Adam Lanza

Adam Lanza
Data i miejsce urodzenia22 kwietnia 1992
Exeter
Data i miejsce śmierci14 grudnia 2012
Newtown
Przyczyna śmiercisamobójcza rana postrzałowa w głowę
Narodowośćamerykańska
RodzicePeter Lanza (ojciec) Nancy Lanza (matka)
podpis

Adam Peter Lanza (ur. 22 kwietnia 1992 w Exeter w New Hampshire, zm. 14 grudnia 2012 w Newtown w Connecticut) – amerykański masowy morderca, który 14 grudnia 2012 roku dokonał masakry w szkole podstawowej Sandy Hook w mieście Newtown w stanie Connecticut, podczas której zabił 26 osób, w tym 20 kilkuletnich dzieci i ranił dwie nauczycielki po czym popełnił samobójstwo. Wcześniej, chwilę przed masakrą, zastrzelił własną matkę w swoim mieszkaniu. Masakra wstrząsnęła całymi Stanami Zjednoczonymi i resztą świata głównie ze względu na fakt, że ofiarami masakry były w większości kilkuletnie dzieci. Jego atak jest obecnie czwartą najkrwawszą masakrą dokonaną przez jedną osobę w historii Stanów Zjednoczonych, a w momencie jego dokonania był on drugim najkrwawszym tego rodzaju zamachem w tym kraju. Motywy Lanzy nie są znane.

Życiorys

Adam Lanza urodził się 22 kwietnia 1992 roku w Exeter w amerykańskim stanie New Hampshire[1]. Jako małe dziecko Adam uczęszczał do Sandy Hook Elementary School[2]. Jego matka Nancy Lanza rozwiodła się z mężem kiedy Adam miał ukończone 16 lat[1], po czym przeprowadziła się wraz z Adamem do Newtown[3]. Zamieszkali w domku jednorodzinnym około 5 mil (8 km) od szkoły podstawowej Sandy Hook, w której Adam później dokonał masakry[3]. Adam miał starszego brata Ryana, którego media, tuż po masakrze dokonanej przez Adama, zaczęły przez pomyłkę niesłusznie oskarżać o sprawstwo[4]. Lanza nigdy nie był karany[5]. Matka Adama Nancy była zapaloną miłośniczką broni palnej, posiadała kilkadziesiąt jej sztuk i często zabierała swoje dzieci na strzelnicę[6][7].

Edukacja

Lanza uczęszczał do szkoły podstawowej Sandy Hook jako kilkuletnie dziecko[2]. Chodził do niej przez cztery i pół roku[2]. W 2004 roku poszedł do gimnazjum Newtown Middle School[8]. W tej szkole zaczęły się u Adama problemy z komunikacją z rówieśnikami, a ciągłe zmiany w ciągu jednego dnia, jakie następowały w szkole, miały wywoływać u niego silny niepokój lub strach[9]. W pewnym momencie jego lęki miały stać się tak silne, że do szkoły została wezwana jego matka, która zadzwoniła na pogotowie i Adama zabrano do szpitala[10]. W kwietniu 2005 roku został przeniesiony do nowej szkoły Saint Rose of Lima School, do której uczęszczał przez osiem tygodni[10]. W wieku 14 lat poszedł do szkoły średniej Newtown High School[11]. Lanza był w swojej szkole uważany za dziwnego, ale inteligentnego[3]. Po masakrze w Sandy Hook jedna z jego byłych koleżanek powiedziała, że Adam Lanza z całą pewnością był geniuszem[12]. Jego brat był natomiast jednym z najpopularniejszych dzieci w szkole[13]. Nie jest jasne czy Adam miał jakichś bliższych przyjaciół w szkole[3]. W późniejszym okresie dojrzewania Adama jego matka uczyła go w domu[14][15]. Pod koniec 2008 roku poszedł na uniwersytet Western Connecticut State University, ale w 2009 roku przestał na niego uczęszczać[16].

