Adolf Reichwein
 Adolf Reichwein (1942) | |
| Data i miejsce urodzenia | 3 października 1898 Ems |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 20 października 1944 Berlin-Plötzensee |
| Zawód, zajęcie | pedagog, polityk |
| Narodowość | niemiecka |
Adolf Reichwein (ur. 3 października 1898 w Ems, zm. 20 października 1944 w Berlinie-Plötzensee) – niemiecki pedagog, polityk kulturalny, profesor historii, opozycjonista w okresie III Rzeszy związany z Kręgiem z Krzyżowej.
Życiorys
Po zakończeniu I wojny światowej, w której uczestniczył jako ochotnik, działał na rzecz rozbudowy uniwersytetów ludowych, systemu dokształcania dorosłych i dalszego kształcenia nauczycieli[1]. Studiował we Frankfurcie nad Menem i Marburgu[2]. Był zaufanym Carla Heinricha Beckera, pruskiego ministra kultury[1]. W 1930 powołano go na stanowisko profesora historii i świadomości obywatelskiej w nowo otwartej Akademii Pedagogicznej w Halle[1][3]. Ze względów politycznych zwolniono go z tej funkcji 24 kwietnia 1933[1].
W kolejnych latach utrzymywał się pracując jako nauczyciel wiejski w Tiefensee koło Berlina, a potem jako kierownik działu edukacyjnego w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Berlinie[1][4]. Od 1940 był w stałym kontakcie z ruchem oporu skupionym wokół Wilhelma Leuschnera i Juliusa Lebera[1]. Należał też do Kręgu z Krzyżowej[1]. Latem 1944 roku utrzymywał łączność z opozycją wojskową[1]. 22 czerwca 1944 wspólnie z Juliusem Leberem spotkał się z komunistycznymi opozycjonistami: Antonem Saefkowem i Franzem Jacobem[1]. Ponieważ spotkanie inwigilowane było przez gestapowskiego szpiega, na początku lipca 1944 roku miało miejsce szereg aresztowań[1]. Zatrzymano wówczas także Juliusa Lebera i Adolfa Reichweina[1]. 20 października 1944 nazistowski sąd ludowy (Volksgerichtshof) skazał go na karę śmierci[1]. Wyrok wykonano jeszcze tego samego dnia w berlińskim więzieniu Plötzensee[1][5].
Publikacje
Na dorobek publikacyjny A. Reichweina składają się m.in.[6]:
- Adolf Reichwein China und Europa, Osterheld Verlag, Berlin 1923.
- Schaffendes Schulvolk, Kohlhammer, Stuttgart/Berlin 1937.
- Film in der Landschule, Kohlhammer, Stuttgart/Berlin 1938.
- Schaffendes Schulvolk – Film in der Schule, Die Tiefenseer Schulschriften. Hrsg.: Wolfgang Klafki u. a. Beltz, Weinheim/Basel 1993, ISBN 3-407-34063-X
- Gabriele C. Pallat, Roland Reichwein, Lothar Kunz (Hrsg.) Adolf Reichwein: Pädagoge und Widerstandskämpfer. Ein Lebensbild in Briefen und Dokumenten (1914–1944) (wstęp Peter Steinbach), Schöningh, Paderborn u. a., 1999.
- Pädagogische Schriften, Kommentierte Werkausgabe in fünf Bänden. Julius Klinkhardt, Bad Heilbrunn, 2011–2015
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Adolf Reichwein (niem.). Gedenkstätte Deutscher Widerstand. [dostęp 2018-02-13].
- ↑ Sebastian Fikus: Niepokorni z Krzyżowej. Oficyna Wydawnicza Politechniki Opolskiej, 2010, s. 116. ISBN 978-83-60691-97-7.
- ↑ Sebastian Fikus: Niepokorni z Krzyżowej. Oficyna Wydawnicza Politechniki Opolskiej, 2010, s. 120. ISBN 978-83-60691-97-7.
- ↑ Sebastian Fikus: Niepokorni z Krzyżowej. Oficyna Wydawnicza Politechniki Opolskiej, 2010, s. 121. ISBN 978-83-60691-97-7.
- ↑ Sebastian Fikus: Niepokorni z Krzyżowej. Oficyna Wydawnicza Politechniki Opolskiej, 2010, s. 128. ISBN 978-83-60691-97-7.
- ↑ Materiały dot. Adolfa Reichweina (niem.). Katalog Niemieckiej Biblioteki Narodowej. [dostęp 2018-02-14].
Bibliografia
- Ullrich Amlung: Reichwein, Adolf (niem.). deutsche-biographie.de. [dostęp 2018-02-13].
Media użyte na tej stronie
(c) Bundesarchiv, Bild 151-11-29 / CC-BY-SA 3.0
Berlin.- Volksgerichtshof, Prozeß nach dem 20. Juli 1944, Adolf Reichwein
Abgebildete Personen:
- Reichwein, Adolf: Kulturpolitiker, SPD, Prozeß 20. Juli 1944, hingerichtet 1944, Deutschland (GND 118599208)
Autor: Reichwein Family, Licencja: CC BY-SA 4.0
Foto des Widerstandskämpfers Adolf Reichwein ca. 1940