Adolf Bernhard Marx

Adolf Bernhard Marx
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia15 maja 1795
Halle
Pochodzenieniemieckie
Data i miejsce śmierci17 maja 1866
Berlin
Gatunkimuzyka poważna
Zawódkompozytor, teoretyk, pisarz
podpis

Adolf Bernhard Marx (ur. 15 maja 1795 w Halle, zm. 17 maja 1866 w Berlinie[1][2]) – niemiecki kompozytor, teoretyk i pisarz muzyczny.

Życiorys

Z wykształcenia był prawnikiem, przed krótki czas pracował w zawodzie w Naumburgu, nim zdecydował poświęcić się muzyce[1][2]. Był uczniem Daniela Gottloba Türka w Halle oraz Carla Friedricha Zeltera w Berlinie, gdzie następnie osiadł na stałe[1]. W 1824 roku założył i do 1830 roku prowadził czasopismo Berliner Allgemeine Musikalische Zeitung[1][2]. W 1827 roku uzyskał stopień doktora na Uniwersytecie w Marburgu[1][2]. W 1830 roku objął posadę wykładowcy muzyki na Uniwersytecie Berlińskim, od 1832 roku był także dyrektorem muzycznym tej uczelni[1][2]. W 1850 roku wspólnie z Theodorem Kullakiem i Juliusem Sternem założył Berliner Musikhochschule, gdzie do 1856 roku wykładał muzykę[1][2]. Przyjaźnił się z Felixem Mendelssohnem[2].

Twórczość

Przeszedł do historii muzyki jako teoretyk[1][2], największe znaczenie posiadają jego prace teoretyczne poświęcone formom muzycznym[1]. Jest autorem konstruktywistycznej teorii formy sonatowej z jej dualizmem tematycznym, przetworzeniem i repryzą. Jego koncepcja odegrała dużą rolę w muzykologii i zaciążyła na późniejszych poglądach, oddziałując do dziś. Jego konstruktywistyczną teorię próbował połączyć Hugo Riemann z koncepcją periodyczną[3]. Kompozycje Marxa, w tym m.in. singspiel Jerry und Bately (1824) i oratorium Mojżesz (1841) nie zdobyły sobie jednak popularności i nie przetrwały próby czasu[1][2].

Prace

(na podstawie materiałów źródłowych[2])

  • Die Kunste des Gesangs, theoretische-praktisch (Berlin 1826)
  • Über die Geltung Händelscher Sologesänge für unsere Zeit: Ein Nachtrag (Berlin 1828)
  • Über Malerei in der Tonkunst: Ein Maigruss an die Kunstphilosophen (Berlin 1828)
  • Die Lehre von der musikalischen Kompositon, praktisch-theoretisch (tom I Lipsk 1837, tom II Lipsk 1837, tom III Lipsk 1845, tom IV Lipsk 1847)
  • Allgemeine Musiklehre (Lipsk 1839)
  • Die alte Musiklehre im Streit mit unserer Zeit (Lipsk 1841)
  • Die Musik des neunzehnten Jahrhunderts und ihre Pflege: Methode der Musik (Lipsk 1855)
  • Ludwig van Beethoven: Leben und Schaffen (Berlin 1859)
  • Vollständige Chorschule (Lipsk 1860)
  • Gluck und die Opfer (Berlin 1863)
  • Anleitung zum Vortrag Beethovenscher Klavierwerke (Berlin 1863)
  • Erinnerungen: Aus meinem Leben (Berlin 1865)
  • Das Ideal und die Gegenwart (Jena 1867)
  • Musikalische Schriften uber Tondichter und Tonkunst (zbiór artykułów z Berliner Allgemeine Musikalische Zeitung pod red. L. Hirschberga, Hildburghausen 1912–1922)

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 6. Część biograficzna m. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2000, s. 118. ISBN 83-224-0656-8.
  2. ↑ a b c d e f g h i j Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2318. ISBN 0-02-865529-X.
  3. ↑ Józef, Krystyna Chomińscy: Wielkie formy instrumentalne. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Muzyczne, 1987, s. 157. ISBN 83-224-0224-4.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Adolf Bernhard Marx.jpg
Adolf Bernhard Marx
Adolph Bernhard Marx signature.png
Unterschrift von Adolph Bernhard Marx