Adib Jatene
 Prof. Adib Jatene | |
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 4 czerwca 1929 |
| Data i miejsce śmierci | 14 listopada 2014 |
| profesor nauk medycznych | |
| Specjalność: kardiochirurgia | |
| Alma Mater | |
| minister zdrowia | |
| Okres spraw. | 1992 |
| minister zdrowia | |
| Okres spraw. | 1995–1996 |
Adib Domingos Jatene (ur. 4 czerwca 1929 w Xapuri, stan Acre w Brazylii, zm. 14 listopada 2014 w São Paulo w Brazylii) – brazylijski kardiochirurg, znany z przeprowadzenia pierwszej w świecie udanej anatomicznej korekcji przełożenia wielkich naczyń (TGA) u noworodka[1], minister zdrowia (1992, 1995–1996).
Życiorys
Jatene był synem emigrantów libańskich Domingos Antonio Jatene and Anice Adib Jatene. Jego ojciec był kupcem handlującym naturalnym kauczukiem, który zmarł na żółtą febrę, gdy Jatene miał 2 lata. Następnie rodzina przeniosła się do miasta Uberlândia w stanie brazylijskim Minas Gerais, gdzie jego matka założyła firmę[2].
W 1947 Jatene przeniósł się do São Paulo, gdzie studiował nauki ścisłe w Colégio Bandeirantes de São Paulo, a następnie na wydziale lekarskim Uniwersytetu w São Paulo medycynę, którą ukończył w wieku 23 lat. Po ukończeniu studiów pozostał w São Paulo przez dwa lata w celu dalszego szkolenia kardiochirurgicznego w szpitalu uniwersyteckim pod kierunkiem Euryclidesa de Jesus Zerbini do 1955[2].
Jatene w 1955 wrócił do Minas Gerais, rozwijając chirurgię klatki piersiowej w tym regionie i wykładając anatomię topograficzną na Uniwersytecie w Uberaba. Powrócił do São Paulo w 1958, aby pracować ponownie pod kierunkiem Zerbiniego jako chirurg w Uniwersyteckim Instytucie Serca Szpitala das Clínicas. Tutaj po szczegółowym zapoznaniu się z historią i wynikami dotychczasowego leczenia TGA, doszedł do wniosku, że skuteczne leczenie chirurgiczne musi być powiązane z reimplantacją tętnic wieńcowych z mankietami okalającej tkanki zatok Valsalvy[3]. Ideę tę zrealizował w 1975. Artykuł redakcyjny z 2008 w „Journal of Thoracic and Cardiovascular Surgery” opisuje operację jako „ogromny wkład w leczenie wrodzonych wad serca”, który „radykalnie poprawił długoterminowe wyniki leczenia dzieci z TGA[4]. Tutaj zorganizował laboratorium badawcze oraz zaprojektował i skonstruował swoją pierwszą sztuczną maszynę płuco-serce. Laboratorium przekształciło się w wysoko ceniony dział bioinżynierii Instituto Dante Pazzanese de Cardiologia (IDPC)[4]. Głównym celem Zakładu Bioinżynierii jest prowadzenie prac badawczo-rozwojowych w zakresie bioinżynierii i sprzętu medycznego, eksperymentów in vitro i in vivo, produkcja i sprzedaż sprzętu i akcesoriów dla obszaru kardiologii, doradztwo, poradnictwo dla studentów, uzgodnienia z uniwersytetami, a także finansowanie projektów z podmiotami filantropijnymi w celu promocji badań[4].
W 1961 otrzymał stały etat w Instytucie Kardiologii im. Dantego Pazzana, gdzie ostatecznie został dyrektorem medycznym i dyrektorem generalnym. Kiedy jego mentor Zerbini przeszedł na emeryturę w 1983, Jatene został mianowany profesorem tytularnym chirurgii klatki piersiowej na Uniwersytecie w São Paulo; był także dyrektorem Instytutu Serca do przejścia na obowiązkową emeryturę w wieku 70 lat[4].
W trakcie swojej kariery medycznej i akademickiej, Jatene pełnił różne funkcje publiczne, w tym jako sekretarz zdrowia w São Paulo od 1979 do 1982 oraz jako minister zdrowia Brazylii przez osiem miesięcy w 1992 ponownie przez 22 miesiące, od 1995 do 1997. Jako urzędnik państwowy, słynny chirurg i szanowany naukowiec, Jatene opowiadał się za wszechstronnym systemem opieki zdrowotnej w celu zapewnienia „wysokiej jakości, wielozawodowej opieki medycznej wszystkim obywatelom, niezależnie od ich sytuacji ekonomicznej i społecznej”, zgodnie z hołdem opublikowanym w 2010 przez São Paulo Medical Journal z okazji 80. urodzin Jatene. Jatene był założycielem i prezesem Brazylijskiego Towarzystwa Chirurgii Sercowo-Naczyniowej, Brazylijskiego Towarzystwa Kardiologicznego oraz Międzynarodowego Towarzystwa Chirurgii Sercowo-Naczyniowej. Otrzymał 178 tytułów i wyróżnień z ponad 10 krajów. Był autorem blisko 300 prac naukowych oraz członkiem 32 towarzystw naukowych na całym świecie. W wywiadzie udzielonym po wprowadzeniu do Galerii Sław Kardiologii Dziecięcej, powiedział o swojej miłości do nauki: „Nie ma nauki bez humanizmu. Rozwój naukowy jest pomyślany tylko wtedy, gdy jest ukierunkowany na dobrobyt ludzi”[4].
Zmarł z powodu zawału serca 14 listopada 2014 w São Paulo.
Przypisy
- ↑ A D Jatene i inni, Anatomic correction of transposition of the great vessels, „The Journal of thoracic and cardiovascular surgery”, 72 (3), 1976, s. 364–70, PMID: 957754.
- ↑ a b Domingo M. Braile, Enio Buffolo, Adib Jatene: June 4, 1929 November 14, 2014, „Revista Brasileira de Cirurgia Cardiovascular : órgão oficial da Sociedade Brasileira de Cirurgia Cardiovascular”, 29 (4), 2014, s. 473–477, DOI: 10.5935/1678-9741.20140124, PMID: 25714198, PMCID: PMC4408807 [dostęp 2020-12-08].
- ↑ Magdalena Mazurak, Operacja metodą Jatene’a, Gazeta Lekarska, 2 kwietnia 2020 [dostęp 2020-12-08].
- ↑ a b c d e NedStafford, Adib Jatene. Brazilian cardiac surgeon who developed the “Jatene procedure” for newborn babies, 7 marca 2015 [dostęp 2020-12-09] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-16] (ang.).
Media użyte na tej stronie
Autor: Elza Fiúza/ABr, Licencja: CC BY 3.0 br
Ex-ministro da Saúde do Brasil, médico Adib Jatene