Problemy ze zdrowiem psychicznym

Już za czasów gdy Lanza był małym dzieckiem i uczęszczał do szkoły Sandy Hook zdiagnozowano u niego zaburzenia sensoryczne[17]. Natomiast w wieku 13 lat zdiagnozowano u Lanzy zespół Aspergera[18]. Rok później dokonano u niego jeszcze diagnozy zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych[19]. Według jego matki miał bardzo często myć ręce i potrafił zmieniać skarpetki nawet 20 razy dziennie, w wyniku czego jego matka musiała raz robić trzy razy w ciągu dnia pranie[19]. Czasami również zużywał opakowanie chusteczek w ciągu dnia, ponieważ brzydził się dotknąć klamki od drzwi gołą ręką[20]. Lanzie przepisano antydepresant Celexa, ale brał go jedynie przez trzy dni, gdyż pojawiły się u niego objawy niepożądane[18][21]. Jego ojciec w udzielonym już po masakrze wywiadzie stwierdził, że jego syn mógł za życia cierpieć na niezdiagnozowaną schizofrenię[18]; amerykański psycholog Peter Langman, znany z badania spraw wielu masakr szkolnych na świecie, również sugeruje w swoich wypracowaniach o masakrze w Sandy Hook, że Lanza cierpiał na zaburzenia psychotyczne[22][23].

Charakterystyka, światopogląd i aktywność w internecie

Lanza nigdy nie był karany, przed strzelaniną nie było też żadnych skarg dotyczących jego zachowania[5][24]. Bywał nerwowy i nieśmiały kiedy znajdował się wśród rówieśników[3]. Lanza miał problemy w nawiązywaniu relacji z nimi[22][3]. Fryzjerka, która strzygła go gdy był jeszcze młodszy, powiedziała, że Lanza podczas wizyt siedział, ale nic nie mówił (...), myślałam, że to dziecko w ogóle nie może mówić.[22] Jako starszy nastolatek i jako młody dorosły Lanza całe dnie spędzał w praktycznie całkowitej izolacji, grając w gry komputerowe i pisząc na forach poświęconych strzelaninom w szkołach[22][25]. Szczególnie fascynował się masakrą w Columbine High School, strzelaniną na Northern Illinois University i masakrą w Virginia Tech[26][27][28]. Lanza najprawdopodobniej nigdy nie był prześladowany w szkole, a rówieśnicy nie byli do niego nastawieni źle pomimo tego że znacząco różnił się od innych[22]. Z drugiej strony, jeszcze jako młodsze dziecko, miał wypisać sobie na ręce słowa ugly (pol. brzydki) i loser (pol. przegryw), w gimnazjum miał mieć niską samoocenę i stwierdzić, że reszta ludzi zasługuje na życie na świecie bardziej niż on, a na studiach, już jako starszy nastolatek, miał popłakiwać i wymawiać podczas płaczu zdania w stylu dlaczego jestem jak ktoś przegrany?[22]. Lanza najpewniej zdawał sobie sprawę z tego, że różni się od innych i to mogło powodować jego skrajnie niską samoocenę[22].

Lanza był bardzo aktywny w internecie[22]. Najczęściej pisał na forach poruszających tematykę masakr szkolnych w USA i na świecie[22]. Pisał na forum, które było wówczas znane jako Shocked Beyond Belief, na którym wyrażał swoje opinie na temat sprawców strzelanin w szkołach, ale także kultury i cywilizacji jako czynników, które, w jego opinii, przyczyniają się do tego rodzaju zamachów[22]. Lanza stwierdził we wpisach m.in., że wychowywanie ludzkich dzieci jest wystarczająco przerażające i że spędza całe dnie myśląc o tym jak bardzo nienawidzę kultury, a także że horrory gore to żart w porównaniu z terrorem indoktrynacji kulturowej[22]. Przyczynami jego skrajnej niechęci do kultury mogły być jego niepowodzenia życiowe i niemożność dostosowania się do reszty społeczeństwa[22]. W jednym z wpisów ponadto użył w humorystyczny sposób angielskiego słowa therapist (terapeuta), łamiąc je na słowo The Rapist (gwałciciel) i uzasadnił to w ten sposób, że, jego zdaniem, terapeuci są świeckimi duchownymi, którzy twierdzą, że znają jakąś prawdę, a jeśli ty robisz coś inaczej jak oni ci każą to jest źle. Dlatego nazywam ich gwałcicielami. Pragną przekazać ci swoje wartości przez wyru**anie umysłu[22]. W innym z postów stwierdził, że jego największym marzeniem jest życie na wolności pośród małp[22]. Stwierdził również w innym wpisie, że cywilizacja polega na indoktrynowaniu dzieci[22]. We wpisach Lanzy chodziło najprawdopodobniej o przystosowywanie dzieci do życia we współcześnie rozwiniętym świecie, w zgodzie z normami społecznymi[22]. W jeszcze innym wpisie odniósł się także do Erica Harrisa i Dylana Klebolda, sprawców masakry w Columbine, postrzegając ich jako niewinne ofiary cywilizacji[22]. Lanza założył też konto na YouTube na którym jednak nie wstawiał filmów, ale zamieszczał na stronie pod filmami innych użytkowników komentarze dotyczące masowych morderstw[22]. Również na angielskiej wersji językowej Wikipedii miał edytować artykuły o masowych morderstwach, używając kont Kaynbred i Blarvink[27][29]. Na forach używał nicku Smiggles[22]. Lanza ponadto napisał skrajnie lewicowy esej broniący pedofilii, która, według niego, powinna być zrównana z orientacją seksualną, stwierdził że pedofile są poddawani dyskryminacji i nawoływał środowiska lewicowe oraz ruchy LGBT do wzięcia w obronę pedofilów[30]. Stwierdził też, że nie powinien istnieć wiek zgody na kontakty seksualne[22], a w innym z wpisów krytykował zawieranie małżeństw[31]. Ponadto na rok przed masakrą zadzwonił do programu AnarchyRadio prowadzonego przez anarchoprymitywistę Johna Zerzana, w którym opowiadał o głośnej sprawie udomowionego szympansa Travisa z Connecticut, który po dłuższej chwili funkcjonowania w ludzkim stylu miał oszaleć i zmasakrować twarz swojej właścicielce, zanim został zastrzelony przez policję[32][33]. Nie ma jednak żadnych dowodów na to, żeby polityczne i społeczne przekonania Lanzy mogły mieć jakikolwiek wpływ na podjęcie decyzji o popełnieniu przez niego masakry[22].

