Adam Miler

Adam Miler

Fotografia nagrobna Adama Milera
Data i miejsce urodzenia	11 września 1922 Nowe Miasto
Data śmierci	29 października 2019
Przewodniczący Prezydium MRN w Sanoku
Okres	od 31 stycznia 1952 do grudnia 1954
Poprzednik	Józef Dąbrowski
Następca	Kazimierz Surman
Odznaczenia

Adam Miler (ur. 11 września 1922 w Nowym Mieście, zm. 29 października 2019) – polski polityk.

Życiorys

Adam Miler na zdjęciu wykonanym w 1943 w Budapeszcie

Adam Miler^[a] urodził się 11 września 1922 w Nowym Mieście jako syn Bronisława i Anieli^[1][2][3][4]. Był wnukiem szewców: jednego – Marcelego oraz drugiego – Filipa, przybyłego do powyższego miasta z obszaru austriackiego, żonatego z Zofią Ekiert^[2]. Profesję tę przejął także jego ojciec, będący radnym i burmistrzem rodzinnego miasta^[2].

Ukończył naukę w szkole powszechnej po czym podjął kształcenie w Szkole Kupieckiej w Przemyślu^[2]. Przed 1939 przeszedł przeszkolenie wojskowe w organizacji „Strzelec”^[1][2]. W obliczu zagrożenia wybuchem konfliktu zbrojnego w sierpniu 1939 został zmobilizowany do Wojska Polskiego^[1][2]. Otrzymał polecenie służby przy torach kolejowych w okolicy Przemyśla^[1][2]. Po wybuchu II wojny światowej podczas walk obronnych służył do 10 września, gdy Niemcy wkroczyli na tamtejsze tereny^[1][2]. Następnie został zaangażowany do konwojowania archiwum i zmierzał w stronę Halicza^[1][2]. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 wraz z konwojem był w rejonie bombardowania oraz brał udział w potyczce z Ukraińcami^[1][2]. Po przekroczeniu granicy na Przełęczy Wyszkowskiej wraz z innymi żołnierzami został rozbrojony i internowany na obszarze Węgier^[1][2][3]. Następnie przebywał krótkotrwale w koszarach w Chust, po czym został przewieziony do obozu dla internowanych wojskowych w Nagykanizsa^[1][2]. W obozie skupiającym około 5000 polskich wojskowych służył jako ordynans kpt. Stanisława Skoczyka i Kazimierza Żulińskiego (wnuk Romana)^[1][2]. W czasie internowania przekazał przybyłemu kurierowi Julianowi Rudakowi listę Polaków w wieku szkolnych^[1].

W obozie dla wojskowych przebywał do marca 1940, po czym w grupie młodocianych został przeniesiony do obozu dla cywilów, stamtąd został skierowany przez dowódcę obozu w czerwcu 1940 do Somogyszentimre, a we wrześniu 1940 do polskiej szkoły w Zamárdi nad Balatonem^[1][2]. Tam zdał maturę w 1942^[1][2][3]. Pod koniec tego roku podjął studia na Wydziale Mechanicznym (wzgl. Maszynowym) Politechniki w Budapeszcie^[1][2]. Studiował tam przez dwa lata^[2][3]. W tym okresie został zaprzysiężony do Armii Krajowej w strukturze Podokręgu Południe Budapeszt w ramach bazy „Romek” i przyjął pseudonim „W”^[1][2]. Był członkiem tajnej Szkoły Podchorążych AK, wykonywał zadania w zakresie obserwacji i infiltracji Niemców oraz członków organizacji strzałokrzyżowców^[1][2]. Po wkroczenia Niemców do Budapesztu i wobec zagrożenia aresztowaniem w marcu 1944 porzucił studia i wyjechał pociągiem do Balatonboglár^[1][2]. Obawiając się nadal zatrzymania, następnie ukrywał się w pobliskiej wsi do grudnia 1944 czyli do czasu nadejścia wojsk sowieckich^[1][2]. Po zgłoszeniu się do Komitetu Repatriacyjnego został skierowany do obozu przejściowego, po czym mógł powrócić do Polski^[1].

Przebywał w Krakowie, a w 1945 zamieszkał w Zagórzu, gdzie już przebywała jego matka^[1][2][3]. Początkowo był uznawany przez władze Polski Ludowej za reakcjonistę^[1]. Potem został członkiem PPS i wykonywał płatne obowiązki protokolanta partyjnego^[2]. Później podjął stałą pracę na stanowisku księgowego w Urzędzie Gminy Szczawne z siedzibą w Zagórzu^[1][2]. Był zatrudniony w zarządzie gminnym w Zagórzu i w Wydziale Powiatowym w Sanoku, gdzie był rachmistrzem^[2][3]. 19 lipca 1951 został mianowany na funkcję sekretarza Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Sanoku^[5]. Następnie, po zdymisjonowaniu Józefa Dąbrowskiego, 31 stycznia 1952 został wybrany jego następcą na stanowisku przewodniczącego Prezydium MRN w Sanoku^[2]. Funkcję pełnił do czasu swojej rezygnacji w grudniu 1954^[6][2][5][3]. Równolegle, od 1952 pełnił funkcję przewodniczącego nowo utworzonego przy MRN Kolegium Karno-Orzekającego^[7], a od 13 kwietnia 1954 zastępcy przewodniczącego^[8]. Według Władysława Stachowicza posadę przewodniczącego Prezydium MRN w Sanoku piastował prawdopodobnie do lipca lub sierpnia 1954^[9], a wkrótce potem (wrzesień 1954) był już dyrektorem Miejskiego Przedsiębiorstwa Remontowo-Budowlanego^[9]. Po wyborach z grudnia 1954 został drugim zastępcą przewodniczącego KKO^[10]. W wyborach w 1958 uzyskał mandat radnego MRN w Sanoku, wszedł w skład Prezydium MRN oraz został sekretarzem Komisji Budownictwa i Gospodarki Komunalnej^[11]. Według stanu z 1958 był członkiem Zarządu Społecznego Powiatowego Domu Kultury w Sanoku^[12]. W latach 70. był rencistą z Wojewódzkiego Zarządu Inwestycji Rolniczych (WZIR)^[13].

Nagrobek rodzinny Adama Millera

Na początku lat 90. usiłował udokumentować swoją działalność w AK podczas wojny, a w uwiarygodnieniu tego wsparł go wspomniany wyżej Julian Rudak^[1]. Został członkiem Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej^[1].

Zmarł 29 października 2019, a 4 listopada 2019 urna z jego prochami została pochowana na Nowym Cmentarzu w Zagórzu.

Odznaczenia

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1984)^[14]
• Odznaka „Zasłużony dla Sanoka” (1978)^[13]
• „Jubileuszowy Adres” (1984)^[15]

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Władysław Stachowicz. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950–1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990, s. 131-320, 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
• Franciszek Oberc. Burmistrzowie Sanoka (przewodniczący Prezydium Miejskiej Rady Narodowej, naczelnicy). „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990, s. 339-350, 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.