Adam Stadnicki (ziemianin)

Adam Zbigniew Leon Stadnicki

Szreniawa bez Krzyża
Rodzina	Stadniccy herbu Szreniawa bez Krzyża
Data i miejsce urodzenia	10 kwietnia 1882 Lwów
Data i miejsce śmierci	10 marca 1982 Osola
Ojciec	Edward Adam Stadnicki
Matka	Helena Maria Sapieha
Żona	Stefania Woroniecka
Dzieci	Józef Edward Stadnicki
Odznaczenia

Adam Zbigniew Leon Stadnicki herbu Szreniawa bez Krzyża (ur. 10 kwietnia 1882 we Lwowie, zm. 10 marca 1982) – polski ziemianin, w 1922 roku posiadał majątki ziemskie o powierzchni 16 370 ha^[1].

Życiorys

Syn hrabiego Edwarda Adama Stadnickiego (1856–1885) oraz Heleny Marii z Sapiehów (1857–1947). Wychowywał się w Krasiczynie. W latach 1901–1904 studiował leśnictwo w Monachium. W swoim majątku liczącym 11 tys. ha lasów wprowadził nowe gatunki drzew: wschodniokarpacką limbę i daglezję, założył cztery leśne rezerwaty w Baranowcu, Łabowcu, Uhryniu i Szlachtowej. W 1902 roku został spadkobiercą majątku dziadka Edwarda Stadnickiego, wszedł w posiadanie Nawojowej oraz Fraina (Vranov nad Dyjí). W 1907 nabył lasy i dobra szczawnickie, w 1909 za namową Stanisława Tarnowskiego, za kwotę 450 000 koron odkupił od Polskiej Akademii Umiejetności w Krakowie uzdrowisko Szczawnica. Przebudował i zmodernizował ujęcia wód mineralnych, zbudował dworzec autobusowy, a w latach 1933–1936 nowoczesny budynek Inhalatorium z jedynymi wówczas w Polsce komorami pneumatycznymi.

Według stanu z 1914 był wiceprezesem Krajowego Związku Zdrojowisk i Uzdrowisk we Lwowie i członkiem rady nadzorczej Własnego Galicyjskiego Zakładu Kredytowego^[2]. Był prezesem Nowosądeckiej Rady Powiatowej, w latach 1922–1927 prezesem Związku Ziemian i do 1939 roku pozostawał członkiem jego zarządu. W latach 1928–1930 był posłem na Sejm RP. W okresie II wojny światowej wraz z żoną i dziećmi włączył się w działania AK. Za tę działalność w 1942 roku został przez rząd londyński odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami. W 1945 roku w wyniku konfiskaty na rzecz państwa stracił majątek w Nawojowej, a w 1948 roku nastąpiło upaństwowienie uzdrowiska w Szczawnicy; władze Czechosłowacji pozbawiły go również majątku we Frainie. Adam Stadnicki wraz z żoną przeniósł się do Osoli pod Wrocławiem. Został pochowany w Nawojowej, od 2002 roku Park Górny w Szczawnicy nosi imię Adama hrabiego Stadnickiego, w 2005 roku spadkobiercy Stadnickiego na mocy wyroku NSA odzyskali uzdrowisko w Szczawnicy.

Rodzina

W 1910 roku Adam Stadnicki poślubił Stefanię Woroniecką (1886–1963) herbu Korybut, córkę księcia Pawła Woronieckiego. Para doczekała się ośmiorga dzieci: 5 córek i 3 synów. Najstarsza córka Maria (1912–2003) wyszła za mąż za Stefana Świeżawskiego, profesora KUL. Jadwiga urodzona w 1913 roku została żoną Adama Czartoryskiego, trzecia z córek Helena (1914–1977) była żoną Antoniego Mańkowskiego, Anna (1916–2001) po mężu nosiła nazwisko Gostkowska, a najmłodsza Stefania (1917–1979) została żoną Włodzimierza Jasińskiego. Syn Józef Edward (1919–1960) poślubił Elżbietę z Lubomirskich, Paweł (1925–1996) był żonaty z Teresą Moszumańską. Średni z synów Andrzej (1920–1945) zmarł w wyniku przeżyć wojennych oraz gruźlicy, której nabawił się w niemieckim więzieniu.

Przypisy

Bibliografia

• Barbara Węglarz "Stadniccy w Szczawnicy" wyd. 2008
• Stefan Swieżawski "Wielki przełom 1907-1945" wyd. Lublin 1989

Linki zewnętrzne

• Adam Zbigniew Leon Stadnicki – biogram. bohaterzy.edumobile.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-22)].
• Zdjęcia rodziny Adama Stadnickiego. czartoryski.fm.interia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-14)].