Adolf (Odolanus)

Adolf (Odolanus) (ur. ?, zm. ?) – dzielnicowy książę lutycki?, syn Kazimierza I, księcia pomorskiego, szczecińskiego i dymińskiego z dynastii Gryfitów^[1].

Pochodzenie

Data jego narodzin i śmierci jest nieznana. Wiadomo tylko, że przeżył swojego ojca na co wskazuje dokument Anastazji i wiadomo, że zmarł w młodym wieku, o czym świadczą późniejsze dokumenty, które pomijają jego imię^[a].

Filiacje z dynastią Gryfitów wciąż budzą wątpliwości. Wczesnonowożytna historiografia zaliczała jego do dynastii Gryfitów (T. Kantzow), XIX-wieczna do bocznej linii Gryfitów – Świętoborzyców (Heintze, F.W. Barthold)^[2]. Za ostatnim poglądem również opowiedział się niemiecki historyk M. Wehrmann^[3]. Współczesny mediewista G. Labuda wskazywał na pokrewieństwo I stopnia z Kazimierzem I. Poparciem jego tezy miał być wystawiony dokument z 1176, w którym książę dymiński wymienił żonę i dzieci, w tym Adolfa oraz dokument z nadań księżnej Anastazji (1188). W literaturze przedmiotu pojawiły się również sugestie o pochodzeniu Adolfa ze związku pozamałżeńskiego^[4]. E. Rymar, genealog w Rodowodzie książąt pomorskich uznał Adolfa (Odolanusa) jako syna Kazimierza I^[1].

Władza nad dzielnicą lutycką?

Adolf (Odolanus), domniemany, dzielnicowy książę lutycki został wymieniony w dokumencie z 18 marca 1188 przy nadaniach Anastazji, wdowy po Bogusławie I, jako Odolanus de Livticia, filius Kazimari^[5] U E. Lubinusa znany jako Odolphus Domicellus^[6]. Gerard Labuda opierając się na dokumencie źródłowym opowiedział się za tym, że młody książę, jako członek rodu panującego miał wydzieloną dzielnicę lutycką i sprawował nad nią samodzielne rządy. Miało to miejsce w okresie rządów Bogusława I, który mimo sprawowanej władzy nad przejętym Księstwem Dymińskim, po zmarłym bracie Kazimierzu I nie ograniczał władzy Adolfowi w jego dzielnicy^[7].

Przeciwko poglądom wystąpił J. Spors, historyk, który uważał, że Adolf (Odolanus) nie posiadał wydzielonej dzielnicy. Jego zdaniem określenie łacińskie de Livticia zostało dopisane w dokumencie, w późniejszym czasie. Badacz również wskazywał, że błędem jest kwestionowanie informacji przekazanej przez Saxo Gramatyka, który w swym przekazie napisał, że Bogusław I zagarnął dziedzictwo brata. Argumentem na poparcie tej hipotezy była konfirmacja nadań dokonanych przez Kazimierza I w dokumencie z 1182, w którym Bogusław I powoływał się na "konsens" nad nie posiadającymi jeszcze wieku sprawnego synów. Według badacza wykluczało to sprawowanie władzy zwierzchniej nad dzielnicą lutycką^[7]. Współczesne badania także wskazują, że posiadanie dzielnicy lutyckiej przez młodego księcia jest wątpliwe. Historycy skłaniają się do określenia bardziej jako uposażenia niż wyodrębnionej dzielnicy^[7].

Adolf zmarł w stanie bezżennym.

Genealogia

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• EdwardE. Rymar EdwardE., Rodowód książąt pomorskich, Szczecin: Książnica Pomorska im. Stanisława Staszica, 2005, ISBN 83-87879-50-9, OCLC 69296056 .
• Szymański J.W., Książęcy ród Gryfitów, Goleniów – Kielce 2006, ISBN 83-7273-224-8.