Adrian Zandberg

Adrian Zandberg

Data i miejsce urodzenia	4 grudnia 1979 Aalborg
Zawód, zajęcie	historyk, programista[1]
Narodowość	polska
Alma Mater	Uniwersytet Warszawski
Stanowisko	poseł na Sejm IX kadencji (od 2019)
Partia	UP, UL, PPS, Razem
Małżeństwo	Barbara Audycka-Zandberg
Dzieci	Olaf, Olga
Strona internetowa

Adrian Tadeusz Zandberg (ur. 4 grudnia 1979 w Aalborgu) – polski historyk, przedsiębiorca^[a], programista i polityk.

Doktor nauk humanistycznych, nauczyciel akademicki. Współzałożyciel i członek Zarządu Krajowego partii Razem (2015–2020). Poseł na Sejm IX kadencji (od 2019).

Życiorys

Dzieciństwo i młodość

Urodził się 4 grudnia 1979 w duńskim Aalborgu, dokąd jego rodzina wyemigrowała z Polski w 1967^[2]. Wystąpił jako aktor dziecięcy w jednym z odcinków serialu Ballada o Januszku z 1988^[3]. Ukończył Autorskie Liceum Ogólnokształcące nr 42 w Warszawie^[4]. W młodości był stypendystą Krajowego Funduszu na rzecz Dzieci^[5].

Kariera naukowa

Studiował prawo i historię na Uniwersytecie Warszawskim. Studiów prawniczych nie ukończył^[2], studia historyczne ukończył w 2002^[6]. 27 czerwca 2007 uzyskał na Wydziale Historycznym UW stopień naukowy doktora na podstawie rozprawy pt. Organizacje i ruchy społeczne wokół partii socjaldemokratycznych w Niemczech i w Wielkiej Brytanii przed pierwszą wojną światową. Praca napisana została pod kierunkiem Anny Żarnowskiej^[7].

W ramach pracy naukowej jako historyk zajmuje się historią ruchu robotniczego^[2], a także historią medycyny i leczenia uzależnień^[8], a artykuł na ten temat publikował m.in. w wydawanym przez Cambridge University Press piśmie „Medical History”^[9]. Publikował artykuły w pismach „Meander”, „Przegląd Historyczny” i „Dzieje Najnowsze”^[10].

Pracował jako wykładowca na Wydziale Kultury Japonii Polsko-Japońskiej Akademii Technik Komputerowych^[7], a także w Wyższej Szkole Komunikowania, Politologii i Stosunków Międzynarodowych w Warszawie. W ramach własnej działalności gospodarczej zajmował się projektowaniem aplikacji mobilnych^[11].

Kariera polityczna

Podczas protestu przeciwko likwidacji oddziału wewnętrznego szpitala w Nowej Rudzie. Na zdjęciu z Robertem Biedroniem (2020)

Adrian Zandberg w trakcie obchodzenia 103. rocznicy powołania Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej, 7 listopada 2021

Był bliskim współpracownikiem lidera PPS Piotra Ikonowicza w jego kampanii wyborczej przed wyborami prezydenckimi w 2000^[12]. W 2001 wspólnie z Jackiem Kuroniem opublikował w „Gazecie Wyborczej” artykuł III RP dla każdego, w którym postawili tezę o deficycie demokracji w Polsce i proponowali zainicjowanie obywatelskiej debaty dotyczącej kierunków rozwoju^[13].

Był członkiem Unii Pracy^[14]. Pełnił funkcję przewodniczącego organizacji młodzieżowej tej partii – Federacji Młodych UP, gdzie jego zastępczynią była Barbara Nowacka^[11]. Był współorganizatorem protestów przeciwko pomysłom likwidacji nieodpłatnych studiów oraz wysyłaniu polskich żołnierzy na wojnę do Iraku^[14]. Był też jednym z założycieli portalu lewica.pl^[2]. W kwietniu 2005 odszedł z Unii Pracy wraz z większością władz młodzieżówki w proteście przeciw zbyt bliskiej współpracy między SLD i UP^[11][15]. W 2005 współtworzył partię Unia Lewicy III RP, zasiadając w jej zarządzie^[16]. W tym samym roku odszedł z tej partii, także z powodu sprzeciwu wobec podjęcia przez nią współpracy z SLD. Również w 2005 współtworzył stowarzyszenie Młodzi Socjaliści^[14] (stowarzyszenie było określane jako „młodzieżówka bez partii”, a zostało rozwiązane w październiku 2015^[12]). W lipcu 2009 wybrany do prezydium Rady Naczelnej Polskiej Partii Socjalistycznej^[17][18].

