Adiutant
- Adiutant – oficer przydzielony w charakterze pomocnika do dowódcy, od dowódcy oddziału (batalionu, dywizjonu) wzwyż. Adiutant załatwiał sprawy personalne i kierował służbą wewnętrzną jednostki[1].
- Fligeladiutant[2] (niem. Flügeladjutant) – dawniej oficer pełniący służbę adiutanta przy osobach panujących (adiutant przyboczny)[3].
- Adiutant (fr. Adjudant) – stopień wojskowy we Francuskich Siłach Zbrojnych oraz Legii Cudzoziemskiej.
- Adiutant major – stanowisko w wojsku francuskim równorzędne stanowisku adiutanta formacji względnie oddziału w Wojsku Polskim[1].
- Adiutant polowy – termin używany w Polsce, w latach 1815–1830 – oznaczał adiutanta dowódcy oddziału w przeciwstawieniu do adiunkta sztabu, czyli oficera zajętego pracą kancelaryjną[1].
- Generał adiutant – funkcja w armii I Rzeczypospolitej i innych ówczesnych armiach
- Adiutantura – kancelaria dowództwa, na której czele stał adiutant[1].
W Polsce, za Stanisława Augusta, fligeladiutanci nosili mundur biały z niebieskimi wyłogami, kamizelkę i spodnie niebieskie, ozdoby złote. Za Księstwa Warszawskiego było czterech fligeladiutantów (płk Hipolit Błeszyński, płk Franciszek Paszkowski, płk Czesław Pakosz i mjr Piotr Strzyżewski), którzy nosili mundur adiutantów polowych ze srebrną szarfeczką na prawym ramieniu. Za Królestwa Kongresowego było nie więcej niż sześciu fligeladiutantów (Czapski, Byszewski, Kierkor, Szydłowski, Dzierżanowski i Zakrzewski), którzy nosili mundur adiutantów polowych ze specjalnym haftem na kołnierzu[3].
Zobacz też
- Oficer ordynansowy
- Włodzimierz Ledóchowski – fligeladiutant cesarza Austrii Karola I Habsburga
- Adam Michał Zamoyski – fligeladiutant cara Mikołaja II Romanowa
Przypisy
- ↑ a b c d Encyklopedia Wojskowa 1931 ↓, s. 12.
- ↑ fligeladiutant [w:] Słownik języka polskiego PWN [online] [dostęp 2022-12-09].
- ↑ a b Encyklopedia Wojskowa 1932 ↓, s. 646.
Bibliografia
- Encyklopedia Wojskowa. Otton Laskowski (red.). T. I: A.a – Custoza. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Oświatowy, 1931.
- Encyklopedia Wojskowa. Otton Laskowski (red.). T. II: Cuszima - Garibaldyści. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Oświatowy, 1932.
Media użyte na tej stronie
Przyboczny adiutant koronny (Fligeladiutant króla) (Adiutant przyboczny króla