Adam Papée

Adam Papée

Adam Papée (z lewej) i Władysław Segda (1934)
Data i miejsce urodzenia	21 lipca 1895 Lwów, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	6 marca 1990 Bydgoszcz, Polska
Dorobek medalowy
Reprezentacja  Polska Igrzyska olimpijskie brąz Amsterdam 1928 szermierka szabla drużynowo brąz Los Angeles 1932 szermierka szabla drużynowo
Odznaczenia

Adam Stanisław Papée (ur. 21 lipca 1895 we Lwowie, zm. 6 marca 1990 w Bydgoszczy) – polski szermierz, dwukrotny medalista olimpijski.

Życiorys

Młodość

Syn Fryderyka i Władysławy z d. Anczyc^[1]. W dzieciństwie mieszkał we Lwowie, gdzie ukończył szkołę powszechną. W 1905 przeniósł się z rodzicami do Krakowa^[1]. W latach 1905–1908 chodził do Gimnazjum świętej Anny. Następnie uczęszczał do III Gimnazjum im. Sobieskiego w Krakowie, gdzie w 1914 zdał maturę. W latach 1918–1923 studiował na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego uzyskując stopień doktora.

Służba wojskowa

W sierpniu 1914 wstąpił do Legionów Polskich. Został przydzielony do 1 pułku artylerii. Pierwszą bitwę stoczył w listopadzie 1914 pod Krzywopłotami. W 1915 brał udział w walce nad Nidą. W 1917 walczył nad Styrem i Stochodem. Po kryzysie przysięgowym został wcielony do Armii Austro-Węgier. W listopadzie 1918 wstąpił do Wojska Polskiego, a w lutym 1919 został zdemobilizowany^[1]. Podczas wojny polsko-bolszewickiej w stopniu podporucznika pełnił wartę w Krakowie^[1].

Kariera sportowa

Szabliści AZS Kraków w 1922. (Adam Papée trzeci od prawej)

Szermierkę zaczął uprawiać w 1908. Pierwszym nauczycielem był olimpijczyk z Paryża Konrad Winkler. Od 1909 chodził na treningi prowadzone przez Antoniego Bąkowskiego ^[2]. Trenował w Krakowskim Klubie Szermierczym. Przed 1914 rokiem zdobył kilka znaczących sukcesów w zawodach międzyszkolnych w szabli i florecie. Karierę sportową przerwał wybuch I wojny światowej. W grudniu 1921 powrócił do szermierki wstępując do AZS Kraków. Klub ten reprezentował do 1928. Od 1929 do sierpnia 1933 był zawodnikiem Legii Warszawa^[2], a następnie Śląskiego Szermierczego Klubu Sportowego w Katowicach. Czterokrotnie zdobywał mistrzostwo polski we florecie i szabli (1926, 1927, 1929, 1932) czterokrotnie zdobywał także wicemistrzostwo kraju w szabli (1924) i we florecie (1924, 1925 i 1926) ^[2]. W 1932 przyczynił się do zdobycia drużynowego Mistrzostwa Polski w szabli przez Legię Warszawa^[2]. W 1924 odniósł pierwsze międzynarodowe sukcesy zdobywając srebrne medale w drużynowych turniejach szabli i floretu. W tym samym wystąpił na Igrzyskach Olimpijskich w Paryżu odpadając w eliminacjach. W 1926 startował w mistrzostwach Europy. W latach 1924–1936 czterokrotnie startował w igrzyskach olimpijskich. Na Igrzyskach Olimpijskich w Amsterdamie zdobył wspólnie z Tadeuszem Friedrichem, Kazimierzem Laskowskim, Aleksandrem Małeckim, Władysławem Segdą i Jerzym Zabielskim. W 1930 zdobył medal mistrzostw Europy. W 1932 na Igrzyskach Olimpijskich w Los Angeles zdobył brązowy medal w drużynie w składzie: Tadeusz Friedrich, Leszek Lubicz-Nycz Władysław Segda i Marian Suski oraz zakwalifikował się do walk półfinałowych. W 1936 wystąpił na Igrzyskach Olimpijskich w Berlinie zajmując 4 miejsce w szabli w składzie Władysław Segda, Marian Suski, Antoni Sobik, Teodor Zaczyk. Po igrzyskach w Berlinie zakończył czynne uprawianie szermierki. Ostatni raz wystąpił w 1946 w meczu szablowym Polska-Czechosłowacja^[3].

