Agatha Christie

Agatha Christie
Mary Westmacott
Ilustracja
Imię i nazwisko

Agatha Mary Clarissa Miller Christie

Data i miejsce urodzenia

15 września 1890
Torquay

Data i miejsce śmierci

12 stycznia 1976
Wallingford

Narodowość

Angielka

Język

angielski

Dziedzina sztuki

powieść kryminalna, romans

Ważne dzieła
Odznaczenia
Dama Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego
Nagrody
  • Mystery Writers of America: 1955
Strona internetowa
Odręczny podpis „Agatha Christie” wykonany czarnym atramentem, śmiałe, okrągłe litery.

Agatha Christie, lady Mallowan, DBE, właśc. Agatha Mary Clarissa Miller Christie (ur. 15 września 1890 w Torquay, zm. 12 stycznia 1976 w Wallingford) – brytyjska autorka powieści kryminalnych i obyczajowych.

Najbardziej znana na świecie pisarka kryminałów oraz najlepiej sprzedająca się autorka wszech czasów. Wydano ponad miliard egzemplarzy jej książek w języku angielskim oraz drugi miliard przetłumaczonych na 45 języków obcych. Pod pseudonimem Mary Westmacott wydała kilka powieści obyczajowych, które również cieszyły się popularnością.

Christie wydała ponad 90 powieści i sztuk teatralnych. Ich akcja toczyła się głównie w zamkniętych pomieszczeniach, a mordercą mógł być tylko jeden z mieszkańców. Wniosła wiele nowych rozwiązań do tradycyjnej sztuki pisania kryminałów. Niektóre z jej powieści mają zaskakujące i wcześniej niespotykane w kryminałach rozwiązania, np. Zabójstwo Rogera Ackroyda czy Morderstwo w Orient Expressie. Jej sztuka Pułapka na myszy, wystawiona po raz pierwszy w 1952 roku w Londynie, osiągnęła liczbę ponad dwudziestu tysięcy przedstawień.

Wiele z jej powieści i opowiadań zostało zekranizowanych, niektóre wielokrotnie (Morderstwo w Orient Expressie, Śmierć na Nilu czy 4.50 z Paddington). Na podstawie dzieł autorki powstały także seriale telewizyjne i słuchowiska radiowe.

Wszystkie utwory objęte były w 1951 roku w Polsce zapisem cenzury, podlegając natychmiastowemu wycofaniu z bibliotek[1].

Życiorys

Czarno-białe zdjęcie portretowe przedstawiające Agathe Christie w okresie dzieciństwa. Okrągła buzia, jasne długie kręcone włosy.
Christie w okresie dzieciństwa

Urodziła się 15 września 1890 w nadmorskim Torquay w południowo-zachodniej Anglii w hrabstwie Devon[2], gdzie mieściła się Ashfield, posiadłość jej matki. Była trzecim dzieckiem Clary i Fryderyka Millerów, miała siostrę Margaret i brata Louisa[2]. Decyzją matki, uczyła się w domu[2]. W 1901 zmarł jej ojciec.

12 października 1912 podczas balu w rodzinnym Torquay poznała starszego od siebie o rok pułkownika Archibalda Christie. W wigilię 1914 wzięła z nim ślub[3]. Mieli córkę, Rosalind Hicks (ur. 5 sierpnia 1919, zm. 28 października 2004). Podczas I wojny światowej pracowała jako pielęgniarka w szpitalu, asystentka w aptece[2] oraz jako technik farmaceutyczny, dzięki czemu poznała właściwości trucizn, co wykorzystywała później w swoich powieściach.

W 1926 zmarła jej matka, brat uzależnił się od narkotyków, wydawcy nie spodobała się powieść „Zabójstwo Rogera Ackroyda”, a jej mąż zakochał się w innej kobiecie (Nancy Neele) i zażądał rozwodu[4]. W grudniu 1926 zaginęła na 11 dni, co wywołało poruszenie w prasie (m. in. The New York Times, Daily Herald)[5]. Przebywała wówczas w Hydropathic Hotel w uzdrowiskowym Harrogate w Yorkshire, gdzie zameldowała się jako Teresa Neele[5]. W tym czasie popadła w amnezję[6]. W 1928 rozwiodła się z mężem[7]. Wskutek problemów w życiu osobistym skupiła się na pisaniu kolejnych książek i podróżowaniu po świecie[6].

W 1930 wyszła za młodszego od niej o 13 lat archeologa Maxa Mallowana, którego poznała podczas jednego z wyjazdów w rejon Zatoki Perskiej[8]. Wyjeżdżała z nim na wykopaliska na Bliskim Wschodzie, który później stał się tłem kilku jej powieści (m.in. Śmierci na Nilu i Morderstwie w Mezopotamii)[9]. Akcja innych dzieł autorki rozgrywa się w Torquay, miejscu jej narodzin.

