Adelphopoiesis

Według Boswella chrześcijańscy męczennicy święci Sergiusz i Bakchus, żyjący w IV w., mogli być zjednoczeni przez adelphopoiesis

Adelphopoiesis (gr. ἀδελφοποίησις od ἀδελφός „brat” i ποίησις „tworzenie”, scs. bratotvorenije, łac. ordo ad fratres faciendum) lub pobratymstwo – braterstwo duchowe lub duchowa adopcja, usankcjonowany prawnie i obrzędowo związek między osobami tej samej płci w Kościele prawosławnym i Kościele katolickim.

Świadectwa ceremonii pobratymstwa dowodzą jej istnienia w historii Kościoła katolickiego do XIV wieku[1], a w historii Kościoła prawosławnego do wczesnego XX wieku[2][3][4]. Śluby pobratymstwa znajdują się w polskich książkach modlitewnych do XVIII wieku[5] w okolicy Chełma i Przemyśla[5]. XIX-wieczna powieść historyczna Zygmunta Kaczkowskiego Bracia ślubni zawiera opis takiego rytuału zawartego w kościele przez bohaterów (dwóch młodych szlachciców) około 1760 roku i bardzo przypominającego ślub kościelny – elementami takimi jak np. wymianą obrączek przed księdzem[6]. W analogii do słowa pobratymstwo XIX-wieczna pisarka Narcyza Żmichowska ukuła neologizm posiestrzenie[7].

Sytuacja historyczna adelphopoiesis nie jest całkowicie wyjaśniona. Była ona przedmiotem badań takich naukowców jak John Boswell i William N. Eskridge. Boswell przebadał 62 greckie i słowiańskie dokumenty opisujące ceremonię zawiązywania braterstwa, które miały miejsce w zakonnych instytucjach Kościoła katolickiego i prawosławnego w okresie V-XV wieku, głównie w Grecji i w krajach bałkańskich. Na tej podstawie wysunął hipotezę, że adelphopoiesis było pewnego rodzaju homoseksualnym małżeństwem. O ile fakty prezentowane przez Boswella nie budzą zastrzeżeń, to ich interpretacja co do charakteru tych związków nie w pełni przekonuje wielu historyków i teologów[8].

Przypisy

  1. ↑ Ebner, Adalabert "Die klösterlichen Gebets-Verbrüderungen bis zum Ausgange des karolingischen Zeitalters. Eine kirchengeschichtliche Studie" (1890).
  2. ↑ Christopher Isherwood, Christopher and His Kind 1929-1939 (New York: [arrar, Straus and Giroux, 1976), 137.
  3. ↑ Tih R Georgevitch., "Serbian Habits and Customs," Folklore 28:1 (1917) 47
  4. ↑ M. E. Durham, Some Tribal Origins, Laws and Customs of the Balkans (London: George Allen & Unwin Ltd, 1928) 174
  5. ↑ a b Aleksander Naumow, Andrzej Kaszlej: Rękopisy cerkiewnosłowiańskie w Polsce. ISBN 978-83-919814-4-3.
  6. ↑ Alessandro Amenta i inni, Dezorientacje : antologia polskiej literatury queer, wyd. Wydanie pierwsze, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2021, s. 121-124, ISBN 978-83-66586-52-9, OCLC 1243005601 [dostęp 2021-04-20].
  7. ↑ Alessandro Amenta i inni, Dezorientacje : antologia polskiej literatury queer, wyd. Wydanie pierwsze, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2021, s. 121, ISBN 978-83-66586-52-9, OCLC 1243005601.
  8. ↑ Ewa Hyży Legalizacja małżeństw osób tej samej płci. Dylematy w kulturze zachodniej, "Kultura i Historia" nr 6/2004

Bibliografia

  • John Boswell Christianity, Social Tolerance, and Homosexuality, 1980, wyd. polskie: Chrześcijaństwo, tolerancja społeczna i homoseksualność: geje i lesbijki w Europie Zachodniej od początku ery chrześcijańskiej do XIV wieku, przeł. Jerzy Krzyszpień, NOMOS, Kraków 2006, ISBN 83-88508-97-0

Media użyte na tej stronie