Adam Królikiewicz

Adam Królikiewicz

major kawalerii
Data i miejsce urodzenia	9 grudnia 1894 Lwów, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	4 maja 1966 Konstancin-Jeziorna, Polska
Przebieg służby
Lata służby	1914–
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	Centrum Wyszkolenia Kawalerii
Stanowiska	komendant Szkoły Jazdy
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka I wojna światowa
Odznaczenia

Adam Królikiewicz na koniu „Milord” podczas zawodów hippicznych w warszawskich Łazienkach w czerwcu 1930

Adam Królikiewicz (pierwszy z lewej) w towarzystwie pozostałych członków polskiej kadry jeździeckiej

Adam Łukasz Królikiewicz (ur. 9 grudnia 1894 we Lwowie, zm. 4 maja 1966 w Konstancinie) – major kawalerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, pierwszy polski medalista olimpijski w konkurencji indywidualnej.

Życiorys

Pochodził ze starej rodziny mieszczańskiej wywodzącej się z Wojnicza k. Tarnowa. Był synem Karola (1855–1907) i Julii z Bronarskich (1863–1911). Jego braćmi byli: Marian (1880–1939), Kazimierz (1884–1976), architekt, Tadeusz (1887–1970), Mieczysław (1889–1986), Stanisław (1891–1978), oficer dyplomowany artylerii, Wacław (1900–1983), inżynier, oficer, oraz Oktawian (1903–1941), zabity przez Niemców.

Od 3 sierpnia 1914 służył w Legionach, od grudnia w I Brygadzie. Walczył pod Kunicami za co otrzymał Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari. Od 5 lutego do 31 marca 1917 roku był słuchaczem kawaleryjskiego kursu oficerskiego przy 1 pułku ułanów w Ostrołęce. Kurs ukończył z wynikiem dostatecznym. Posiadał wówczas stopień kaprala^[1].

Od 1918 był w Wojsku Polskim, gdzie doszedł do stopnia majora. W roku 1932 pełnił służbę w 1 pułku szwoleżerów Józefa Piłsudskiego, a w latach 1935–1939 był szefem nauki jazdy (ekwitacji) w Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu^[2]. W marcu 1939 obowiązki głównego instruktora jazdy konnej łączył z funkcją komendanta Szkoły Jazdy^[3].

Był wybitnym jeźdźcem. Jego największym osiągnięciem sportowym było zdobycie brązowego medalu podczas igrzysk olimpijskich w Paryżu 1924 w skokach przez przeszkody, który był pierwszym polskim medalem olimpijskim w konkurencji indywidualnej. Startował wówczas na koniu Picador.

Był wśród laureatów pierwszej edycji Plebiscytu Przeglądu Sportowego w 1926. Zajął wówczas 7. miejsce.

Jego koniem był Jaś, którym opiekował się i po padnięciu wypreparował płk lekarz weterynarii Józef Kulczycki^[4].

Po wojnie pracował jako trener i instruktor jeździecki. Opublikował m.in. wspomnienia Jasiek, Picador i ja (Kraków 1958). Adam Królikiewicz był też jednym z twórców polskiej odmiany naturalnej szkoły jazdy Federico Caprillego.

Brał udział w produkcjach filmowych. Był konsultantem ds. jeździectwa w filmie Podhale w ogniu z 1955, jako aktor wystąpił w filmie Rancho Texas z 1958.

Zmarł wskutek obrażeń odniesionych po upadku z konia na planie filmu Andrzeja Wajdy pt. Popioły, co wspomniał Daniel Olbrychski w swojej autobiografii Anioły wokół głowy'^[5]. Został pochowany w grobowcu rodzinnym na Cmentarzu Salwatorskim w Krakowie (sektor SC11-A-4)^[6].

Grób Adama i Stanisława Królikiewiczów na cmentarzu Salwatorskim

Był żonaty z Tomisławą (1901–1994). Miał córkę Krystynę (1921–2017), a jego wnukiem jest Cezary Harasimowicz.

Awanse

• podporucznik – 1919
• porucznik – 1920
• rotmistrz – 1 grudnia 1924 r. ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 r. i 61 lokatą w korpusie oficerów kawalerii
• major – 12 marca 1933 r. ze starszeństwem z 1 stycznia 1933 r. i 9 lokatą w korpusie oficerów kawalerii

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari^[7] nr 5429 – 17 maja 1922^[8][9]
• Krzyż Niepodległości (12 maja 1931)^[7][10]
• Złoty Krzyż Zasługi – 1938 „za zasługi na polu pracy społecznej”^[11]
• Srebrny Krzyż Zasługi (dwukrotnie, po raz drugi 17 stycznia 1928^[12][13])
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[7]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[7]
• Krzyż Kawalerski I Klasy Orderu Miecza (1937, Szwecja)^[14]
• Krzyż Kawalerski Orderu Legii Honorowej (Francja)^[15][7]
• Krzyż Kawalerski Orderu Gwiazdy Rumunii (Rumunia)^[7]
• Krzyż Kawalerski Orderu Korony Włoch (Włochy)^[7]

Przypisy

Bibliografia

• Komenda Legionów (Dowództwo Polskiego Korpusu Posiłkowego). Centralne Archiwum Wojskowe. [dostęp 2017-11-07].
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
• Parafia pw. Bożego Ciała we Lwowie - akt chrztu Adama Łukasza Królikiewicza nr 3/1895.
• Polski Komitet Olimpijski: Adam Królikiewicz (1894–1966) – sylwetka w portalu www.olimpijski.pl (pol.). www.olimpijski.pl. [dostęp 2021-05-19].
• Żołnierze Niepodległości. Adam Królikiewicz. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2020-07-12].
• Adam Królikiewicz w bazie filmpolski.pl
• Fotografia ośmiu wspaniałych. W: Cezary Harasimowicz: Saga czyli filiżanka, której nie ma. Kraków: Znak, 2017. ISBN 978-83-280-4813-3.
• Księga Jazdy Polskiej. Bolesław Wieniawa-Długoszowski (red.) Bronisław Rakowski (red.) Władysław Dziewanowski (red.) Karol Koźmiński (red.) Stanisław Strumph-Wojtkiewicz (red.) Stanisław Ostoja-Chrostowski (red.) Stanisław Haykowski (ilust.). Warszawa: Zakłady Graficzne Instytutu Wydawniczego „Biblioteka Polska”, 1938.