Adam Puzoń

Adam Puzoń

Adam Puzoń podczas służby w PSZ na Zachodzie (1944–1945)
kapitan
Data i miejsce urodzenia	23 września 1910 Jasło
Data i miejsce śmierci	5 lipca 1975 Sanok
Przebieg służby
Lata służby	1932–1933, 1939, 1940–1945
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Jednostki	Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich 5 Batalion Strzelców Karpackich
Stanowiska	dowódca kompanii
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa (kampania wrześniowa, kampania afrykańska: bitwa o Tobruk, kampania włoska: bitwa o Monte Cassino)
Późniejsza praca	pracownik umysłowy
Odznaczenia

Adam Stanisław Puzoń (ur. 23 września 1910 w Jaśle, zm. 5 lipca 1975 w Sanoku) – oficer Wojska Polskiego II RP, kapitan Polskich Sił Zbrojnych, uczestnik walk na froncie zachodnim podczas II wojny światowej.

Życiorys

Urodził się 23 września 1910 w Jaśle jako syn Juliana (urzędnik kolejowy) i Marii z domu Lachcik^[1][2]. W rodzinnym mieście ukończył naukę w szkole podstawowej i w Państwowym Gimnazjum im. Króla Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle, gdzie zdał egzamin dojrzałości w 1930 lub 1931^[3][4]. Następnie studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie w 1938 uzyskał dyplom magistra praw^[5]. W latach 1932–1933 ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie^[4]. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1935 i 2349. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty^[6].

Po wybuchu II wojny światowej walczył w okresie kampanii wrześniowej 1939^[4]. Po klęsce polskiej wojny obronnej przedostał się na Węgry^[4]. Potem trafił do Syrii, tam został wcielony do Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich i w szeregach Polskich Sił Zbrojnych służył od 1940^[7]. Podczas kampanii libijskiej był dowódcą kompanii^[8]. Brał udział w bitwie o Tobruk w 1941^[4]. Następnie został przydzielony do 3 Brygady Strzelców Karpackich Brał udział w kampanii włoskiej 2 Korpusu^[4]. Pełnił funkcję dowódcy 3 kompanii strzelców w ramach 5 batalionu Strzelców Karpackich w składzie 2 Brygady Strzelców Karpackich^[9][10] (jego podkomendnym był m.in. także związany z Sanokiem ppor. Władysław Majcher). Uczestniczył w bitwie o Monte Cassino w stopniu porucznika (jego osobę opisał Melchior Wańkowicz w swojej książce pt. Monte Cassino)^[11][12]. Służbę zakończył 5 maja 1945^[10]. Został mianowany na stopień kapitana przez dowództwo Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie (Anglia)^[13]

Po wojnie powrócił do Polski w 1947^[4]. Do 1956 pracował w przemyśle naftowym aż do czasu rozwiązania PGPN w Sanoku^[4]. Wtedy został przeniesiony do Ekspozytury PKS w Krośnie i był kierownikiem działu planowania i zatrudnienia^[4]. Później sprawował stanowisko kierownika oddziału terenowego PKS w Sanoku^[14][15]. Pracował też jako nauczyciel języka angielskiego w II Liceum Ogólnokształcącym im. Marii Skłodowskiej-Curie w Sanoku. Od 1952 do 1953 był członkiem Komisji Oświaty i Kultury przy Miejskiej Radzie Narodowej w Sanoku^[16]. Od 1960 był członkiem Związku Bojowników o Wolność i Demokrację^[17], należał do oddziału (powiatowego) w Sanoku ZBoWiD, 23 maja 1971 został wybrany członkiem zarządu^[18], 21 października 1973 wybrany zastępcą członka zarządu oddziału miejskiego (działającego od 1 stycznia 1973 wskutek przekształcenia oddziału powiatowego na podstawie zmian administracyjnych)^[19]. Był prelegentem z ramienia ZBoWiD^[20][15]. Potem należał do koła miejskiego ZBoWiD w Sanoku^[21]. W 1972 wszedł do składu Komisji Komunikacji Rady Miasta Sanoka^[22]. W okresie PRL początkowo był bezpartyjny, a potem przynależał do PZPR^[23].

Jego żoną od 1948 była Dominika z domu Dębiec^[24], nauczycielka^[25], w tym w trakcie tajnego nauczania podczas II wojny światowej, a potem w I LO w Sanoku (1914–1984)^[24][26]. Mieli troje dzieci^[4]. Zamieszkiwali przy ulicy Ignacego Daszyńskiego 7^[27][28].

Adam Puzoń zmarł wskutek białaczki 5 lipca 1975 w Sanoku^[1][29][15]. Został pochowany na Cmentarzu Centralnym w Sanoku 8 lipca 1975^[1]. Tuż obok został pochowany inny żołnierz PSZ na Zachodzie, Jan Kocur.

Osobę Adama Puzonia opisał kpt. Marian Łoziński w swojej publikacji pt. Przechodniu, powiedz Polsce... Wspomnienia z lat 1941–1945 rozpoczęte w Ahwazie, 150 km od Zatoki Perskiej z 1985.

Odznaczenia

Grobowiec Adama i Dominiki Puzoniów

• Krzyż Walecznych (1944, za udział w bitwie pod Monte Cassino)^[30][31]
• Medal Zwycięstwa i Wolności 1945^[17]
• Medal Wojska – trzykrotnie (1947, za udział w kampanii włoskiej)^[32]
• Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino (1945)^[33]
• Odznaka Grunwaldzka (1959)^[10]
• Medal Wojny 1939–1945 – Wielka Brytania (1947, za udział w kampanii włoskiej)^[21]
• Gwiazda za Wojnę 1939–1945 – Wielka Brytania (1946, za udział w kampanii włoskiej)^[21]
• Gwiazda Afryki – Wspólnota Brytyjska (1946, za udział w kampanii afrykańskiej, obronie Tobruku)^[21]
• Gwiazda Italii – Wielka Brytania (1946, za udział w kampanii włoskiej)^[21]

Przypisy

Bibliografia

• Arnold Andrunik: Rozwój i działalność Związku Bojowników o Wolność i Demokrację na Ziemi Sanockiej w latach 1949-1984. Sanok: 1986, s. 1-335.
• Związek Bojowników o Wolność i Demokrację. Oddział w Sanoku. Deklaracje i karty ewidencyjne członków zwyczajnych P Posadzki-Pytlik 1966-1989, AP Rzeszów – O/Sanok (zespół 659, sygn. 87). s. 1-247.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2004. ISBN 978-83-7188-691-1.
• Do Polski przez Monte Cassino. W: Andrzej Brygidyn: Sanockie reminiscencje. Sanok: 2013, s. 29. ISBN 978-83-903080-2-9.