Adolf Polak

Adolf Polak

Data i miejsce urodzenia	15 czerwca 1890 Lwów
Data i miejsce śmierci	22 kwietnia 1967 Gdańsk
Odznaczenia

Adolf Polak (ur. 15 czerwca 1890 we Lwowie, zm. 22 kwietnia 1967 w Gdańsku) – polski inżynier i konstruktor, ceniony specjalista w zakresie budowy silników spalinowych i sprężarek tłokowych^[1].

Życiorys

Syn Franciszka i Marii z domu Bogdar. Ukończył studia na Politechnice Lwowskiej w 1914 r. Służył w Legionach Polskich w czasie I wojny światowej. Adiunkt i konstruktor w Katedrze Maszyn Cieplnych Tłokowych Politechniki Lwowskiej. Od 1922 r. prowadził badania nad udoskonaleniem silników spalinowych i wysokoprężnych na Politechnice Lwowskiej. Za jedno z ważniejszych jego osiągnięć uznaje się zaprojektowanie wysokoprężnego silnika spalinowego Diesla, a także nadzór nad jego montażem i uruchomieniem po raz pierwszy w Polsce, w fabryce Parowóz w Warszawie (1925 r.). Autor konstrukcji silników spalinowych, licznych ekspertyz, obliczeń i orzeczeń opracowywanych dla Zakładów Ostrowieckich w Warszawie, fabryki H. Cegielski w Poznaniu, Elin AG w Wiedniu i wielu innych. Prowadził działalność dydaktyczną – najpierw ćwiczenia i projektowanie, a później – wykłady z szybkobieżnych silników spalinowych. W 1938 r. w zastępstwie chorego prof. Ebermana został kierownikiem Katedry Silników Spalinowych, którą kierował także po 1939 r. już jako profesor tej uczelni, przemianowanej na Lwowski Instytut Politechniczny. W czasie II wojny światowej jego pracę wykorzystywali Niemcy i Sowieci. Po zakończeniu wojny, zaproszony do Gdańska, objął 1 lipca 1945 r. kierownictwo Katedry Elementów Maszyn Wydziału Mechanicznego Politechniki Gdańskiej, gdzie zorganizował zespół dydaktyczny i naukowy. Zespół ten w rekordowo krótkim czasie (1946–1948) wykonał prace projektowe i dokumentacyjne pierwszej polskiej okrętowej maszyny parowej typu ML-8a, którą uruchomiono w Hucie Zgoda w Świętochłowicach w 1948 r. i zamontowano na rudowęglowcu s/s „Sołdek”. W latach 1949–1959 kierował pracami koncepcyjnymi i projektowymi kolejnych unowocześnionych maszyn parowych oraz silnika Diesla o bardzo wysokim doładowaniu. Przyczynił się do powstania innych oryginalnych konstrukcji urządzeń okrętowych, jak pompy, łożyska oporowe, czy maszyna sterowa, stanowiące wyposażenie serii rudowęglowców eksploatowanych przez dziesiątki lat. W 1959 r. objął kierownictwo Katedry Silników Spalinowych PG, a w 1960 r., w związku z ukończeniem 70 lat, został przeniesiony na emeryturę, pozostając nadal w ścisłym kontakcie z Katedrą, wciąż dzieląc się swoją wiedzą i bogatym doświadczeniem. Pochowany na Cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku (rejon IX, kwatera profesorów-3-6)^[2].

Grób prof. Adolfa Polaka na cmentarzu Srebrzysko

Osiągnięcia

Prof. zw. dr inż., był członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Utworzył Katedrę Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Wydziału Mechanicznego PG i był jej kierownikiem. W latach 30. skonstruował wiele typów silników dla potrzeb przemysłu, w tym m.in. pierwszą polską okrętową maszynę parową.

Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1959)^[3], Złotym Krzyżem Zasługi (1951, na wniosek Polskim Komitecie Obrońców Pokoju)^[4].

Publikacje

• Wykład elementów maszyn (1948)

Przypisy

Bibliografia

• Encyklopedia powszechna, Gutenberg Print, W-wa, 2002, t. 40/18 ISBN 83-87697-67-2

Linki zewnętrzne

• Wybitni pracownicy Katedry Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Wydziału Mechanicznego PG. kkiem.mech.pg.gda.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-01-10)].