Adam Szydłowski (żołnierz)

Adam Szydłowski
„Poleszuk”, „Jehudo”, „Maurycy”
Ilustracja
Adam Szydłowski (ze zbiorów NAC)
podpułkownik dyplomowany piechoty podpułkownik dyplomowany piechoty
Data i miejsce urodzenia

10 marca 1900
Dręszew

Data i miejsce śmierci

4 października 1960
Gdynia

Przebieg służby
Lata służby

19181944

Siły zbrojne

Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie
Poland badge.jpg Polskie Siły Zbrojne
Kotwica symbol.svg Armia Krajowa

Jednostki

5 Dywizja Strzelców Polskich (WP na Wschodzie)
82 Syberyjski Pułk Piechoty
1 Pułk Strzelców Podhalańskich
16 Batalion Graniczny
4 Pułk Piechoty Legionów
16 Pomorska Dywizja Piechoty
Obszar Warowny „Śląsk”
1 Dywizja Grenadierów
1 Pułk Grenadierów Warszawy
Okręg Nowogródek AK

Stanowiska

dowódca drużyny
dowódca plutonu
dowódca kompanii
szef sztabu dywizji
dowódca batalionu
komendant Okręgu AK

Główne wojny i bitwy

wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Późniejsza praca

referent, księgowy, zaopatrzeniowiec, instruktor handlu i planista

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920-1941, dwukrotnie) Medal Niepodległości Srebrny Krzyż Zasługi Medal Wojska (czterokrotnie) Krzyż Wojenny 1939–1945 (Francja)
Grób podpułkownika Adama Szydłowskiego na Cmentarzu Srebrzysko

Adam Szydłowski ps. „Poleszuk”, „Jehudo”, „Maurycy” (ur. 10 marca 1900 w Dręszewie, zm. 4 października 1960 w Gdyni) – podpułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego, „cichociemny”.

Życiorys

W czasie nauki w szkole powszechnej w Radzyminie, w wyniku wybuchu I wojny światowej został w 1915 roku ewakuowany do Rosji. Ukończył 6 klas w gimnazjum w Permie. Należał tam również do harcerstwa. W 1918 roku zgłosił się ochotniczo do formujących się oddziałów polskich na Syberii. Odbył służbę wojskową jako strzelec, a następnie kapral w 5 Dywizji Strzelców Polskich, będąc dowódcą drużyny w 1 pułku strzelców. Przydzielony do sztabu Dywizji przez cały 1919 roku brał udział w wielu jej walkach z bolszewikami. 11 stycznia 1920 roku dostał się do niewoli, skąd po ucieczce wrócił 3 lipca 1921 roku do Polski.

Pu uzyskaniu matury w 1923 roku został zawodowym oficerem, służąc kolejno w: 82 Syberyjskim pułku piechoty (1921), Oddziale IV Sztabu Generalnego, 1 pułku strzelców podhalańskich (1923–1925).

26 lutego 1925 roku został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza i przydzielony do 16 batalionu granicznego w Sienkiewiczach[1]. Następnie pełnił służbę w 4 pułku piechoty Legionów w Kielcach. W okresie od 15 lipca do 15 września 1931 roku odbył dwumiesięczną praktykę w artylerii, a w okresie od 15 października do 15 grudnia 1931 roku ukończył kurs próbny przy Wyższej Szkole Wojennej. Z dniem 4 stycznia 1932 roku został powołany na dwuletni kurs 1931/1933 do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie[2]. Z dniem 1 października 1933 roku, po ukończeniu kursu i otrzymaniu tytułu naukowego oficera dyplomowanego, został przeniesiony do Dowództwa 16 Pomorskiej Dywizji Piechoty w Grudziądzu. W 1939 roku pełnił służbę w dowództwie 23 Górnośląskiej Dywizji Piechoty w Katowicach.

