Agatangel (Sawwin)

Agatangel
Агафангел
Aleksiej Sawwin
Алексей Са́ввин
Metropolita odeski i izmaiłski
Ilustracja
Kraj działania

Ukraina

Data i miejsce urodzenia

2 września 1938
Burdino

Metropolita odeski i izmaiłski
Okres sprawowania

od 1992

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego

Inkardynacja

Eparchia odeska

Śluby zakonne

kwiecień 1965

Diakonat

18 kwietnia 1965

Prezbiterat

22 kwietnia 1965

Chirotonia biskupia

16 listopada 1975

Odznaczenia
Sukcesja apostolska
Data konsekracji

16 listopada 1975

Konsekrator

Filaret (Denysenko)

Współkonsekratorzy

Sergiusz (Pietrow), Antoni (Wakaryk), Makary (Swystun), Warłaam (Iljuszczenko)

Agatangel, imię świeckie Aleksiej Sawwin (ur. 2 września 1938 w Burdinie, obwód lipiecki) – biskup Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego.

Życiorys

Edukacja, życie mnisze

W 1956 ukończył szkołę średnią. Dwa lata później rozpoczął naukę w seminarium duchownym w Kijowie, zakończoną w 1962 w analogicznej szkole w Odessie. W 1966 uzyskał tytuł kandydata nauk teologicznych Moskiewskiej Akademii Duchownej. Jeszcze jako jej student wstąpił do ławry Troicko-Siergijewskiej i w kwietniu 1965 złożył wieczyste śluby zakonne z imieniem Agatangel. 18 kwietnia tego samego roku został hierodiakonem, zaś cztery dni później – hieromnichem. Od 1966 był wykładowcą w seminarium duchownym w Odessie. W roku następnym otrzymał kolejno godność igumena (7 kwietnia) oraz archimandryty (1 czerwca). Został również rektorem seminarium duchownego w Odessie, którą to funkcję spełniał do 1975[1].

Biskup

16 listopada 1975 miała miejsce jego chirotonia na biskupa winnickiego i bracławskiego. Jeszcze w tym samym roku został również biskupem chmielnickim i pozostawał ordynariuszem tejże eparchii do 1992, od 1981 jako arcybiskup, zaś od 1989 – jako metropolita[1].

7 sierpnia 1991 objął katedrę iwano-frankowską, z której został na własne życzenie zwolniony po miesiącu wciąż zachowując godność biskupa chmielnickiego. Przeniesienie go do Iwano-Frankowska (eparchii liczącej ówcześnie siedem parafii) było efektem sprzeciwu biskupa Agatangela wobec planów metropolity kijowskiego Filareta, dążącego do autokefalizacji Kościoła prawosławnego na Ukrainie[2].

Po 1992

Brał udział w spotkaniu biskupów Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego w kwietniu 1992 w Żytomierzu, którego uczestnicy zaapelowali o zwołanie soboru swojego Kościoła, zaś jego zwierzchnika metropolitę Filareta oskarżyli o krzywoprzysięstwo. W efekcie spotkania oraz soboru, jaki miał miejsce w tym samym roku, metropolita Filaret został uznany za winnego rozbijania Kościoła i pozbawiony urzędu[3]. W kwietniu 1992 ponownie objął katedrę winnicką, zaś od lipca tego samego roku jest metropolitą odeskim i izmaelskim, od 1993 także rektorem seminarium duchownego w Odessie[1].

