Adolphe Adam

Adolphe Adam

Adolphe Adam około 1830
Imię i nazwisko	Adolphe Charles Adam
Data i miejsce urodzenia	24 lipca 1803 Paryż
Data i miejsce śmierci	3 maja 1856 Paryż
Zawód	kompozytor
Odznaczenia

Adolphe Charles Adam (ur. 24 lipca 1803 w Paryżu, zm. 3 maja 1856 tamże) – francuski kompozytor oper i baletów, krytyk muzyczny. Jest najlepiej znany dzięki swoim dziełom – baletom: Giselle (1841) i Le Corsaire (1856) oraz operom: Le postillon de Lonjumeau (1836), Le toréador (1849) oraz Si j'étais roi (1852). Skomponował także muzykę do kolędy Cantique de Noël (O Holy Night) (1847). Był cenionym nauczycielem, wśród jego uczniów znajdował się m.in. Léo Delibes.

Życiorys

Urodził się 24 lipca 1803 w Paryżu. Jego ojcem był Louis Adam (1758-1848), kompozytor i nauczyciel w paryskim konserwatorium. Matka była córką lekarza. Jako dziecko preferował samodzielną naukę muzyki poprzez improwizacje. W 1821 wstąpił do Conservatoire de Paris, gdzie studiował grę na organach i fisharmonii, pod kierownictwem uznanego kompozytora oper François-Adriena Boïeldieu. Grał również na trójkącie w uczelnianej orkiestrze. W następnych latach, za namową swojego przyjaciela Ferdinanda Hérolda, poświęcił się karierze teatralnej – wbrew woli swojego ojca.

W wieku 20 lat pisał utwory dla paryskich wodewilów i występował w orkiestrze w Gymnase-Dramatique, gdzie później został kierownikiem chóru. Jak wielu ówczesnych kompozytorów utrzymywał się głównie z gry na organach. W 1825 pomógł przygotować Boïeldieu część jego opery La dame blanche. Dzięki zarobionym pieniądzom mógł odbyć podróż po Europie. W Genewie spotkał Eugène'a Scribe'a z którym później nawiązał współpracę.

W 1830 ostatecznie zrezygnował z kariery teatralnej poświęcając się całkowicie pisaniu oper i baletów. W 1834 wystawił w Paryżu Le Chalet (Chatka w górach), która okazała się sporym wydarzeniem. Sukces powtórzył w 1836 wystawiając Le postillon de Lonjumeau (Pocztylion z Lonjumeau). Jednak prawdopodobnie najbardziej znany jest z baletu Giselle (1841), który grany jest po dziś dzień.

Zarobione pieniądze postanowił zainwestować w otwarcie czwartego budynku operowego w Paryżu (Opèra National). Została ona otwarta w 1847, jednak już po roku działalności, w 1848, na skutek trwającej rewolucji musiała zawiesić działalność pozostawiając Adama z dużymi długami. Zmuszony do ciężkiej pracy, ze zdwojoną siłą zaczął pisać opery – z tego okresu pochodzą m.in. Le toréador (1849), Giralda (1850), La poupée de Nuremberg (1852) czy Si j'étais roi (1852). Pracował także jako dziennikarz i wykładowca w Conservatoire de Paris. W 1847 roku został odznaczony krzyżem oficerskim Legii Honorowej^[1].

	"Oh Holy Night" wersja fortepianowa
Problem z odtwarzaniem tego pliku? Zobacz strony pomocy.

Jego kolęda Cantique de Noël, znana bardziej pod angielskim tytułem O Holy Night, z 1847 zyskała międzynarodową sławę. Kolęda ta została pierwszym utworem muzycznym jaki został wyemitowany w radio^[2]. Miało to miejsce w 1906.

Adolphe Adam zmarł 3 maja 1856 w Paryżu. Został pochowany na cmentarzu Montmartre.

Twórczość

Adolphe Adam skomponował 39 oper i 14 baletów.

Balety

Litografia sporządzona przez nieznanego artystę przedstawiająca ballerinę Carlottę Grisi w tytułowej roli Giselle, Paryż, 1841.

La Fille de marbre, Litografia, Londyn, 1845

• La Chatte blanche razem z Casimirem Gidem

Premiera: 26 lipca 1830, Paryż, Théâtre des Nouveautés

• Faust, 3 akty

Premiera: 1832-1833, Londyn

• La Fille du Danube, 2 akty (4 sceny)

Libretto: Eugène Desmares

Choreografia: Filippo Taglioni

Premiera: 1836, Paryż, Opéra

• Les Mohicans, 2 akty

Choreografia: F.Guerra

Premiera: 5 lipca 1837, Paryż, Opéra

• L'Écumeur des mers (1840)

• Die Hamadryaden, muzyczno-taneczne intermezzo

Choreografia: de Colombey i Paolo Taglioni

Premiera: 28 kwietnia 1840, Berlin, Königl. Theater

• Giselle, ou Les willis, 2 akty

Libretto: Théophile Gautier i Jules-Henri Vernoy de Saint-Georges

Choreografia: Jean Coralli i Jules Perrot

Premiera: 28 June 1841, Paryż, Opéra

• La jolie Fille de Gi, 3 akty

Libretto: Jules-Henri Vernoy de Saint-Georges

Choreografia: F. Decombe

Premiera: 22 czerwca 1842, Paryż, Opéra

• Le Diable à Quatre, 2 akty (4 sceny)

Libretto: Adolphe de Leuven

Choreografia: Joseph Mazilier

Premiera: 11 August 1845, Paryż, Opéra

• La Fille de marbre (1845)

• Griseldis ou Les Cinq Sens, 3 akty

Libretto: Philippe François Pinel Dumanoir

Choreografia: N. Mazilier

Premiera: 16 lutego 1848, Paryż, Opéra

• Le Filleule des fées razem z A.de Clémenceau de Saint-Julien, 3 akty (7 scen)

Libretto: Jules Perrot i Jules-Henri Vernoy de Saint-Georges

Choreografia: Jules Perrot '

Premiera: 8 października 1849, Paryż, Opéra

• Orfa, 2 akty

Libretto: François-Hippolyte Levroy i Henri Trianon

Choreografia: N. Mazilier

Premiera: 29 grudnia 1852, Paryż, Opéra

• Le Corsaire, 3 akty (5 scen) i epilog

Libretto: Jules-Henri Vernoy de Saint-Georges

Choreografia: Joseph Mazilier

Premiera: 3 stycznia 1856, Paryż, Opéra

Opery

Przypisy

Bibliografia

• Piotr Kamiński: Tysiąc i jedna opera. T. 1. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne SA, 2008, s. 13. ISBN 978-83-224-0899-5.
• Mieczysława Hanuszewska - 1000 kompozytorów, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków, wyd V, 1974 s. 7 ISBN 83-224-0305-4
• Adolphe Adam w AllMusic (ang.)

Linki zewnętrzne

• Adolphe Adam – nuty tego kompozytora dostępne w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project (ang.)
• Adolphe Adam – utwory w bibliotece Polona