Adam Stefan Dzwonkowski

Adam Stefan Dzwonkowski
Data i miejsce urodzenia

1815
Siennica na Mazowszu

Data i miejsce śmierci

24 stycznia 1885
Warszawa

Zawód, zajęcie

wydawca, księgarz

Adam Stefan Aleksander Dzwonkowski (ur. 1815 w Siennicy na Mazowszu, zm. 24 stycznia 1885[1] w Warszawie) – polski wydawca i księgarz.

Życiorys

Mając 15 lat, wstąpił na ochotnika do 2 pułku Ułanów i brał udział w bitwach pod Olszynką Grochowską oraz Ostrołęką, podczas jednej z nich został poważnie ranny. Otrzymał później nominację na porucznika[2].

Po powstaniu listopadowym musiał wyjechać zagranicę, ukryty na duńskim żaglowcu popłynął z Gdańska[3] do Kopenhagi. Poznał tam Carla Augusta Guldberga i po jego namowach przeniósł się w 1834 r. do Norwegii. Razem z Carlem Gulbergiem założył spółkę która wydawała pierwszy ilustrowany tygodnik w Norwegii Skillng Magazin[4]. Szybko uruchomiano następne wydawnictwa, m.in. w 1835 miesięcznik „Bondevennen” („Przyjaciel chłopa”), w 1836 pismo „Sőndagens Intelligents-Sedlel” (niedzielny dziennik dla inteligencji)[2]. Wydawano pod redakcją Ola Hansena „Norweskie Wiadomości Parlamentarne”, a następnie rozpoczęto druk podręczników szkolnych[2]. Przez lat 20, w latach 1835–1855, stał się jednym z najważniejszych w Norwegii wydawców prasy i książek, początkowo z Gulbergiem, później z Dybwadem, wreszcie sam[2]. Jednak rozwinął działalność na zbyt dużą skalę i popadł w kłopoty finansowe. W rezultacie musiał sprzedać dom i drukarnię W. C. Fabritillsowi (obecnie największa firma wydawnicza w Norwegii). Niedługo potem Guldberg wystąpił ze spółki, a Dzwonkowski związał się na trzy lata z C. A. Dybwadem. W 1847 został spłacony przez tego ostatniego i założył własną księgarnię nakładową[2]. W 1842 r. Dzwonkowski razem z innymi osobami z rady katolików mieszkających w owym czasie w stolicy Norwegii wystosował do króla Karla Johana list prośbą o oficjalne uznanie społeczności katolickiej. Pozwolenie na założenie kościoła i przybycie księży zostało udzielone w dekrecie królewskim w dniu 6 marca 1843[5] r. Wówczas przy ulicy Storgata 27 w domu Dzwonkowskiego urządzono kaplicę pod wezwaniem św.Olafa. W niedzielę Palmową 9 kwietnia 1843 r. odprawiono mszę świętą. Podczas wizyt w Christianii kaplicę tę odwiedzała szwedzka królowa. Przez cały czas utrzymywał kontakt z rodziną i krajem. W rezultacie w 1843 w trakcie pobytu u rodziców w Siennicy wciągnięty został przez swego brata Władysława do Związku Narodu Polskiego, w rezultacie 1844 musiał wraz z nim uciec z Królestwa Polskiego[2].

W 1852 roku zmarła jego żona. Kilkanaście lat później próbował wydawać jeszcze magazyn literacki, ale gdy mu się to nie powiodło sprzedał firmę i wyjechał do Francji, a następnie do Szwajcarii. Po powrocie do Warszawy założył przy ulicy Miodowej nr. 482 (nowy 6) Zakład Artystyczno – Litograficzny oraz księgarnię. W Gazecie Warszawskiej[6] w numerze 280 z dnia 20 grudnia 1869 r. w artykule pt. Na Gwiazdkę informowano o tytułach książek które wyszły nakładem tego zakładu, zachęcając do ich nabycia dla dzieci, dorosłej młodzieży i osób starszych w podarunku przed zbliżającymi się świętami.

Rodzina

Urodził się w rodzinie ziemiańskiej, syn właściciela majątku Nowy Dwór Stanisława (1779–1860) i Ludwiki z Czarnków (1881–1952). Miał trzy siostry: Stefanię (1820–1867), Annę (1813–1865) i Józefę Aleksandrę (1811–1853), żonę Erazma Dłużewskiego (1814–1856) oraz brata: Władysława (1818–1880)[7]. W latach 1835–1852 był mężem córki francuskiego konsula w Christianii Marii Teresy z domu de Serre. Miał z nią syna Stanisława (1845–1890) i trzy córki Marię (1837–1902) żonę Wincentego Kryńskiego (ur. 1828), Matyldę, żonę Franciszka Rugiewicza i Jadwigę. Po śmierci pierwszej żony ponownie się ożenił w 1867 z wdową po Kazimierzu Kellnerze (1811–1864) Marią z Zalewskich (ur. ok. 1825)[2].

Przypisy

  1. ↑ Informacje o Polonii w Norwegii, www.oslo.msz.gov.pl [dostęp 2017-08-26] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-22] (pol.).
  2. ↑ a b c d e f g Włodzimierz Dzwonkowski, Dzwonkowski Adam Stefan Aleksander(1815-1885), Polski Słownik Biograficzny, t. 6, s. 186–187.
  3. ↑ Za wolność naszą i waszą, [w:] Włodzimierz Głowacki, Dzieje żeglarstwa polskiego., Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1989, strona 86.
  4. ↑ Richard Fauskrud, Opplandsarkivet avd. Maihaugen – Adam Aleksander Stefan Dzwonkowski, opam.no [dostęp 2017-08-25] (pol.).
  5. ↑ Karl Kjelstrups, Norvegia Catholica: Moderkirkens gjenreisning i Norge – Et tilbakeblikk i anledning 100-årsminnet for opprettelsen av St. Olavs menighet i Oslo 1843–1943, Oslo, utgitt av Det apostoliske apostolat, Oslo 1942, s. 37–46.
  6. ↑ Antoni (1770-) Red Lesznowski i inni, Gazeta Warszawska. 1869, nr 280 + dod., [Tadeusz Włodek], 1869 [dostęp 2017-08-25].
  7. ↑ Informacje przy biogramie ojca – Red. Dzwonkowski Stanisław (1779–1860), Polski Słownik Biograficzny, t. 6, s. 189.

Literatura