W 1971 otrzymała Order Imperium Brytyjskiego[9].

Klub Detektywów

W 1930 przyłączyła się do Klubu Detektywów zrzeszającego autorów powieści kryminalnych[10], do którego z twórców angielskich należeli także m.in.: Dorothy L. Sayers i G.K. Chesterton. W 1931 wspólnie z innymi członkami stowarzyszenia napisała powieść The Floating Admiral. Pisarka na krótko została usunięta z klubu, ponieważ sprzeciwiła się zasadom sformułowanym przez członka klubu – Ronalda Knoksa[11]. Jedną z owych zasad była reguła „ratio”, wykluczająca ingerencję sił nadprzyrodzonych w akcję powieściową. Niedozwolone było również utożsamianie mordercy z detektywem lub narratorem.

W 1958 pisarka Dorothy L. Sayers złożyła dymisję, a Christie przejęła jej obowiązki prezesa Klubu Detektywów.

Publikacje

Główni bohaterowie: Herkules Poirot i panna Marple

Agatha Christie stworzyła słynne postaci literackie dwojga detektywów: Belga Herkulesa Poirota oraz starszej pani, detektyw amator panny Marple[12]. Będąc jeszcze u szczytu kariery, Christie napisała dwie powieści z tymi bohaterami – z zastrzeżeniem, że mają się ukazać dopiero po jej śmierci (tj. kilkadziesiąt lat później). Miały to być ostatnie zagadki do rozwiązania dla Poirota i Marple. W ostatniej sprawie kryminalnej rozwiązywanej przez belgijskiego detektywa zostaje on uśmiercony, bo – jak wyjaśniła w swym pamiętniku autorka – zawsze uważała go za nieznośnego. Natomiast panna Marple (której cechy wzorowane były na babce twórczyni) po rozwiązaniu tajemnicy Uśpionego morderstwa spokojnie powraca do swojej wioski.

Wypowiedzi Herculesa Poirot zebrane zostały w książce „Małe szare komórki. Poirot w cytatach”[13].

Dla obojga głównych bohaterów powieści Agaty Christie opracowane zostały biografie:

  • Anne Hart, Herkules Poirot. Życie i czasy. Biografia według Agathy Christie, Warszawa: Prószyński i S-ka, 1998, ISBN 83-7180-250-1, OCLC 751019524.
  • Anne Hart, Panna Jane Marple. Życie i czasy. Biografia według Agathy Christie, Warszawa: Prószyński i S-ka, 1999, ISBN 83-7180-569-1, OCLC 222675322.

Spadkobiercy pisarki postanowili kontynuować cykl z Herkulesem Poirot. Na autorkę wybrana została Sophie Hannah[14]. W Polsce ukazały się:

  • Sophie Hannah, Inicjały zbrodni, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2014, ISBN 978-83-08-05391-1, OCLC 892599034.
  • Sophie Hannah, Zamknięta trumna, Poznań: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2016, ISBN 978-83-271-5550-4, OCLC 968485321.
  • Sophie Hannah, Zagadka trzech czwartych, Poznań: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2018, ISBN 978-83-271-5875-8, OCLC 1088971489.
  • Sophie Hannah, Morderstwa w Kingfisher Hill, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2020, ISBN 978-83-271-6031-7, OCLC 1199650888.

Powieści kryminalne

Rok
wydania
TytułTytuł oryginalnyPostaćUwagi
1920Tajemnicza historia w StylesThe Mysterious Affair at StylesHerkules Poirotpierwsza książka detektywistyczna Agathy Christie
1922Tajemniczy przeciwnikThe Secret AdversaryTommy i Tuppence
1923Morderstwo na polu golfowymThe Murder on the LinksHerkules Poirot
1924Mężczyzna w brązowym garniturzeThe Man in the Brown Suit lub Mystery of the Mill HouseAnna Beddingfeld pułkownik Race
1925Tajemnica rezydencji ChimneysThe Secret of ChimneysAnthony Cade inspektor Battlepierwsza powieść z miejscem akcji w Chimneys
1926Zabójstwo Rogera AckroydaThe Murder of Roger AckroydHerkules Poirot
1927Wielka czwórkaThe Big FourHerkules Poirot
1928Zagadka Błękitnego Expressu / Tajemnica Błękitnego ExpressuThe Mystery of the Blue TrainHerkules Poirot
1929Tajemnica Siedmiu ZegarówThe Seven Dials MysteryLady Eileen Brent (Bundle)