Działacz

Był jednym z pionierów szermierki sportowej w Polsce, nie tylko jako zawodnik, ale także działacz. W grudniu 1921 był jedną z osób przywracających sekcję szermierki w AZS Kraków. Był gospodarzem na następnie sekretarzem pierwszego zarządu sekcji. 28 maja 1922 we Lwowie reprezentował AZS Kraków na zebraniu założycielskim Polskiego Związku Szermierczego. Od 28 listopada 1926 do 2 marca 1930 pełnił funkcję prezesa tej organizacji. Do 1933 był kapitanem sportowym związku. W 1930 wraz z Kazimierzem Laskowskim i Leszkiem Lubicz Nyczem jako pierwszy w kraju otrzymał dyplom fechmistrza amatora. W latach 1923–1927 był sędzią szermierczym związkowym, a w latach 1930–1960 był sędzią międzynarodowym. Podczas igrzysk olimpijskich w Los Angeles podczas finału turnieju szabli pełnił funkcję sędziego przewodniczącego^[3]. Był także działaczem Związku Polskich Związków Sportowych – Polskiego Komitetu Olimpijskiego gdzie pełnił funkcję zastępcy skarbnika od 14 kwietnia 1929 do 30 marca 1930 a od 16 kwietnia 1939 był członkiem zarządu PKOL^[3]. W 1945 r. był w grupie osób reaktywujących Polski Związek Szermierczy. 20 października 1945 objął funkcję I wiceprezesa związku. Pracował w komisji sędziowskiej i dyscyplinarnej oraz kole seniorów związku szermierczego. Udzielał się w okręgowych związkach w Bydgoszczy Katowicach i Krakowie. W latach 1968–1980 był prezesem Pomorskiego Okręgowego Związku Szermierczego. Był trenerem w klubie AZS Kraków oraz Budowlani, a także w Gwieździe Bydgoszcz. Posiadał liczne nagrody sportowe m.in. i Kalos Kagathos (1985) i Nagrodę im. Janusza Kusocińskiego^[4].

II wojna światowa

We wrześniu 1939 ewakuował się z Warszawy do Kowla. Miesiąc później powrócił do stolicy. Pracował w Banku Gospodarstwa Krajowego oraz pod pseudonimem „Gil” był w konspiracji. Podczas powstania warszawskiego walczył na odcinku Polna-Politechnika. Następnie wraz z rodziną przeniósł się do Krakowa, gdzie podjął pracę w bankowości^[3].

Po wojnie

Od 1945 do 1949 był wicedyrektorem Banku Gospodarstwa Krajowego w Bielsku Białej. Do końca 1954 pracował w przedsiębiorstwach budowlanych na terenie Krakowa. Od stycznia 1955 zajął się wyłącznie sportem^[4]. Publikował wspomnienia, Na planszach czterech olimpiad (1957) Na białą broń (KAW, 1987)^[4]. Zmarł 6 marca 1990 w Bydgoszczy, pierwotnie został pochowany na cmentarzu w osiedlu na Błoniach. Później Jego prochy zostały umieszczone w rodzinnym grobowcu na Cmentarzu Salwatorskim (sektor SC6-B-2)^[5][4].

Grób Adama Papée na cmentarzu Salwatorskim w Krakowie

Życie prywatne

Był dwukrotnie żonaty: w latach 1920–1966 z Antoniną Marcinkowską (1898–1966), w latach 1968–1990 z Ireną Mathey^[4]. Jego bratem był polski dyplomata Kazimierz Papée (1889–1979).

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski^[6]
• Krzyż Walecznych (dwukrotnie)^[6]
• Złoty Krzyż Zasługi (9 listopada 1932)^[7]
• Srebrny Krzyż Zasługi (7 listopada 1929)^[8]
• Medal Kalos Kagathos (1989)
• Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury Fizycznej” (1957)^[4]
• Krzyż Węgierski Zasługi^[6]

Przypisy

Bibliografia

• Ryszard Wryk: Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej. Poznań: Nauka i Innowacje, 2015, s. 469–472. ISBN 978-83-64864-22-3.

Linki zewnętrzne

• Polski Komitet Olimpijski: Adam Papée – sylwetka w portalu www.olimpijski.pl. www.olimpijski.pl. [dostęp 2014-07-12]. (pol.).