Aegithalos

Aegithalos[1]
Hermann, 1804[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – raniuszek czarnogardły (A. concinnus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

raniuszki

Rodzaj

Aegithalos

Typ nomenklatoryczny

Pipra europaea Hermann, 1804 = Parus caudatus Linnaeus, 1758

Synonimy
Gatunki

zobacz opis w teksście

Aegithalos – rodzaj ptaka z rodziny raniuszków (Aegithalidae).

Występowanie

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Eurazji[9].

Morfologia

Długość ciała 10,5–16 cm, masa ciała 4–10,4 g[10].

Systematyka

Etymologia

  • Aegithalos (Aegithalus, Aegythalus, Oegithalus): gr. αιγιθαλος aigithalos – sikora. Trzy różne gatunki zostały ujęte pod tą nazwą przez Arystotelesa: raniuszek zwyczajny, bogatka zwyczajna i modraszka zwyczajna[11].
  • Acredula: średniowiecznołac. agredula – sikorka, od łac. acredula lub agredula – wróżbiarski ptak[12]. Gatunek typowy: Parus caudatus Linnaeus, 1758.
  • Aegithaliscus: zdrobnienie gr. αιγιθαλος aigithalos – sikora[13]. Gatunek typowy: Parus erythrocephalus Vigors, 1831 = Psaltria concinna Gould, 1855.
  • Acanthiparus: gr. ακανθα akantha – cierń, od ακη akē – punkt; rodzaj Parus Linnaeus, 1758, sikora[14]. Gatunek typowy: Orites (?) niveogularis F. Moore, 1855.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[15]:

  • Aegithalos leucogenys – raniuszek czarnobrody
  • Aegithalos exilis – raniuszek malutki – takson włączony do tego rodzaju na podstawie badań filogenetycznych[16]
  • Aegithalos concinnus – raniuszek czarnogardły
  • Aegithalos niveogularis – raniuszek białogardły
  • Aegithalos iouschistos – raniuszek rdzawy
  • Aegithalos caudatus – raniuszek zwyczajny
  • Aegithalos glaucogularis – raniuszek czarnołbisty – takson wyodrębniony ostatnio z A.caudatus[17][18]

Przypisy

  1. ↑ Aegithalos, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. ↑ J. Hermann: Observationes Zoologicae: quibus novae complures, aliaeque animalium species describuntur et illustrantur. Argentorati: Amandum Koenig, 1804, s. 214. (łac.)
  3. ↑ C.L. Koch: System der baierischen Zoologie: zum Gebrauch als Taschenbuch. Nürnberg: in Kommission bei der Steinischen Buchhandlung, 1816, s. 199. (niem.)
  4. ↑ F. Boie. Ueber Classification insonderheit der europischen Vögel. „Isis von Oken”. 1822, s. kol. 556, 1822 (niem.). 
  5. ↑ F. Boie. Generalübersicht der ornithologischen Ordnungen, Familien und Gattungen. „Isis von Oken”. 1826, s. kol. 975, 1826 (niem.). 
  6. ↑ R.-P. Lesson: Manuel d’ornithologie, ou description des genres et des pricipales espèces d’oiseaux. T. 2. Paris: Roret, 1828, s. 433. (fr.)
  7. ↑ J. Cabanis: Museum Heineanum: Verzeichniss der ornithologischen Sammlung des Oberamtmann Ferdinand Heine, auf Gut St. Burchard vor Halberstadt. Cz. 1: Singvögel. Halberstadt: In Commission bei R. Frantz, 1850–1851, s. 90. (niem.)
  8. ↑ J. Gould: Birds of Asia. Cz. 2. London: Printed by Taylor and Francis, pub. by the author, 1850–1883, s. ryc. 67 i tekst. (ang.)
  9. ↑ F. Gill & D. Donsker: Bushtits, leaf warblers & reed warblers (ang.). IOC World Bird List: Version 7.3. [dostęp 2017-08-15].
  10. ↑ Harrap 2008 ↓, s. 95-98.
  11. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Aegithalos [dostęp 2017-08-15].
  12. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Acredula [dostęp 2017-08-15].
  13. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Aegithaliscus [dostęp 2017-08-15].
  14. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Acanthiparus [dostęp 2017-08-15].
  15. ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Aegithalidae Reichenbach, 1850 - raniuszki - Long-tailed tits (wersja: 2017-03-25). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2017-07-11].
  16. ↑ U.S. Johansson, P.G.P. Ericson, J. Fjeldså, M. Irestedt. The phylogenetic position of the world's smallest passerine, the Pygmy Bushtit Psaltria exilis. „Ibis”. 158 (3), s. 519-529, 2016. DOI: 10.1111/ibi.12377 (ang.). 
  17. ↑ M. Päckert, J. Martens, Y.-H. Sun. Phylogeny of long-tailed tits and allies inferred from mitochondrial and nuclear markers (Aves: Passeriformes, Aegithalidae). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 55 (3), s. 952-967, 2010. DOI: 10.1016/j.ympev.2010.01.024 (ang.). 
  18. ↑ Harrap 2008 ↓, s. 96.

Bibliografia

  • S. Harrap: Family Aegithalidae (Long-tailed Tits). W: J. del Hoyo, A. Elliott & D.A. Christie: Handbook of the Birds of the World. Cz. 13: Penduline-tits to Shrikes. Barcelona: Lynx Edicions, 2008, s. 76-101. ISBN 84-96553-45-0. (ang.)
  • The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World [online], S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Black-throated Tit (Aegithalos concinnus) -on branch.jpg
Autor: Robert tdc, Licencja: CC BY-SA 2.0
Black-throated Tit (Aegithalos concinnus) on a branch. Wuling Farm, Taiwan.