nadinspektor Battle

druga powieść z miejscem akcji w Chimneys
1930Morderstwo na plebaniiThe Murder at the Vicaragepanna Marplepierwsza zagadka panny Jane Marple
1931Tajemnica Sittaford / Tajemnica wirującego stolikaThe Sittaford Mystery lub The Murder at HazelmoorEmilia Trefusis

inspektor Narracott

1932Samotny DomPeril at End HouseHerkules Poirot
1933Śmierć lorda Edgware’aLord Edgware dies lub Thirteen At DinnerHerkules Poirot
1934Morderstwo w Orient ExpressieMurder on the Orient Express lub The Murder on the Calais CoachHerkules Poirot
1934Tragedia w trzech aktachThree Act TragedyHerkules Poirot
1935Śmierć w chmurachDeath in the Clouds lub Death in the AirHerkules Poirot
1935Dlaczego nie Evans?Why didn't they ask Evans lub The Boomerang ClueBobby Jones i Frankie Derwent
1936A.B.C.The ABC MurdersHerkules Poirot
1936Morderstwo w MezopotamiiMurder in MesopotamiaHerkules Poirot
1936Karty na stółCards on the TableHerkules Poirot nadinspektor Battle pułkownik Race
1937Śmierć na NiluDeath on the NileHerkules Poirot pułkownik Race
1937Niemy świadekDumb Witness lub Poirot Loses a ClientHerkules Poirot
1938Rendez-vous ze śmierciąAppointment with DeathHerkules Poirot
1939I nie było już nikogo / Dziesięciu małych MurzynkówTen Little Niggers znana też jako And Then There Were None, Ten Little Indiansna prośbę wnuka autorki tytuł zmieniony na „Dziesięciu małych żołnierzyków”
1939Morderstwo to nic trudnegoMurder is Easy lub Easy to KillLuke Fitzwilliam

nadinspektor Battle

1939Boże Narodzenie Herkulesa Poirot lub Morderstwo w Boże NarodzenieHercule Poirot's Christmas lub A Holiday for MurderHerkules Poirot
1940Zerwane zaręczynySad CypressHerkules Poirot
1941Zło czai się wszędzie / Zło, które żyje pod słońcemEvil under the SunHerkules Poirot
1941N czy M?N or MTommy i Tuppence
1941Pierwsze, drugie… zapnij mi obuwieOne, Two, Buckle my ShoeHerkules Poirot
1942Noc w biblioteceThe Body in the Librarypanna Marple
1942Pięć małych świnekFive little pigs lub Murder in RetrospectHerkules Poirot
1942Zatrute pióroThe Moving Fingerpanna Marple
1944Godzina zeroTowards Zeronadinspektor Battle
1944 (1945)Rosemary znaczy pamięćSparkling Cyanide lub Remembered Deathpułkownik Race
1945Zakończeniem jest śmierćDeath comes as the Endpowieść z miejscem akcji w starożytnym Egipcie
1946Niedziela na wsiThe HollowHerkules Poirot
1948Pora przypływuThere is a Tide (znana też jako Taken at the Flood)Herkules Poirot
1949Dom zbrodni / Dom przestępcówCrooked House
1950Morderstwo odbędzie się…A Murder is Announcedpanna Marple
1951Spotkanie w BagdadzieThey came to BaghdadVictoria Jones
1952Pani McGinty nie żyjeMrs McGinty's deadHerkules Poirot
1952Strzały w StonygatesThey Do It With Mirrors lub Murder with Mirrorspanna Marple
1953Kieszeń pełna żytaA Pocketful of Ryepanna Marple
1953Po pogrzebieAfter the Funeral lub Funerals Are FatalHerkules Poirot
1955Entliczek pentliczekHickory Dickory DockHerkules Poirot
1955Podróż w nieznaneDestination Unknown lub So Many Steps to Death
1956Zbrodnia na festynieDead Man’s FollyHerkules Poirot
19574.50 z Paddington4.50 from Paddington lub What Mrs. McGillicuty Sawpanna Marple
1957Próba niewinnościOrdeal by Innocence
1959Kot wśród gołębiCat Among the PigeonsHerkules Poirot
1961Tajemnica Bladego KoniaThe Pale HorseMark Easterbrook inspektor Lejeune
1962Zwierciadło pęka w odłamków stosThe Mirror Crack'd from Side to Sidepanna Marple
1963Przyjdź i zgińThe ClocksHerkules Poirot
1964Karaibska tajemnicaA Caribbean Mysterypanna Marple
1965Hotel BertramAt Bertram's Hotelpanna Marple
1966Trzecia lokatorkaThird GirlHerkules Poirot
1967Noc i ciemnośćEndless Night
1968Dom nad kanałemBy the Pricking of my ThumbsTommy i Tuppence
1969Wigilia Wszystkich ŚwiętychHallowe'en PartyHerkules Poirot
1970Pasażer do FrankfurtuPassenger to Frankfurtsir Stafford Nye
1971Nemezis / PrzeznaczenieNemesispanna Marple
1972Słonie mają dobrą pamięćElephants can rememberHerkules Poirot
1973Tajemnica WawrzynówPostern of FateTommy i Tuppence
1975KurtynaCurtainHerkules Poirot
1976Uśpione morderstwoSleeping Murderpanna Marple

