Adam Szybowski

Adam Szybowski
Ilustracja
Adam Szybowski (ok. 1963)
Data i miejsce urodzenia4 lutego 1923
Skawina
Data i miejsce śmierci28 stycznia 2001
Kraków
Zawód, zajęciepolski śpiewak operowy (baryton), pedagog
Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

Adam Szybowski (ur. 4 lutego 1923 w Skawinie, zm. 28 stycznia 2001 w Krakowie) – polski śpiewak operowy (baryton), pedagog.

Życiorys

Był jednym z dwanaściorga dzieci Jana Szybowskiego (wówczas organisty w Skawinie) i jego żony Karoliny z d. Włodarczyk. Podczas II wojny światowej, w styczniu 1943 roku, został aresztowany za swego brata Antoniego poszukiwanego przez Gestapo. Osadzony w więzieniu Montelupich chorował na tyfus, nieprzytomny nie zareagował gdy SS-man wyczytał jego nazwisko z listy osób do egzekucji, co w rezultacie uratowało mu życie[1]. Z kolei był więźniem niemieckich obozów koncentracyjnych w Gross-Rosen, a następnie Mittelbau-Dora, który dostarczał niewolniczej siły roboczej dla pobliskiej podziemnej fabryki zbrojeniowej. Po wojnie w 1948 r. został studentem klasy śpiewu Włodzimierza Kaczmara w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie, którą ukończył dyplomem w 1954 r. Jeszcze w czasie studiów został solistą w Państwowej Filharmonii w Krakowie i Chórze Polskiego Radia.

Na scenie ówczesnego Krakowskiego Teatru Muzycznego zadebiutował w momencie jego „powojennych narodzin” tj. dnia 13 października 1954 r. w operze „RigolettoGiuseppe Verdiego[2]. W tej instytucji śpiewał przez 18 lat (do 1972 roku) wykonując wszystkie główne partie barytonowe – łącznie w 18 operach. Były to opery: wspomniana już wyżej „Rigoletto” (postać: Monterone), „HalkaStanisława Moniuszki (Janusz), „LakméLéo Delibesa (Fryderyk), „Don PasqualeGaetano Donizettiego (Doktor Malatesta), „Gianni SchicchiGiacomo Pucciniego (Marto), „Zamek księcia SinobrodegoBeli Bartoka (Sinobrody), „Uprowadzenie z serajuWolfganga Amadeusza Mozarta (Selim Basza), „CarmenGeorges Bizeta (Escamillo), „Joanna d’Arc na stosie” Artura Honeggera (Jan Luksemburski, Głos), „Così fan tutte” W.A Mozarta (Gulielmo), „Dama pikowaPiotra Czajkowskiego (Książę Jelecki), „Łucja z Lammermooru” G. Donizettiego (Lord Henryk Ashton), „Odprawa posłów greckich” Witolda Rudzińskiego (Antenor), „FaustCharles’a Gounoda (Walenty), „Kynolog w rozterce” Henryka Czyża (Kynolog), „Fra DiavoloDaniela Aubera (Lord Kookburn), „Borys GodunowModesta Musorgskiego (Andrzej Szczełkałow), „Marta albo jarmark w RichmondzieFriedricha Flotowa (Plumkett)[3].

Na krakowskiej scenie wystąpił w ok. 1500 przedstawieniach. Wykonał tutaj – łącznie z innymi polskimi scenami operowymi – 43 partie barytonowe. Operze krakowskiej Artysta poświęcił swoje najlepsze lata. Powiedział kiedyś, że na listy dyrekcji Oper w Poznaniu, Łodzi, Bytomiu, Gdańsku czy we Wrocławiu – proponujących mu współpracę na dużo lepszych warunkach niż w Krakowie – zawsze odpowiadał odmownie.

Występował też jako solista w licznych barokowych utworach wokalno-instrumentalnych na koncertach Capelli Cracoviensis od początku jej istnienia tj. od 1970 r. Oprócz Polski występował też na estradach zagranicznych m.in. Anglii, Francji, Włoch, Niemiec i krajów byłego ZSRR.

W 1966 roku podjął pracę pedagogiczną w krakowskiej wówczas Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej. W 1993 r. uzyskał tytuł profesora wokalistyki. Jego studentami byli m.in. Andrzej Biegun, Maciej Gallas, Marek Rzepka i Monika Swarowska-Walawska[4]. Adam Szybowski zmarł w Krakowie dnia 28 stycznia 2001 r. Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim (kwatera LXXIII, rząd 17, grób nr 9).

Za swoje osiągnięcia artystyczne i pedagogiczne wyróżniony został m.in. Złotą Odznaką m. Krakowa, Nagrodą Ministra Kultury i Sztuki oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Rodzina

Adam Szybowski był żonaty, małżeństwo posiadało potomstwo. Spośród jego rodzeństwa – bracia Jan Szybowski (1913-1992) był księdzem a Tadeusz Szybowski (1932-2019) aktorem teatralnym i filmowym. Ojciec Adama Szybowskiego, Jan – za kontakty z ruchem oporu podczas II wojny światowej został aresztowany o osadzony w obozach koncentracyjnych w Płaszowie oraz Mauthausen, gdzie zmarł.

Odznaczenia

Złota Odznaka m. Krakowa, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.

Przypisy

  1. Archiwum ofiar terroru nazistowskiego i komunistycznego w Krakowie 1939 – 1956, mhk.pl [dostęp 2021-05-23] (pol.).
  2. Anna Woźniakowska: Czy Kraków zasługuje na Operę, s. 32, Wyd. Opera i Operetka w Krakowie, 1999, ​ISBN 83-910003-9-7​.
  3. Adam Szybowski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [online] [dostęp 2021-05-09].
  4. Jacek Chodorowski: Polscy śpiewacy, s. 299–301, Wyd. Fundacja Pomocy Artystom Polskim Czardasz, Kraków, 2010, ​ISBN 978-83-920494-3-2​.

Media użyte na tej stronie

Adam Szybowski.jpg
Autor: Artur Szybowski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Fotografia pochodzi z około 1963 roku