W maju 2015 współtworzył Partię Razem i zasiadł w jej zarządzie krajowym^[19], odpowiada także za stronę internetową i media społecznościowe tego ugrupowania^[12]. W wyborach parlamentarnych w 2015 kandydował do Sejmu z pierwszego miejsca na liście Partii Razem w okręgu warszawskim, zdobywając 49 711 głosów, co stanowiło 4,54% głosów oddanych w okręgu i było siódmym wynikiem uzyskanym w stolicy^[20]. Nie uzyskał mandatu, ponieważ Razem nie przekroczyło progu wyborczego^[21]. Jego występ w przedwyborczej debacie liderów ośmiu ugrupowań sprawił, że przez niektóre media uznany został za zwycięzcę tej debaty i nową twarz lewicy^[12][22]. Pojawiły się także opinie, że swoim wystąpieniem zdobył dodatkowe poparcie dla Partii Razem kosztem Zjednoczonej Lewicy, której zabrakło 0,45 punktu procentowego do przekroczenia progu wyborczego dla koalicji^[23]. Inni komentatorzy, w tym liderka Zjednoczonej Lewicy Barbara Nowacka, wskazywali jednak na to, że większość wyborców Razem stanowiły osoby niegłosujące wcześniej na partie wchodzące w skład ZL i że ich popularność malała już od dłuższego czasu^[24].

W wyborach w 2019 bezskutecznie ubiegał się o mandat posła do Parlamentu Europejskiego z listy koalicyjnego komitetu Lewica Razem^[25]. Po wyborach nazwę tę przyjęła jego partia^[26].

W wyborach parlamentarnych w tym samym roku kandydował (w ramach projektu Lewica) z listy Komitetu Wyborczego SLD w okręgu warszawskim. Został wybrany na posła do Sejmu IX kadencji, uzyskując 140 898 głosów^[27]. W Sejmie został członkiem Komisji Gospodarki i Rozwoju, Komisji Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii^[28] oraz, od 2020, przewodniczącym Polsko-Duńskiej Grupy Parlamentarnej^[29].

Życie prywatne

Jest synem Piotra Zandberga^[11] (1949–2003)^[30], ma starszego^[2] przyrodniego brata Michaela (ur. 1972), który mieszka z rodziną w Danii^[2][31]. Jego babcia Krystyna Rodziewicz-Zandberg była łączniczką w czasie powstania warszawskiego^[30][32]. Bratem prapradziada ze strony matki był mikrobiolog Jan Danysz, siostrą prababki geolog i senatorka Regina z Danyszów Fleszarowa^[33]. Pod koniec lat 80. XX wieku rodzina Zandbergów przeniosła się do Warszawy, na Mokotów^[11].

Pod koniec lat 90. XX w. przez trzy lata był związany z Barbarą Nowacką^[34][35]. Żonaty z badaczką społeczną Barbarą Audycką-Zandberg^[36], z którą ma dwoje dzieci: córkę Olgę i syna Olafa^[11].

W kulturze popularnej

Został sportretowany w serialu komediowym Ucho Prezesa, w jego rolę wcielił się Michał Floriańczyk^[37][38][39].

Wyniki w wyborach ogólnopolskich

Wybory	Komitet wyborczy		Organ	Okręg	Wynik
2015		Partia Razem	Sejm VIII kadencji	nr 19	49 711 (4,54%)[40]
2019		KKW Lewica Razem – Partia Razem, Unia Pracy, RSS	Parlament Europejski IX kadencji	nr 4	17 108 (1,23%)[41]
2019		Sojusz Lewicy Demokratycznej	Sejm IX kadencji	nr 19	140 898 (10,20%)[42]

Uwagi

Przypisy