Adam Tomaszewski

Adam Tomaszewski
Ilustracja
Państwo działania

II Rzeczpospolita

Data i miejsce urodzenia

11 grudnia 1895
Łopienno

Data i miejsce śmierci

30 kwietnia 1945
Kirschau

Doktor habilitowany
Alma Mater

Uniwersytet Poznański

pracownik naukowy

Uniwersytet Poznański

Okres zatrudn.

1936–1939

Adam Tomaszewski (ur. 11 grudnia[1]1895[2] w Łopiennie[3], zm. 30 kwietnia[3][1] 1945[2] w Kirschau[1][2]) – polski językoznawca, pedagog, badacz gwar wielkopolskich[2] i powstaniec wielkopolski[1].

Życiorys

Urodził się 11 grudnia 1895 w Łopiennie, w rodzinie Adama i Stanisławy z Brenków. Ukończył gimnazjum klasyczne w Wągrowcu. Uczestniczył w strajku szkolnym w 1906 roku, był członkiem Towarzystwa Tomasza Zana. Studiował na wydziale filologicznym uniwersytetu w Berlinie. Podczas I wojny światowej służył w wojsku niemieckim na froncie wschodnim. Uczestniczył w powstaniu wielkopolskim, później wstąpił ochotniczo do Wojska Polskiego[4].

Od 4 czerwca 1920 był mężem Felicji Bensch[4]. W 1921 roku ukończył studia w Poznaniu[3]. Od 1921 roku był nauczycielem gimnazjum państwowego w Poznaniu. W 1929 roku obronił doktorat pracą Gwara Łopienna i okolicy w północnej Wielkopolsce[3], w 1936 roku uzyskał habilitację za pracę Mowa tzw. Mazurów wieleńskich[3], wówczas podjął pracę na Uniwersytecie Poznańskim[1]. Otrzymał medal srebrny UP. Był członkiem zarządu Koła Miłośników Języka Polskiego i Polskiego Towarzystwa Językoznawczego oraz członkiem Instytutu Zachodnio-Słowiańskiego przy UP[4]. Przed wojną rozpoczął pracę na słownikiem gwar wielkopolskich, lecz nie udało mu się go ukończyć, a większość materiałów uległa zniszczeniu[3]. Został aresztowany przez gestapo[1], zmarł wracając z obozu koncentracyjnego[3].

Upamiętnienie

Jego imieniem nazwana jest ulica na poznańskim Piątkowie[5].

Publikacje

  • Gwara Łopienna i okolicy w północnej Wielkopolsce, Kraków 1930[3]
  • Mowa ludu wielkopolskiego (1934) [1]
  • Mowa tzw. Mazurów wieleńskich (Slavia Occidentalis, t. 14, 1935)[3]

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g Tomaszewski Adam, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2017-08-09].
  2. ↑ a b c d Aleksandra Błaszak-Zbierska: Wycieczki po Piątkowie i okolicach. Poznań: ABOS, 1995, s. 150. ISBN 83-85337-17-2.
  3. ↑ a b c d e f g h i pracownia dialektologiczna uam - historia (pol.). amu.edu.pl. [dostęp 2017-08-09].
  4. ↑ a b c Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 318. [dostęp 2021-11-23].
  5. ↑ Aleksandra Błaszak-Zbierska: Wycieczki po Piątkowie i okolicach. Poznań: ABOS, 1995, s. 137-153. ISBN 83-85337-17-2.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Adam Tomaszewski.jpg
Autor: Brak, Licencja: CC0
Adam Tomaszewski - językoznawca, pedagog, badacz gwar wielkopolskich