Seksualność

Nie jest jasne jakiej orientacji seksualnej był Lanza, ani jaką miał tożsamość płciową[22]. Na początku 2011 roku Lanza napisał na forum w internecie, że wykastrował się gdy miał 15 lat[22]. Sekcja zwłok Lanzy nie została dotychczas udostępniona publicznie, więc nie wiadomo czy to prawda. Natomiast we wrześniu 2011 roku napisał, że myślał, że jest aseksualny, gdyż w wieku 14 lat bardzo mało ważył[22]. Znajduje to swoje potwierdzenie w odkryciach dotyczących seksualności, że wyjątkowo niska masa ciała może przyczynić się do zmniejszenia libido[22]. Lanza był według niektórych doniesień wręcz chorobliwie chudy[34]. Jednakże inne jego wpisy sugerują, że nie był aseksualny[22]. Na jednym z forów miał wyrażać swoje zainteresowanie użytkownikiem o nicku RegalSin, który był płci męskiej i ogłosił chęć wzięcia ślubu z nim[22]. Nie jest jednak jasne czy były to szczere stwierdzenia czy żarty[22]. Inne zagadnienie odnośnie do seksualności Adama Lanzy dotyczy kwestii pedofilii[22]. Już po masakrze na komputerze Lanzy znaleziono materiały w mniej lub większym stopniu związane z pedofilią[22]. We wpisie na jednym z forów stwierdził, że 50-latek, którego pociągają dojrzewające 12-latki nie jest pedofilem, ale jest nim 16-latek, którego pociągają 8-letnie dzieci[22]. Wśród innych użytkowników forum Lanza miał reputację pedofila[22]. Nie wiadomo jednak czy nim był, a jeśli był, to czy mogło to się jakkolwiek przyczynić do decyzji o dokonaniu masakry na dzieciach w Sandy Hook[22].

Możliwe motywy

Motywy Lanzy pozostają nieznane. Nie wiadomo czym mógł być motywowany jego atak. Na jego komputerze, już po masakrze, znaleziono materiały opowiadające o byciu atakowanym przez dzieci[22]. Nie jest jasne czy mogło to świadczyć o możliwych paranoicznych złudzeniach Lanzy. Wśród możliwych motywów Lanzy są wymieniane takie jak: paranoiczne złudzenia i opinie na temat dzieci, nienawiść do dzieci z powodu podatności na bycie indoktrynowanym przez kulturę, możliwa pedofilia i związana z nią frustracja seksualna, zazdrość wobec reszty ludzi z powodu ich bezproblemowego nawiązywania relacji z innymi i brak perspektyw na życie[22].

