Adam Szczerbowski

Adam Szczerbowski
as, A.S., H.Sz., H. Szczerbiec
Data i miejsce urodzenia

13 września 1894
Jarosław

Data i miejsce śmierci

23 września 1956
Łódź

Narodowość

polska

Język

polski

Alma Mater

Uniwersytet Lwowski

Dziedzina sztuki

poezja, krytyka literacka

Ważne dzieła
  • Współczesna poezja polska (1915–1935)
  • Ul
  • Kwiat na mogile
  • Krople rosy
  • Ogród zamknięty
Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości Złoty Krzyż Zasługi Brązowy Krzyż Zasługi Złoty Wawrzyn Akademicki

Adam Szczerbowski, ps.: as, A.S., H.Sz., H. Szczerbiec (ur. 13 września 1894 w Jarosławiu, zm. 23 września 1956 w Łodzi) – polski poeta, pedagog, krytyk literacki, tłumacz.

Życiorys

Był synem Antoniego Szczerbowskiego i Rozalii z Hoffmanów[1]. Ukończył w 1913 r. gimnazjum i w 1921 r. Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, zdając jednocześnie egzamin na nauczyciela szkół średnich.

I wojna światowa

W latach 1914–1918 był w Legionach Polskich, następnie – po przejściu jego Korpusu na rosyjską stronę frontu w bitwie pod Rarańczą – został internowany, po czym wcielony do wojska austriackiego. Walczył na froncie włoskim, wrócił do Lwowa w 1919 r. Zgłosił się ochotniczo do wojska polskiego w 1920 r.

Dwudziestolecie międzywojenne

Od 1921 r. był nauczycielem języka polskiego i historii w gimnazjach w Hrubieszowie, gdzie poznał Bolesława Leśmiana, który prowadził wtedy kancelarię notarialną w tym mieście. Od 1928 r. uczył j. polskiego w gimnazjum w Puławach. W 1932 r. przeniósł się do Zamościa, gdzie został dyrektorem Państwowego Gimnazjum Męskiego im. Jana Zamoyskiego[2]. Uczył j. polskiego w tym gimnazjum i jednocześnie w prywatnym gimnazjum żeńskim oraz Seminarium Nauczycielskim.

Redagował (lub współredagował) wiele pism, w tym np. „Przegląd Hrubieszowski” (w 1926 r. był jego redaktorem naczelnym), „Tekę Zamojską” (1938–1939). Publikował w czasopismach: Maski, Ruch Literacki, Nowa Książka, Polonista.

Był zadeklarowanym piłsudczykiem. W Zamościu był wiceprezesem koła Obozu Zjednoczenia Narodowego i przewodniczącym komisji rewizyjnej oddziału Związku Legionistów Polskich.

II wojna światowa i po wojnie

Szczerbowski opuścił Zamość w 1939 r. i zamieszkał z rodziną w Warszawie, gdzie uczestniczył m.in. w tajnym nauczaniu. Walczył w powstaniu warszawskim, po jego upadku został osadzony w obozach przejściowych w Pruszkowie i Miechowie.

Po wojnie osiedlił się w Łodzi, gdzie do 1953 r. był dyrektorem gimnazjum, a później nauczycielem j. polskiego w VI Liceum Ogólnokształcącym.

Życie prywatne

Ożenił się (ok. 1922 r.) z Janiną Klimowicz (zm. 1968) i miał z nią syna, zmarłego w obozie niemieckim po upadku powstania warszawskiego[3]. Został pochowany 26 września na Cmentarzu Komunalnym Doły w Łodzi (kwatera XXXIV-20-5)[4].

Twórczość

  • Złote czasy (1919) – wiersze
  • Dziwy sanitariusza Opałka (1921) – opowiadania
  • Ul (1924) – pierwszy tomik poetycki
  • Ozimina i Wesele (1924) – artykuły literackie
  • Grody Czerwieńskie w Ziemi Nadburzańskiej (1925) – szkic historyczny
  • Miejsce urodzenia i metryka chrztu Bolesława Prusa (1926) – przyczynek biograficzny
  • Kwiat na mogile (1928) – drugi tomik poetycki
  • Pamiętnik II Ogólnopolskiego Zjazdu Polonistów w Krakowie (1930) – sprawozdanie ze zjazdu
  • My znamy was i kochamy (1931) – artykuł o roli pisarzy w nauczaniu literatury
  • Szkoła – pisarz – nauczyciel (1931) – rozprawa o tej samej tematyce
  • Jana Kasprowicza „Pieśń o Waligórze”, O akcji i kompozycji poematu, Zapomniany utwór Jana Kasprowicza (1931) – artykuły poświęcone Janowi Kasprowiczowi
  • recenzja książki „Polskość Nietzschego i jego filozofia” Bernarda Szarlitta (1931)
  • tłumaczenie dzieła „Pieśni duchowne” Novalisa (1933)
  • W sprawie „wyboru poezyj” Jana Kasprowicza w klasie ósmej (1933)
  • Brzegiem szału w niepojętość zieloności (1934) – o poezji Leśmiana
  • O „Łące” Bolesława Leśmiana (1934)
  • Krople rosy (1934) – trzeci tomik wierszy
  • Antologia: Współczesna poezja polska (1915–1935) (1936)
  • Ogród zamknięty (1937) – tomik wierszy metafizycznych
  • Wśród młodych poetów regionu lubelskiego (1938) – rozprawa poświęcona poezji Ciesielczuka
  • Bolesław Leśmian (1938) – zbiór artykułów
  • Wybór poezji Kasprowicza (1945) – opracowanie i przedmowa
  • Rozszumiały się wierzby... (1946) – sztuka napisana wspólnie z Piotrem Greniukiem.

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ Stanisław Łoza Łoza: Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 717. [dostęp 2020-06-05].
  2. ↑ Dyrektorzy I Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Zamoyskiego w Zamościu. [dostęp 2011-09-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-05)].
  3. ↑ Polski Słownik Biograficzny. T. 47. 2011, s. 408–410. ISBN 978-83-88909-88-7.
  4. ↑ Cmentarz - strona główna, cmentarzekomunalne.lodz.systkom.pl [dostęp 2020-06-05].
  5. ↑ M.P. z 1933 r. nr 24, poz. 33 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  6. ↑ M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 338 „za zasługi na polu pracy oświatowej, wychowawczej i społecznej”.
  7. ↑ M.P. z 1936 r. nr 261, poz. 461 „za szerzenie zamiłowania do literatury polskiej”.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie