Aeroklub Polski

Najbardziej typowy sprzęt polskich aeroklubów od lat 60. do 90. XX wieku - wielozadaniowy samolot PZL-104 Wilga Aeroklubu Kieleckiego (widoczne logo AP na stateczniku).

Samolot sportowy PZL.26 w barwach ARP podczas zawodów Challenge 1934

Obchody w Warszawie pięciolecia Aeroklubu RP - uczestnicy obchodów

Prezydium ZG Aeroklubu RP na audiencji u prezydenta RP Ignacego Mościckiego (2. z lewej) 23 kwietnia 1934: prezes Janusz Radziwiłł, gen. Ludomił Rayski, ppłk Bogdan Kwieciński

Siedziba Aeroklubu Pomorskiego w Toruniu

Aeroklub Polski – polski związek sportowy zrzeszający organizacje uprawiające sporty lotnicze^[1].

Historia

Pierwsze próby powołania do życia organizacji skupiającej polskich lotników miały miejsce jeszcze w okresie zaborów. W 1911 Stanisław i Konstanty Lubomirscy czynili starania u władz rosyjskich, by powołać w Warszawie Aeroklub Królestwa Polskiego.

Pierwszą formalno-prawną organizacją polskich lotników sportowych był Aeroklub Polski w Poznaniu, założony 30 października 1919 r., który w lutym 1920 r. został członkiem Międzynarodowej Federacji Lotniczej (w skrócie: FAI). Jednocześnie w czerwcu 1920 roku w Warszawie powołano do życia Aeroklub Polski w Warszawie. 18 stycznia 1921 roku na wspólnym zebraniu delegacji Aeroklubu Polskiego w Poznaniu oraz delegacji Aeroklubu Polskiego w Warszawie postanowiono utworzyć ogólnopolską organizację lotniczą pod nazwą Aeroklub Rzeczypospolitej Polskiej (ARP). Początkowo ARP był federacją dwóch aeroklubów, Aeroklubu RP w Poznaniu i Aeroklubu RP w Warszawie. Jednak z uwagi na fakt, że Aeroklub RP w Warszawie działał w stolicy kraju, z czasem to on przejął funkcję reprezentanta Polski w FAI, czego dowodem było uczestnictwo sekretarza ARP inż. J. Grzędzińskiego w kolejnych konferencjach generalnych FAI w latach 1922-1924.

Przed II wojną światową w Polsce działało kilka regionalnych i ogólnokrajowych stowarzyszeń lotniczych, takich jak na przykład: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej (1923-1939) i Liga Lotnicza (1946-1953), zapoczątkowały organizację wielu imprez i zawodów oraz pokazów lotniczych. Pierwsze krajowe zawody samolotowe odbyły się już w 1922 r., szybowcowe w 1923 r., a modelarskie w 1926 r.

Nawiązano liczne kontakty zagraniczne, których efektem były pierwsze sukcesy międzynarodowe. W 1926 r. Bolesław Orliński wykonał przelot na trasie Warszawa – Tokio – Warszawa. Stanisław Skarżyński przelotem nad południowym Atlantykiem w 1933 r. ustanowił rekord świata. Ukoronowaniem owych sukcesów były w latach trzydziestych dwukrotne zwycięstwa Polaków w międzynarodowych zawodach samolotów turystycznych tzw. Challenge 1932: – Żwirki i Wigury i w Challenge 1934, organizowanych w Polsce przez ARP – Bajana i Pokrzywki. Polscy piloci balonowi zwyciężali w zawodach o Puchar Gordona Bennetta w latach (1933, 1934, 1935 – zdobywając puchar na własność i w 1938).

Prezesi

Aeroklub RP

• Józef Olewiński (1945-1946)
• Konrad Jagoszewski (1947-1950)
• Józef Turski (1954-1956)

Aeroklub PRL

• Jan Frey-Bielecki (1945-1958)
• Stefan Antosiewicz (1958-1969)
• Jan Antoniszczak (15.08-7.12.1969)
• Władysław Jagiełło (1969-1978)
• Józef Sobieraj (1978-1982)
• Władysław Hermaszewski (1982-1987)^[2]

Aeroklub Polski

• Włodzimierz Skalik (2010-2018)
• Jerzy Makula (2018-)^[3]