W kampanii wrześniowej 1939 roku walczył jako szef sztabu Obszaru Warownego „Śląsk”. 19 września był ranny w czasie bitwy pod Maziłami, dostał się do niewoli niemieckiej. Po ucieczce 15 października przekroczył granicę polsko-słowacką i 15 listopada dotarł do Francji, gdzie został skierowany do Camp de Coëtquidan. Tam dostał przydział na szefa sztabu 1 Dywizji Grenadierów. Od maja był dowódcą 2 batalionu 1 pułku Grenadierów Warszawy

W czerwcu 1940 roku po klęsce Francji przedostał się do jej nieokupowanej części. Był polskim komendantem obozów Camp de Carpiagne i Camp de Garrique. Organizował tam przerzut polskich żołnierzy do Wielkiej Brytanii. W czerwcu 1941 roku na czele grupy żołnierzy przekroczył granicę francusko-hiszpańską. Został tam aresztowany i umieszczony w obozie koncentracyjnym w Miranda de Ebro. Był tam kierownikiem polskiej grupy. Po zwolnieniu udał się przez Gibraltar do Wielkiej Brytanii (6 stycznia 1943 roku), gdzie został skierowany do Oddziału VI sztabu Naczelnego Wodza i gdzie od 22 stycznia był oficerem sztabu.

23 stycznia 1943 roku został zaprzysiężony i po konspiracyjnym przeszkoleniu został przerzucony do Głównej Bazy Przerzutowej w Brindisi we Włoszech. Zrzutu dokonano w nocy z 16 na 17 kwietnia 1944 roku w ramach operacji „Weller 10” dowodzonej przez kpt. naw. Stanisława Daniela. Ekipa została zrzucona na placówkę odbiorczą „Przycisk” 7 km na południowy wschód od Sochaczewa. Po aklimatyzacji 12 czerwca dostał przydział do Okręgu Nowogródek AK na stanowisko komendanta Okręgu. Funkcję przejął 26 czerwca. Został aresztowany przez NKWD 17 lipca 1944 roku. Przybywał w więzieniach (w Wilnie) i łagrach w Ostaszkowie, Kalininie i Morszańsku.

Wrócił do Polski 14 listopada 1947 roku. Podejmował wiele prac w Gdańsku na stanowiskach referenta, księgowego, zaopatrzeniowca, instruktora handlu i planisty. Zmarł w 1960 roku. Pochowany na Cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku (rejon III, taras IV, rząd 1, grób 30/31)[3].

Awanse

Ordery i odznaczenia

Życie rodzinne

Był synem Stanisława i Anny z domu Banasiak. Był dwukrotnie żonaty. Pierwszą jego żona była Stanisława z domu Wielkosz. Mieli syna Jacka (1926–1944), który zginął w powstaniu warszawskim. W 1956 roku ożenił się z Bożeną Szeremietiew (ur. 1923). Nie mieli dzieci.

Przypisy

  1. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 75 z 21 lipca 1925 roku, s. 398.
  2. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 33, 799.
  3. Adam Szydłowski. cmentarze-gdanskie.pl. [dostęp 2019-01-25].
  4. Łukomski G., Polak B., Suchcitz A., Kawalerowie Virtuti Militari 1792 - 1945, Koszalin 1997, s. 516.
  5. M.P. z 1931 r. nr 178, poz. 260 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  6. M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 103 „za zasługi na polu organizacji wojska”.
  7. Tochman 2014 ↓, s. 590.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

PL Epolet pplk.svg
Naramiennik podpułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
Poland badge.jpg
Poland badge. Second World War period Polish Army (post-1939 Free Polish Army) shoulder title.
Kotwica symbol.svg
Autor: Liftarn, Licencja: CC BY-SA 2.5
Kotwica symbol
POL Krzyż Walecznych (1920) 2r BAR.svg
Baretka: Krzyż Walecznych (1920) nadany dwukrotnie.
Croix de Guerre 1939-1945 ribbon.svg
Autor: Borodun, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar: Croix de Guerre 1939-1945 (France)
Grób ppłka Adama Szydłowskiego.jpg
Autor: Kordiann, Licencja: CC BY-SA 4.0
grób ppłka Adama Szydłowskiego na cmentarzu Srebrzysko
POL Medal Wojska 4r BAR.svg
Baretka: Medal Wojska nadany czterokrotnie (z trzema okuciami).
Szydlowski Adam.jpg
Adam Szydłowski – cichociemny