Zbiory opowiadań

Zbiory opowiadań kryminalnych autorki dzieli się powszechnie na dwie główne grupy: wydane w Wielkiej Brytanii (łącznie 14) oraz Stanach Zjednoczonych (15). Spośród 21 najpopularniejszych tytułów tylko 7 (biorąc pod uwagę dobór i liczbę utworów) ukazało się w obu krajach w niezmienionej formie.

Kamienny nagrobek zdobiony u szczytu roślinnym ornamentem oraz główkami dwóch aniołków, pomiędzy którymi widnieją ustawione jedna przed drugą litery „M” i „A”. Poniżej napis w całości w języku angielskim „Pamięci Agathy Mary Clarissy Mallowan – Agathie Christie pisarce i autorce sztuk teatralnych” wraz z datą narodzin i śmierci oraz krótką sentencją. Poniżej widnieje kontynuacja napisu „Oraz jej mężowi Maxowi Edgarowi Lucienowi Mallowan – archeologowi, orientaliście, członkowi francuskiego towarzystwa naukowego” wraz z jego datą narodzin i śmierci.
Wspólny nagrobek Agathy Christie i jej męża Maxa Mallowana przy kościele Marii Panny w Cholsey (Oxfordshire)

Polskie wydania książek Agathy Christie zasadniczo oparte są na wydaniach brytyjskich. Wyjątek stanowi amerykański zbiór „Trzy ślepe myszki”, który zawiera niewydane dotąd w Wielkiej Brytanii w formie książkowej opowiadanie o tym samym tytule. Z kolei „Bożonarodzeniowa przygoda” (pierwotna, krótsza wersja „Tajemnicy gwiazdkowego puddingu”) znajdująca się zbiorze „Dopóki starczy światła” jest jedynym, które nigdy nie znalazło się w zbiorze amerykańskim.

Rok
wydania
TytułTytuł oryginalnyPostaćUwagi
1924Poirot prowadzi śledztwoPoirot InvestigatesHerkules Poirotwydanie polskie, podobnie jak brytyjskie, zawiera 11 opowiadań (amerykańskie – 14)
1929Śledztwo na cztery ręcePartners in CrimeTommy i Tuppence
1930Tajemniczy pan QuinThe Mysterious Mr QuinHarley Quin
1932Trzynaście zagadekThe Thirteen Problems lub The Tuesday Club Murderspanna Marple
1933Świadek oskarżeniaThe Hound of Deathniewydana w USA
1934Parker Pyne na tropieParker Pyne investigates lub Mr. Parker Pyne, DetectiveParker Pyne
1934Tajemnica lorda Listerdale’aThe Listerdale Mysteryniewydana w USA
1937Morderstwo w zaułkuMurder in the Mews lub Dead Man’s MirrorHerkules Poirot
1939Regatta Mystery and Other Storiesniewydana w Wielkiej Brytanii
1947Dwanaście prac HerkulesaThe Labours of HerculesHerkules Poirot
1948Witness for the Prosecution and Other Storiesniewydana w Wielkiej Brytanii
1950Pułapka na myszy lub Trzy ślepe myszkiThree Blind Mice and Other Stories lub The Mousetrap and Other Storiesna prośbę autorki wydana w Wielkiej Brytanii dopiero po wystawianiu sztuki teatralnej The Mousetrap na podstawie zawartych opowiadań
1951The Under Dog and Other Storiesniewydana w Wielkiej Brytanii
1960Tajemnica gwiazdkowego puddinguThe Adventure of the Christmas PuddingHerkules Poirot panna Marpleniewydana w USA
1961Double Sin and Other Storiesniewydana w Wielkiej Brytanii
1971The Golden Ball and Other Storiesniewydana w Wielkiej Brytanii
1974Wczesne sprawy PoirotaPoirot's Early CasesHerkules Poirot