W czasie pomarańczowej rewolucji razem z grupą innych prorosyjsko nastawionych hierarchów Kościoła (metropolici doniecki Hilarion oraz ługański Joannicjusz) popierał Wiktora Janukowicza, określając go jako prawowitego prezydenta[4]. W styczniu 2010 hierarcha, występując na międzynarodowej konferencji poświęconej sytuacji Kościoła prawosławnego na Ukrainie, stwierdził, iż Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego jest w niepodległej Ukrainie poddawany uciskowi, przejawiającej się poprzez „blokadę informacyjną” i „bezczeszczenie świątyń” w imię ukraińskiego nacjonalizmu. Określił również sposób myślenia wielu polityków ukraińskich jako „totalitarny”. Duchowny stwierdził, iż kolejne rządy Ukrainy świadomie sprowokowały rozłam w Kościele ukraińskim oraz zaogniały następnie konflikt między Patriarchatem Moskiewskim a niekanonicznym Patriarchatem Kijowskim. Pomarańczową rewolucję uznał za moment dalszego pogorszenia stosunków między Patriarchatem Moskiewskim a państwem, wskazując jako jej rezultat zdecydowane poparcie państwa dla Patriarchatu Kijowskiego[5]. W czasie ukraińskiej rewolucji na przełomie lat 2013 i 2014 był jednym z nielicznych hierarchów Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego, którzy popierali władzę Wiktora Janukowycza, określając Euromajdan jako miejsce, gdzie zbierały się „siły piekielne”[6]. Według informacji prasowych, po odejściu w stan spoczynku metropolity kijowskiego i całej Ukrainy Włodzimierza w lutym 2014 był brany pod uwagę jako kandydat na locum tenens metropolii, jednak sam wycofał się z głosowania[7].

Zasiadał w radzie obwodu odeskiego, gdzie reprezentował Partię Regionów. Wystąpił z niej w marcu 2014[8].

Media wielokrotnie opisywały prowadzone przez niego intrygi polityczne, jego ukrainofobiczną postawę i poparcie dla koncepcji „russkiego miru”[9][10][11]. Wokół Agatangela skupiała się ta część Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego, która świadomie chce utrzymywać związki z Moskwą[12]. Metropolita zmienił swoją postawę po inwazji Rosji na Ukrainę w lutym 2022 r.[13]

Przypisy

  1. a b c Митрополит Одеський та Ізмаїльський Агафангел
  2. S. Plokhy, F. E. Sysyn: Religion and Nation in Modern Ukraine. Toronton and Edmonton: Canadian Institute of Ukrainian Studies Press, 2003, s. 122. ISBN 1-895571-36-7.
  3. Початок церковної свободи (15-річчя Житомирського передсоборного зібрання)
  4. ЦЕРКВА І ВИБОРИ: УРОКИ 2004 РОКУ
  5. A. Radziukiewicz, W kraju rozdwojonym, Przegląd Prawosławny nr 1 (295), styczeń 2010, ss. 21–22
  6. АРХИВ: Возможен ли в Украинской Церкви «белорусский сценарий»?
  7. МОНИТОРИНГ СМИ: "Этот может стоять за церковь до крови!" Местоблюстителем главы УПЦ МП избран митрополит Онуфрий
  8. Митрополит Агафангел вышел из фракции депутатов-«регионалов»
  9. «Ліца» антипатріотизму*
  10. «Почет» і «Дружба» від Путіна. Кого в Україні нагороджують російськими орденами
  11. Поштовх до самоусвідомлення. Імовірний прихід до стерна УПЦ МП одеського митрополита Агафангела змусить вірян цієї церкви робити політичний вибір — вони з Україною чи Росією?
  12. Historyczne zjednoczenie Kościołów prawosławnych Ukrainy, OSW, 17 grudnia 2018 [dostęp 2018-12-19] (pol.).
  13. Ucieczka do przodu: Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego wobec wojny, OSW Ośrodek Studiów Wschodnich, 6 czerwca 2022 [dostęp 2022-10-02] (pol.).

Media użyte na tej stronie

Ukraine-zaslug1.png
Планка украинского ордена "За заслуги" 1 степени
Ukraine-zaslug2.png
Планка украинского ордена "За заслуги" 2 степени
2013. Освящение памятника Андрею Первозванному 066.jpg
Autor: This picture has been taken by Andrew Butko. Contact information - e-mail: abutko@gmail.com. Do not copy this image illegally by ignoring the terms of the СС-BY-SA or GNU FDL licenses, as it is not in the public domain. Other photos see here., Licencja: CC BY-SA 3.0
Донецк. Свято-Преображенский собор. Освящение памятника Андрею Первозванному