Adam Tadeusz Iwiński

Adam Tadeusz Iwiński
Data i miejsce urodzenia

24 grudnia 1916
Lwów

Data i miejsce śmierci

11 października 1980
Warszawa

Zawód, zajęcie

oficer

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920-1941) Krzyż Partyzancki
Grób Adama Tadeusza Iwińskiego na cmentarzu komunalnym Północnym w Warszawie

Adam Tadeusz Iwiński, ps. „Łodzia”, „Grzymała” (ur. 24 grudnia 1916 we Lwowie, zm. 11 października 1980 w Warszawie) – polski oficer, działacz na rzecz lotnictwa i spadochroniarstwa, rzeczoznawca.

Życiorys

Urodził się 24 grudnia 1916 we Lwowie. Był synem Antoniego i Olgi, z d. Zofijewskiej[1]. W 1936 ukończył Gimnazjum matematyczno-przyrodnicze im. Mikołaja Kopernika we Lwowie, w latach 1936–1937 był uczniem Szkoły Podchorążych Lotnictwa, w 1937 rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie[1].

Kształcił się w Aeroklubie Lwowskim[2]. W 1934 ukończył szkolenie samolotowe, w 1936 szkolenie szybowcowe w Ustianowej, następnie kurs I i II stopnia[2]. W 1938 wykonał swój pierwszy skok ze spadochronem z samolotu RWD-8[2].

Po wybuchu II wojny światowej brał udział w kampanii wrześniowej 1939[2]. Następnie zaangażował się w działalność konspiracyjną[2]. Był oficerem sztabu organizacji „Wachlarz” w ramach Tajnej Armii Polskiej, później Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej[2]. Pełnił funkcję zastępcy oficera broni oddziału IV A Komendy „Wachlarza”[3]. Był także oficerem sztabu „Kedyw[2]. Używał pseudonimów „Łodzia”, „Grzymała”[3].

Jesienią 1944 zgłosił się do lotnictwa ludowego Wojska Polskiego, od listopada 1944 był w stopniu porucznika starszym wykładowcą i instruktorem służby spadochronowo-desantowej w Oficerskiej Zjednoczonej Szkole Lotniczej w Zamościu, od wiosny 1945 w Wojskowej Szkole Pilotów Dęblinie, gdzie krótko pełnił funkcję Szefa Służby Spadochronowo-Desantowej[1][2]. Od jesieni 1945 do wiosny 1946 przeprowadził pierwszy kurs wojskowych instruktorów spadochronowo-desantowych[1][4]. W 1946 został oddelegowany do Dowództwa Lotnictwa Wojska Polskiego, skąd w tym samym roku odszedł do Dyrekcji Naczelnej Ligi Lotniczej[1]. Tam zajmował się stworzeniem organizacyjnych podstaw sportu spadochronowego, w 1948 przeprowadził pierwszy po II wojnie światowej kurs instruktorów tego sportu[1]. Od 1948 do 1955 pracował poza lotnictwem, w latach 1948–1953 w Naczelnej Dyrekcji PDT, następnie w wytwórni spadochronów w Legionowie, ponownie w Dyrekcji PDT, w przemyśle młynarskim i drzewnym[1].

W latach 1957–1960 był kierownikiem Wydziału Spadochronowo-Balonowego Aeroklubu PRL, od 1961 pracował w Samodzielnym Wydziale Bezpieczeństwa i Higieny Lotów tamże, od 1971 kierownikiem tegoż Wydziału[1]. Był także rzeczoznawcą Głównej Komisji Badań Wypadków Lotniczych[1][2]. 31 marca 1974 przeszedł na emeryturę ze względu na pogarszający się stan zdrowia[1][2]. Nadal jednak brał udział w pracach komisji specjalistycznych oraz udzielał się jako sędzia sportowy[2]. Napisał dwa podręczniki spadochronowe: Spadochron i wyszkolenie spadochronowe (1953), Samodzielne szkolenie spadochronowe (1959) i przełożył na język polski trzy książki obcojęzyczne o tej tematyce oraz Kurs szkolenia lotniczego na UT-2[1][2]. Ponadto pisał artykuły oraz był autorem scenariuszy filmowych[2].

Zmarł 11 października 1980 w Warszawie[1][2]. Został pochowany na cmentarzu komunalnym Północnym w Warszawie[5]. Był żonaty z Haliną z domu Adamską (urzędniczka bankowa), a ich synem był Andrzej Iwiński (1946-2020, żeglarz)[6].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l m n o Jerzy R. Konieczny, Tadeusz Malinowski, Mała encyklopedia lotników polskich, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 1983, s. 73–75.
  2. a b c d e f g h i j k l m n Wybitni Lwowianie. Adam Iwiński / Z żałobnej karty. „Biuletyn”. 41, s. 61, 97, czerwiec 1981. Koło Lwowian w Londynie. 
  3. a b Cezary Chlebowski: Wachlarz. Monografia wydzielonej organizacji dywersyjnej Armii Krajowej, wrzesień 1941 – marzec 1943.. Warszawa: 1983.
  4. Sport spadochronowy po drugiej wojnie światowej w Wojsku Polskim. sekcjaspadochronowa-wawel.krakow.pl/. [dostęp 2019-04-18].
  5. Lista pochowanych. Adam Iwiński. um.warszawa.pl. [dostęp 2019-04-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-18)].
  6. Andrzej Iwiński. olimpijski.pl. [dostęp 2021-02-09].
  7. Kalendarium Aeroklubu Warszawskiego, old.szybowce.waw.pl, 2002, s. 1–68 [zarchiwizowane z adresu 2019-04-18].

Media użyte na tej stronie

POL Krzyż Walecznych (1920) BAR.svg
Baretka: Krzyż Walecznych (1920).
POL Krzyż Partyzancki BAR.svg
Baretka: Krzyż Partyzancki
Adam Tadeusz Iwiński - grób.jpg
Autor: Krzem Anonim, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób Adama Tadeusza Iwińskiego na cmentarzu Komunalnym Północnym w Warszawie (kwatera W-II-2, rząd 3, grób 3)