Masakra

W dniu 14 grudnia 2012 roku Adam Lanza obudził się wcześnie rano i uzbroił się w posiadany przez siebie w pokoju karabin jego matki[35]. Następnie wszedł do jej pokoju i zabił ją czterema strzałami w głowę[36]. Po jej zastrzeleniu zabrał ze sobą jeszcze dwa pistolety matki, ponadto już po strzelaninie w bagażniku samochodu znaleziono strzelbę[35][37]. Chwilę później pojechał samochodem swojej matki do szkoły Sandy Hook[38]. O godz. 9:35 wdarł się siłą do budynku szkoły, rozbijając strzałami szklane drzwi[39]. Na korytarzu zaczął strzelać do personelu, zabijając dyrektorkę i szkolną psycholog[40], po czym wszedł do dwóch klas i dokonał w nich masakry, zabijając dwadzieścioro kilkuletnich dzieci i cztery nauczycielki[41]. W strzelaninie niegroźne rany odniosły zaledwie dwie osoby, którymi były nauczycielki, które znajdowały się na korytarzach[42]. O godz. 9:40:03 Lanza popełnił samobójstwo, strzelając sobie z pistoletu Glock w tylną dolną część głowy[43]. Masakra trwała 5 minut[44]. Podczas ataku wyjątkowym bohaterstwem wykazała się 27-letnia nauczycielka Victoria Leigh Soto, która własnym ciałem zasłoniła dzieci przed kulami sprawcy, w wyniku czego zginęła[45].

