Adam Leon Małachowski

Adam Leon Małachowski

Nałęcz
Rodzina	Małachowscy herbu Nałęcz
Data urodzenia	1706
Data i miejsce śmierci	6 stycznia 1767 Bąkowa Góra
Ojciec	Józef Małachowski
Matka	Marianna Złotnicka
Żona	Anna Teofila Rosnowska
Dzieci	Stanisław Małachowski Piotr Małachowski
Odznaczenia

Adam Leon Albin Kazimierz Małachowski herbu Nałęcz (ur. 1706 roku, zm. 6 stycznia 1767 roku w Bąkowej Górze) – krajczy wielki koronny w latach 1755-1767^[1], wielokrotny marszałek sejmu, poseł, starosta oświęcimski w 1727 roku i wąwolnicki w 1738 roku, karaczkowski w 1756 roku, przedborski w 1758 roku, wójt Ucieszkowa w 1722 roku, pułkownik chorągwi husarskiej Pułku Najjaśniejszego Króla w 1760 roku^[2].

Życiorys

Syn Józefa Małachowskiego i Marianny Złotnickiej. Urodzony na ziemi sieradzkiej w wieku 11 lat został osierocony. Król August II nadał osobnym przywilejem, biednemu i niepełnoletniemu Adamowi, dzierżawę Uciskowa w dawnym powiecie wiślickim. Tam spędził pierwsze lata młodości^[3]. W roku szkolnym 1720/1 był słuchaczem Akademii Krakowskiej. W sierpniu 1732, w wieku dwudziestu lat, marszałkował na sejmiku w Szadku. Był już wtedy grodowym starostą oświęcimskim. Poseł województwa sieradzkiego na sejm 1732 roku^[4]. W 1733 roku podpisał elekcję Stanisława Leszczyńskiego^[5]. Był delegatem księstw oświęcimskiego i zatorskiego w konfederacji dzikowskiej 1734 roku^[6]. Został posłem na sejm nadzwyczajny pacyfikacyjny 1736 roku z księstw oświęcimskiego i zatorskiego^[7]. Jako stronnik Augusta III otrzymał królewszczyzny: dzierżawę Łęki w dawnym powiecie piotrkowskim i starostwo wąwolnickie w lubelskiem, które zamienił z Augustem Czartoryskim na Lubochnię w dawnym województwie sieradzkim^[3]. Od 27 maja 1755 roku był krajczym wielkim koronnym.

Za panowania Augusta III Sasa, Adam Małachowski był między innymi:

• w 1733 roku był posłem księstw oświęcimskiego i zatorskiego na sejm elekcyjny^[8]
• w 1735 roku był posłem województwa krakowskiego na sejm pacyfikacyjny^[9].
• poseł księstw oświęcimskiego i zatorskiego na sejm 1736 roku^[10]
• w 1738 był komisarzem łęczyckim na Trybunał Skarbowy Radomski;
• w tym samym roku był z Oświęcimia posłem na sejm w Warszawie, otwierał 6 października posiedzenie i pomimo zerwania obrad, został wybrany deputatem do konstytucji z Małej Polski;
• w 1740 był posłem sandomierskim do sejmu;
• w 1743 we wrześniu wybrany komisarzem oświęcimskim do Trybunału Skarbowego w Radomiu;
• w 1744 w sierpniu ponownie jako poseł oświęcimski zasiadał w sejmie, został starostą mazurskim;
• w 1746 po raz kolejny zasiadał w Trybunale Skarbowym w Radomiu, ale tym razem jako pułkownik Chąrągwi Hussarskiej Króla Jegomości;
• i w tym samym roku zasiadał, wraz z synem (Stanisławem – starostą wąwolnickim) w sejmie, został deputatem do konstytucji;
• w 1748 będąc komisarzem wieluńskim do Trybunału w Radomiu został po raz pierwszy jego marszałkiem. Był także "podwójnym" posłem do sejmu: jako pułkownik "husarów" i przedstawiciel koła jeneralnego z Solca (koła generalne zakładało wojsko przed wyborami do sejmu);
• w 1749 został po raz piąty wybrany komisarzem Trybunału radomskiego;
• w 1750 po raz kolejny posłował do sejmu, tym razem z Oświęcimia;
• w latach 1751–1752 był po raz pierwszy marszałkiem Trybunału Głównego Koronnego w Piotrkowie;
• w 1754 był posłem na sejm z województwa sieradzkiego^[11]
• ponownie był marszałkiem Trybunału w latach 1756 – 1757^[3].
• poseł na sejm 1758 roku z województwa łęczyckiego^[12].
• poseł na sejm 1760 roku z ziemi wyszogrodzkiej^[13].
• poseł na sejm nadzwyczajny 1761 roku z ziemi wieluńskiej^[14].
• w 1766 roku był posłem na Sejm Czaplica z województwa krakowskiego^[15].

Czterokrotnie pełnił funkcję marszałka sejmu:

• 2 – 11 października 1758
• 6 – 13 października 1760
• 27 kwietnia – 2 maja 1761
• 4 – 7 października 1762

Został starostą karaczkowskim w powiecie latyczowskim na Podolu 4 grudnia 1756. Hetman Branicki, oddając Małachowskiemu jedną partię siły zbrojnej spowodował jego królewski awans na regimentarza. W 1757 król odznaczył go Orderem Orła Białego^[3]. W następnym roku otrzymał od króla, a właściwie odkupił od Jana Bobrownickiego (11 czerwca 1758), starostwo przedborskie. Był bardzo pobożnym człowiekiem, w Wielkiej Woli pod Paradyżem, w swoich rodzinnych stronach, łożył bardzo duże kwoty na klasztor i kościół oo bernardynów. Był ostatnim marszałkiem sejmu za panowania Augusta III, następne sejmy były zrywane przed wyborem marszałka. Po śmierci króla osiadł w Bąkowej Górze 6 km na północ od Przedborza.

Zmarł 6 stycznia 1767 w Warszawie. Został pochowany, zgodnie ze swoją wolą, w Wielkiej Woli (Paradyż) w habicie bernardyńskim^[3].

Był stronnikiem rodu Potockich, biorąc udział w głosowaniach sejmowych zwracał szczególną uwagę innych, wypowiadając liberum veto. W czasie ostatniego bezkrólewia występował przeciwko pogwałceniu konwokacji przez Czartoryskich. W 1764 r. upokorzył się przed królem Stanisławem Augustem Poniatowskim.

Ożenił się w 1727 roku z Anną Teofilą Rosnowską herbu Ogończyk. Miał 2 synów: Stanisława i Piotra. Jego wnuk Józef Małachowski został posłem na Sejm Czteroletni.

Jedna z najbardziej znanych osobowości epoki oświecenia. Zasłynął jako osoba nie stroniąca od trunków, co dało mu sławę wielkiego pijaka.

Odznaczenia

• Order Orła Białego (1757)

Przypisy