Kalendarium

• 1919 – 30 października powstał Aeroklub Polski w Poznaniu
• 1920 – w lutym Aeroklub Polski w Poznaniu został członkiem Międzynarodowej Federacji Lotniczej (FAI)
• 1920 – w czerwcu powstał Aeroklub Polski w Warszawie
• 1921 – 18 stycznia powstała ogólnopolska organizacja lotnicza pod nazwą Aeroklub Rzeczypospolitej Polskiej (ARP)
• 1935 - powstał Aeroklub Pomorski w Toruniu
• 1948-1956 – likwidacja związku osób prawnych Aeroklubu Rzeczypospolitej Polskiej (ARP) i osobowości prawnych Aeroklubów Regionalnych na rzecz stowarzyszeń osób fizycznych, Ligi Lotniczej i Ligi Przyjaciół Żołnierza
• 1956 – powstanie tzw. pionu lotniczego w ramach stowarzyszenia osób fizycznych Ligi Przyjaciół Żołnierza pod nazwą Aeroklub Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
• 1957-1963 – pion lotniczy funkcjonował pod nazwą Aeroklub PRL
• 1962 – Aeroklub Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej organizuje w Krakowie pierwsze ogólnopolskie (i pierwsze w Europie) Zawody Rakiet Amatorskich o puchar im. Kazimierza Siemienowicza^[4].
• 1963 - rozporządzeniem Premiera Józefa Cyrankiewicza powołanie stowarzyszenia wyższej użyteczności pod nazwą
• 1980 - Aeroklub Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej organizacje Mistrzostwa Świata FAI Modeli Latających na Uwięzi które zostały rozegrane w Częstochowie^[5].

• 1981 - AP organizuje Śmigłowcowe Mistrzostwa Świata w Piotrkowie Trybunalskim
• 1989 - Aeroklub PRL bierze udział w czerwcowych wyborach parlamentarnych. Z rekomendacją PZPR, PAX, PZKS kandydatem Aeroklubu na posła został Włodzimierz Skalik
• 1990 – XIV Nadzwyczajny Zjazd Delegatów Aeroklubów Regionalnych Aeroklubu PRL dokonał zmiany nazwy organizacji z Aeroklubu PRL na Aeroklub Polski, nawiązując do historycznej nazwy powstałego w Poznaniu w 1919 roku pierwszego polskiego aeroklubu
• 2013 – XXIII Nadzwyczajny Zjazd Delegatów Aeroklubów Regionalnych Aeroklubu Polskiego zgodnie z art. 82 Ustawy o sporcie dokonał przekształcenia stowarzyszenia osób fizycznych o statusie polskiego związku sportowego w związek osób prawnych (federacje lotniczych organizacji sportowych). W ten sposób Aeroklub Polski stał się w pełni polskim związkiem sportowym zgodnie z art. 8 Ustawy o sporcie
• 2015 - AP organizuje po raz drugi Śmigłowcowe Mistrzostwa Świata 2015 w Zielonej Górze

Aerokluby regionalne

Cele Aeroklubu Polskiego realizowane są za pośrednictwem aeroklubów regionalnych, i innych osób prawnych w sporcie przyjmowanych do związku.

Medale, odznaki, dyplomy i tytuły

Aeroklub Polski ustanowił wyróżnienia i medale dla: Aeroklubów, członków aeroklubu, sportowców i innych osób za wybitne osiągnięcia, działalność społeczną, publicystyczną, popularyzację sportu lotniczego^[6].

Medale

• Medal Tańskiego (1957)
• Zasłużony Działacz Lotnictwa Sportowego (1964)
• Złoty Medal Aeroklubu Polskiego (1975)

Dyplomy i wyróżnienia

• Dyplom Honorowy im. Stanisława Skarżyńskiego
• Dyplom im. Jerzego Ostrowskiego (Modelarstwo lotnicze i Modelarstwo kosmiczne)
• Dyplom im. Czesława Tańskiego (Modelarstwo lotnicze i Modelarstwo kosmiczne)
• Honorowy Dyplom Aeroklubu Polskiego
• Wyróżnienie im. Dedala^[7]

Tytuły

• Członek Honorowy Aeroklubu Polskiego
• Ambasador Polskiego Lotnictwa

Odznaki

• Za zasługi dla Aeroklubu Polskiego (złota, srebrna, brązowa) (1994)

Zobacz też

• Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej (1923-1939)
• Liga Lotnicza (1946-1953)

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona Aeroklubu Polskiego
• Skrzydlata Polska. aeroklub-polski.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-03)].