Afatynib
| |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny | C24H25ClFN5O3 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Masa molowa | 485,9[1] g/mol | ||||||||||||||||||||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||||||
| Numer CAS | 850140-72-6 | ||||||||||||||||||||||||||||
| PubChem | 10184653 | ||||||||||||||||||||||||||||
| DrugBank | DB08916 | ||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| Klasyfikacja medyczna | |||||||||||||||||||||||||||||
| ATC | L01EB03 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Stosowanie w ciąży | kategoria D[3] | ||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
Afatynib (łac. afatinibum) – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, inhibitor kinazy tyrozynowej, wskazany do leczenia dorosłych pacjentów z niedrobnokomórkowym rakiem płuca, miejscowo zaawansowanym lub z przerzutami, z aktywującą mutacją receptora nabłonkowego czynnika wzrostu (EGFR).
Mechanizm działania
Afatynib jest inhibitorem receptorów EGFR, HER2 i HER4, z którymi wiąże się kowalencyjnie z cysteiną w pozycji odpowiednio 797, 805 i 803[6][7]. Po związaniu się z receptorem trwale zahamowuje aktywność ich kinazy tyrozynowej[6][7]. Powoduje to zmniejszenie autofosforylacji i transfosforylacji wewnątrz dimerów ErbB i zahamowanie przekazywania sygnału ze wszystkich receptorów rodziny ErbB[8][6][7]. Afatynib hamuje wzrost komórek oraz indukuje apoptozę komórek raka niedrobnokomórkowego płuc, raka sutka, raka trzustki, raka jelita grubego, raków płaskonabłonkowych głowy i szyi oraz pozostałych nowotworów złośliwych, w których występuje mutacja receptorów rodziny ErbB[7],
Zastosowanie
Europa
- leczenie dorosłych pacjentów nieleczonych wcześniej lekami z grupy inhibitorów kinazy tyrozynowej receptora naskórkowego czynnika wzrostu (TKI EGFR) z niedrobnokomórkowym rakiem płuca miejscowo zaawansowanym lub z przerzutami, z aktywującą mutacją (mutacjami) receptora nabłonkowego czynnika wzrostu (EGFR)[4]
Stany Zjednoczone
- leczenie pierwszego rzutu niedrobnokomórkowego raka płuca z przerzutami oraz z mutacjami receptora nabłonkowego czynnika wzrostu (EGFR) nie powodującymi oporności na afatynib[9]
- leczenie drugiego rzutu płaskonabłonkowego raka płuca w przypadku progresji po leczeniu opartym na kompleksach platyny[9]
Afatynib znajduje się na wzorcowej liście podstawowych leków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO Model Lists of Essential Medicines) (2019)[10].
Afatynib jest dopuszczony do obrotu w Polsce (2020)[11].
Działania niepożądane
Afatynib może powodować następujące działania niepożądane u ponad 10% pacjentów: zanokcica, zmniejszenie łaknienia, krwawienie z nosa, biegunka, zapalenie jamy ustnej, wysypka, świąd, suchość skóry[4]. Natomiast u ponad 1% pacjentów: zapalenie pęcherza moczowego, odwodnienie, hipokaliemia, zaburzenia odczuwania smaku, zapalenie spojówek, zespół suchego oka, katar, dyspepsja, zapalenie warg, erytrodyzestezja dłoniowo-podeszwowa, kurcze, niewydolność nerek, gorączka, zmniejszenie masy ciała oraz zwiększenie aktywności aminotransferazy asparaginianowej oraz aminotransferazy alaninowej[4].
Dawkowanie
Afatynib powinien być przyjmowany na czczo[3]. W przypadku przyjmowania leku z wysokotłuszczowym posiłkiem jego wchłanianie ulega istotnemu zmniejszeniu (Cmax zmniejsza się o 50%, AUV o 39%)[3].
Zalecane dawkowanie wynosi 40 mg (2 tabletki) na dobę[4]. W przypadku dobrej tolerancji (czyli brak biegunki, wysypki skórnej, zapalenia jamy ustnej i innych działań niepożądanych stopnia > 1 według skali objawów niepożądanych CTCAE można rozważyć zwiększenie dawki do 50 mg w ciągu pierwszych 21 dni[4].
W przypadku wystąpienia objawów niepożądanych (według skali CTCAE) stopnia 1 i 2 nie ma potrzeby wdrożenia przerwy w leczeniu ani też redukcji dawki[4]. W przypadku wystąpienia objawów stopnia 2 przedłużających się lub niemożliwych do zniesienia (biegunka trwającej > 48 godzin i (lub) wysypka trwającej > 7 dni) lub też stopnia > 2 należy przerwać leczenie do czasu uzyskania stopnia co najmniej 1, a wznowienie terapii powinno być w dawce zmniejszonej o 10 mg[4]. Jeżeli pacjent nie toleruje dawki 20 mg na dobę, należy rozważyć zakończenie leczenia[4].
Przypisy
- ↑ Afatinib, [w:] PubChem [online], United States National Library of Medicine, CID: 10184653 [dostęp 2020-10-25] (ang.).
- ↑ Afatinib SC-364398 (ang.). Santa Cruz Biotechnology. [dostęp 2020-10-25].
- ↑ a b c Jan Podlewski, Alicja Chwalibogowska-Podlewska: Encyklopedia Leki Współczesnej Terapii. Wyd. XXII. Warszawa: Medical Tribune Polska, 2019, s. 16–17. ISBN 978-83-951310-6-6.
- ↑ a b c d e f g h i j k l Boehringer Ingelheim International GmbH.: Giotrif 20 mg tabletki powlekane. Charakterystyka Produktu Leczniczego. Europejska Agencja Leków. [dostęp 2020-10-25].
- ↑ Afatinib, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB08916 [dostęp 2020-10-25] (ang.).
- ↑ a b c
Wind S, Schnell D, Ebner T, Freiwald M, Stopfer P. Clinical Pharmacokinetics and Pharmacodynamics of Afatinib. „Clin Pharmacokinet”. 56 (3), s. 235–250, March 2017. DOI: 10.1007/s40262-016-0440-1. PMID: 27470518 (ang.). - ↑ a b c d Modjtahedi H, Cho BC, Michel MC, Solca F. A comprehensive review of the preclinical efficacy profile of the ErbB family blocker afatinib in cancer. „Naunyn Schmiedebergs Arch Pharmacol”. 387 (6), s. 505–21, June 2014. DOI: 10.1007/s00210-014-0967-3. PMID: 24643470 (ang.).
- ↑ Krzysztof P. Bielawski, Ulf Vogt, Bogdan Falkiewicz. Budowa i funkcje receptorów ErbB (HER). „Wspó³czesna Onkologia”, s. 241–243, 1999.
- ↑ a b GILOTRIF (afatinib) tablets, for oral use. Agencja Żywności i Leków, 2013. [dostęp 2020-10-25].
- ↑ WHO Model List of Essential Medicines 21th List (ang.). Światowa Organizacja Zdrowia, 2019. [dostęp 2020-10-25].
- ↑ Obwieszczenie Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych z dnia 8 lipca 2020 r. w sprawie ogłoszenia Urzędowego Wykazu Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia, 2020-07-20. [dostęp 2020-10-25].
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Media użyte na tej stronie
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for hazardous substances
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for environmentally hazardous substances
The "fire diamond" as defined by NFPA 704. It is a blank template, so as to facilitate populating it using CSS.
The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.
Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.
Autor: Anypodetos, Licencja: CC0
Mechanism of action of the anti-cancer drug afatinib: it covalently binds to cysteine 797 of the epidermal growth factor receptor (EGFR) via a Michael reaction.