Adam Moszyński

Adam Moszyński

major artylerii
Data i miejsce urodzenia	30 grudnia 1898 Lwów
Data i miejsce śmierci	24 czerwca 1977 Wielka Brytania
Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie, Polskie Siły Zbrojne
Jednostki	6 pułk artylerii ciężkiej
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa, wojna polsko-ukraińska (obrona Lwowa), II wojna światowa
Odznaczenia

(c) Alan Fryer, CC BY-SA 2.0

Nagrobek Adama i Olgi Moszyńskich na cmentarzu w Pwllheli (z prawej w drugim rzędzie)

Adam Aleksander Dawid Moszyński herbu Łodzia (ur. 30 grudnia 1898 we Lwowie, zm. 24 czerwca 1977 w Wielkiej Brytanii) – major artylerii Polskich Sił Zbrojnych.

Życiorys

Urodził się 30 grudnia 1898^[1][1][2]. Był synem Aleksandra^[3][4]. W 1916 zdał egzamin dojrzałości w C. K. IV Gimnazjum we Lwowie^[1][5][6].

W poborze majowym 1916 został powołany do służby wojskowej podczas I wojny światowej^[7]. U kresu wojny wziął udział obronie Lwowa w trakcie wojny polsko-ukraińskiej^[1]. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego. Został awansowany na stopień porucznika rezerwy artylerii^[8][9]. W latach 20. i 30. był oficerem rezerwowym 6 pułku artylerii ciężkiej we Lwowie i pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Lwów Miasto^[10][11][12]. Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1935 i 4. lokatą w korpusie oficerów rezerwy artylerii^[13].

Po wybuchu II wojny światowej był zmobilizowany^[2][3]. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez Sowietów. Był osadzony w obozie w Starobielsku, skąd od 5 kwietnia do 12 maja 1940 polscy jeńcy byli wywożeni i byli zabijani w ramach zbrodni katyńskiej^[1][14]. W dniu 12 maja 1940 w grupie 19 jeńców został wywieziony w transporcie kolejowym przez Charków, Babynino do obozu Pawliszczew Bor, gdzie dotarło 16 z nich^[15][16]. Później był osadzony w obozie jenieckim NKWD w Griazowcu od 1940 do 1941^[2][3].

Pod koniec lat 40. był w stopniu majora^[17] i w tym stopniu jako oficer rezerwy pozostawał do końca życia^[1]. Był autorem publikacji zatytułowanej Lista Katyńska, wydanej w maju 1949 w Londynie nakładem emigracyjnej oficyny polskiej Gryf Publications Ltd.^[18][19][20] (po raz pierwszy Lista Katyńska była ogłoszona na łamach emigracyjnego tygodnika „Orzeł Biały” począwszy od numeru pisma 41 (327) z 9 października 1948^[21]).

We wstępie do opracowania tak opisał zamiar stworzenia tego dzieła^[22]:

Po wyczerpaniu nakładu pierwszego wydania oraz po wprowadzeniu uzupełnień, sprostowań i poprawek w zawartości, zostało opublikowane drugie wydanie Listy Katyńskiej w grudniu 1972 w Penrhos^[23]. Czwarte wydanie publikacji (1982) ukazało się w 1989 po raz pierwszy w oficjalnym obiegu w Polsce^[24].

Był członkiem rady Stowarzyszenia b. Sowieckich Więźniów Politycznych^[1]. Pełnił funkcję prezesa Koła Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Penrhos^[1].

Zmarł na emigracji w Wielkiej Brytanii 24 czerwca 1977 w Penrhos^[4][19]. Został pochowany na cmentarzu w Pwllheli^[1]. Spoczęła tam także jego żona Olga (1901–1986)^[4][25].

25 czerwca 1977 Adam Moszyński został odznaczony pośmiertnie przez Prezydenta RP na Uchodźstwie Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski^[26].

Przypisy

Bibliografia

• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.