Przypisy

  1. ↑ a b Adam Lanza – Mother, Father & Newtown Shooting – Biography, www.biography.com [dostęp 2020-04-12] (ang.).
  2. ↑ a b c Classmate says Adam Lanza attended Sandy Hook school, eu.usatoday.com [dostęp 2020-04-12].
  3. ↑ a b c d e f Adam Lanza, an Enigma Who Is Now Identified as a Mass Killer – The New York Times, www.nytimes.com [dostęp 2020-04-12] (ang.).
  4. ↑ Szokująca pomyłka mediów ws. mordercy. „Zamknijcie się, k...wa. To nie byłem ja!” – Wiadomości, wiadomosci.onet.pl [dostęp 2020-04-12] (pol.).
  5. ↑ a b Authorities ID gunman who killed 27 in elementary school massacre – U.S. News, usnews.nbcnews.com [dostęp 2020-04-12] (ang.).
  6. ↑ Friends: Gunman’s Mother Home-Schooled Son, Kept Arsenal Of Guns – CBS New York, newyork.cbslocal.com [dostęp 2020-04-12] (ang.).
  7. ↑ Connecticut school shooting: troubled life of Adam Lanza, a fiercely intelligent killer – Telegraph, www.telegraph.co.uk [dostęp 2020-04-12] (ang.).
  8. ↑ The Hartford Courant – We are currently unavailable in your region, www.courant.com [dostęp 2020-04-12].
  9. ↑ Adam Lanza’s Pediatric Records Reveal Growing Anxiety | Raising Adam Lanza | FRONTLINE | PBS | Official Site, www.pbs.org [dostęp 2020-04-12] (ang.).
  10. ↑ a b 28 Dead, Including 20 Children, In Newtown – Courant.com, www.courant.com [dostęp 2020-04-12] [zarchiwizowane z adresu 2012-12-15] (ang.).
  11. ↑ Connecticut Shooting Suspect Was Honors Student: NPR, www.npr.org [dostęp 2020-04-12] [zarchiwizowane z adresu 2012-12-15] (ang.).
  12. ↑ Kim jest morderca z Connecticut? – Wiadomości, wiadomosci.onet.pl [dostęp 2020-04-12] (pol.).
  13. ↑ 096. Strzelcy szkolni – co mają ze sobą wspólnego? (część 3). – COLUMBINE, columbinepolska.wordpress.com [dostęp 2020-04-12] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-21] (ang.).
  14. ↑ Wayback Machine, www.huffingtonpost.com [dostęp 2020-05-11] [zarchiwizowane z adresu 2012-12-19] (ang.).
  15. ↑ 095. Strzelcy szkolni – co mają ze sobą wspólnego? (część 2). – COLUMBINE, columbinepolska.wordpress.com [dostęp 2020-04-12] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-17] (ang.).
  16. ↑ FRONTLINE | Raising Adam Lanza | Season 2013 | Episode 5 | PBS, video.pbs.org [dostęp 2020-04-12] (ang.).
  17. ↑ http://abpcnews.go.com/Health/newtown-shooter-adam-lanza-sensory-processing-disorder-controversial/story?id=18532645.
  18. ↑ a b c Searching for Answers After Sandy Hook | The New Yorker, www.newyorker.com [dostęp 2020-04-12] (ang.).
  19. ↑ a b Newtown police file released – POLITICO, www.politico.com [dostęp 2020-04-12] (ang.).
  20. ↑ Adam Lanza, Newtown school shooter, remains enigma despite files, www.newsday.com [dostęp 2020-04-12] [zarchiwizowane z adresu 2013-12-29].
  21. ↑ Sandy Hook shooter treated at Yale, yaledailynews.com [dostęp 2020-04-12] (ang.).
  22. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai https://schoolshooters.info/sites/default/files/lanza_enigma_1.2.pdf.
  23. ↑ Adam Lanza | School Shooters.info, schoolshooters.info [dostęp 2020-04-12] (ang.).
  24. ↑ Policja z Newtown podała nowe informacje o śledztwie – oglądaj wideo TVN24, tvn24.pl [dostęp 2020-04-12] (pol.).
  25. ↑ Connecticut Office of the Child Advocate, www.ct.gov [dostęp 2020-08-21] (ang.).
  26. ↑ Sandy Hook killer Adam Lanza took motive to his grave – CNN.com, www.cnn.com [dostęp 2020-04-12] [zarchiwizowane z adresu 2013-12-18] (ang.).
  27. ↑ a b The Hartford Courant – We are currently unavailable in your region, www.courant.com [dostęp 2020-04-12].
  28. ↑ https://schoolshooters.info/sites/default/files/columbine_influence_tabloid_1.3.pdf.
  29. ↑ Blarvink: Adam Lanza’s first wikipedia account revealed | Sandy Hook Lighthouse, sandyhooklighthouse.wordpress.com [dostęp 2020-04-12] (ang.).
  30. ↑ https://schoolshooters.info/sites/default/files/Lanza-pedophilia.pdf.
  31. ↑ https://schoolshooters.info/sites/default/files/Lanza-marriage.pdf.
  32. ↑ https://schoolshooters.info/sites/default/files/lanza_anarchyradio_1.2.pdf.
  33. ↑ Nagranie audio z rozmowy Lanzy z Zerzanem – https://www.youtube.com/watch?v=wLHCuzW3-uA.
  34. ↑ 094. Strzelcy szkolni – co mają ze sobą wspólnego? (część 1). – COLUMBINE, columbinepolska.wordpress.com [dostęp 2020-04-12] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-17] (ang.).
  35. ↑ a b despp: ** UPDATE ** State Police Identify Weapons in Sandy Hook Investigation, www.ct.gov [dostęp 2020-04-12] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-17] (ang.).
  36. ↑ Evidence hints at deadlier plan in Conn. massacre – Washington Times, www.washingtontimes.com [dostęp 2020-04-12] (ang.).
  37. ↑ Newtown shooter’s guns: What we know – CNN, www.cnn.com [dostęp 2020-04-12].
  38. ↑ 20 Children Died in Newtown, Conn., School Massacre – ABC News, abcnews.go.com [dostęp 2020-04-12] (ang.).
  39. ↑ 7 Lessons Learned from the Sandy Hook School Shooting – Campus Safety, www.campussafetymagazine.com [dostęp 2020-04-12] (ang.).
  40. ↑ Sandy Hook Locals Face New Reality – WSJ, www.wsj.com [dostęp 2020-04-12] (ang.).
  41. ↑ State’s Attorney’s Report on Sandy Hook Elementary School Shootings – Document – NYTimes.com, www.nytimes.com [dostęp 2020-04-12] (ang.).
  42. ↑ Police: Second person injured in Connecticut school shooting survived – U.S. News, usnews.nbcnews.com [dostęp 2020-04-12] (ang.).
  43. ↑ Connecticut Division of Criminal Justice, www.ct.gov [dostęp 2020-04-12] (ang.).
  44. ↑ https://web.archive.org/web/20121221111722/http://theoaklandpress.com/articles/2012/12/15/news/nation_and_world/doc50cd1eec00eb9242897410.txt.
  45. ↑ Teachers sacrificed themselves to save their pupils – Telegraph, www.telegraph.co.uk [dostęp 2020-04-12] (ang.).

Media użyte na tej stronie

Adam Lanza sig.jpg
T-shirt with autographs, including one of Adam Lanza