Adam Mauersberger
Adam Mauersberger (ur. 3 września 1910[1] w Warszawie, zm. 3 września 1988) – polski historyk, krytyk literacki, eseista, tłumacz, w latach 1957–1969 dyrektor Muzeum Adama Mickiewicza w Warszawie (obecnie Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza).
Życiorys
Pochodził z zamożnej rodziny saskiej, która osiadła w Warszawie w końcu XVIII w. Humanista, przyjaciel Witolda Gombrowicza i wielu innych literatów i artystów, których poznał prowadząc z siostrą Zofią salon artystyczno-literacki[2]. Studiował historię (pod kierownictwem Stanisława Arnolda), napisał pracę dyplomową – monografię Aleksandra Colonna-Walewskiego – (pod kierunkiem Marcelego Handelsmana), ale zaniechał jej obrony. Był pierwowzorem (utrwalonym w dramacie pod własnym nazwiskiem) jednej z postaci niedokończonej przez Gombrowicza i wydanej po śmierci pisarza Historii. W 1946 r. zainicjował użycie terminu "Druga Rzeczpospolita" na określenie państwowości polskiej w latach 1918-1944. Uczynił to w artykule "Druga i Trzecia Rzeczpospolita" na łamach tygodnika "Odrodzenie", nr 15 (72)[3], w którym Polskę powojenną nazwał "Trzecią Rzeczpospolitą". W latach 1957–1970 był dyrektorem Muzeum Adamam Mickiewicza. Był inspiratorem powstania Muzeum Józefa Ignacego Kraszewskiego w Dreźnie. W grudniu 1975 roku był sygnatariuszem protestu przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (List 59)[4].
Adamowi Mauersbergerowi poświęcił Marek Nowakowski szkic biograficzny Wizerunek (występuje tam jako M.) zamieszczony w tomie opowiadań „Grisza, ja tiebie skażu...”.
Pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera C-3-22,23)[5].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (25 kwietnia 1956)[6]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (11 lipca 1955)[7]
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (15 stycznia 1955)[8]
- Złota Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (17 stycznia 1963)[9]
Opracowania (wybór)
- Objaśnienia do „Trybuny Ludów” Adama Mickiewicza
- Wstęp do „Opisu podróży do Australii” Seweryna Korzelińskiego
- Przedmowa do „Poezji” Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej
- Przedmowa do „Peregrynacji do Ziemi Świętej księcia Radziwiłła-Sierotki”
- Przekład „Spadkobierców pana Rambourdin” Émile’a Zoli
- Edycja zbioru listów, wierszy i rozmów 1817-1830 Adama Mickiewicza
Przypisy
- ↑ Sam jako datę urodzin podawał 15 stycznia 1911.
- ↑ Witold Gombrowicz, Kronos, Rita Gombrowicz, Jerzy Jarzębski, Klementyna Suchanow (oprac.), Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2013, s. 30, ISBN 978-83-08-05078-1, ISBN 978-83-08-05106-1, OCLC 848201365.
- ↑ Odrodzenie : tygodnik, 1946.04.14 nr 15 - Pomorska Biblioteka Cyfrowa, pbc.gda.pl [dostęp 2022-03-28] (pol.).
- ↑ Kultura 1976/01/340 - 02/341 Paryż 1976, s. 236.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: MAUERSBERGER, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-01-14].
- ↑ M.P. z 1956 r. nr 67, poz. 835 „za zasługi położone przy sporządzeniu Wydania Narodowego dzieł Adama Mickiewicza”.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400, s. 1631.
- ↑ Stolica : warszawski tygodnik ilustrowany. R. 18, 1963 nr 4 (27 I), Warszawskie Wydawnictwo Prasowe RSW "Prasa", 1963, s. 18 [dostęp 2020-09-10].
Bibliografia
- Zeszyty Literackie
- Piotr Mitzner, Gabinet cieni, Warszawa: Wyd. Fundacja Zeszytów Literackich, 2007, ISBN 978-83-60046-80-7, OCLC 189424046.
- Jacek Ramotowski, Mauersberger Adam [w:] Słownik historyków polskich, red. Maria-Prosińska Jackl, Warszawa 1994, s. 344.
Media użyte na tej stronie
Adam Mauersberger