Pomnik w kształcie księgi z wyciętym w środku kołem, w którym przedstawione jest z profilu popiersie Agathy Christie. Poniżej popiersia, w miejscu tytułu księgi znajduje się podpis pisarki wraz z datami „1890-1976” wyznaczającymi zakres jej życia. U podstawy pomnika znajduje się krótki opis twórczości Aghaty Christie w języku angielskim.
Upamiętniający pisarkę pomnik nieopodal londyńskiego Leicester Square

Pośmiertnie:

Rok
wydania
TytułTytuł oryginalnyPostaćUwagi
1979Śmiertelna klątwaMiss Marple's Final Cases and Two Other Storiespanna Marpleniewydana w USA
1991Detektywi w służbie miłościProblem at Pollensa Bay and Other StoriesHerkules Poirot Parker Pyne

Harley Quin

niewydana w USA
1997The Harlequin Tea Set and Other Storiesniewydana w Wielkiej Brytanii
1997Dopóki starczy światłaWhile the Light Lasts and Other StoriesHerkules Poirot i inneniewydana w USA
2016The Big FourHerkules Poirot12 opowiadań z 1924 roku stanowiących podstawę powieści „Wielka Czwórka
Popiersie przedstawiające Agathe Christie w późnym okresie dorosłości, z upiętymi kręconymi włosami i podwójnym sznurem pereł na szyi.
(c) Jaggery, CC BY-SA 2.0
Popiersie Agathy Christie w jej rodzinnym Torquay

Inne kompilacje opowiadań:

Rok
wydania
TytułTytuł oryginalnyPostaćUwagi
1999Hercule Poirot: The Complete Short StoriesHerkules Poirot52 opowiadania, w tym Poirot and the Regatta Mystery, niewydane wcześniej w formie książkowej
2008Miss Marple and Mystery: The Complete Short Storiespanna Marple20 opowiadań
2008Detectives and Young Adventurers: The Complete Short StoriesTommy i Tuppence
Harley Quin Parker Pyne Herkules Poirot
55 opowiadań, w tym 6 z niekryminalnego zbioru „Gwiazda nad Betlejem” (Star Over Bethlehem and other stories) wydanego pod nazwiskiem Agatha Christie Mallowan
2020Zbrodnie zimową porąMidwinter Murder: Fireside Tales from the Queen of Mystery12 wcześniej wydanych opowiadań, których wspólnym motywem jest zima
2021Midsummer Mysteries: Secrets and Suspense from the Queen of Crime12 wcześniej wydanych opowiadań, których wspólnym motywem jest lato

Pojedyncze opowiadania

  • 1936 Poirot and the Regatta Mystery (opublikowane w Chicago Tribune)
  • 2009 Pojmanie Cerbera (The Capture of Cerberus, wydane w Agatha Christie's Secret Notebooks: Fifty Years of Mysteries in the Making autorstwa Johna Currana); wyszło po polsku w: Sekretne zapiski Agaty Christie i Dwanaście prac Herkulesa
  • 2009 The Incident of the Dog's Ball (Agatha Christie's Secret Notebooks: Fifty Years of Mysteries in the Making) - napisane w 1933, adaptowane później jako powieść Niemy świadek; wyszło po polsku w: Sekretne zapiski Agaty Christie
  • 2014 Hercule Poirot and the Greenshore Folly - napisane w 1954, adaptowane jako powieść Zbrodnia na festynie

Sztuki teatralne zaadaptowane na powieści przez Charlesa Osborne’a

Rok
wydania
TytułTytuł oryginalnyPostać
1923Niespodziewany gośćThe Unexpected Guest
1934Czarna kawaBlack CoffeeHerkules Poirot
1954PajęczynaSpider’s Web

Jako współautorka:

Romanse napisane pod pseudonimem Mary Westmacott

Rok
wydania
TytułTytuł oryginalnyUwagi
1930Cena geniuszu / Chleb olbrzymaGiant's Breadznana także pod nazwą „Cena Geniuszu”
1934Niedokończony portretUnfinished Portrait
1944W samotności / Samotna wiosnaAbsent in the Springznana także pod nazwą „W samotności”
1947Róża i cisThe Rose and the Yew Tree
1952Córeczka / Córka jest córkąA Daughter's a Daughterznana także pod nazwą „Córeczka”
1956BrzemięThe Burden

Książki autobiograficzne

  • 1946 Opowiedzcie, jak tam żyjecie (Come, Tell Me How You Live) jako Agatha Christie Mallowan
  • 1977 Autobiografia (An Autobiography)
  • 2012 Moja podróż po imperium (The Grand Tour: Around the World with the Queen of Mystery)

Bohaterowie powieści Agathy Christie

Przypisy

  1. Cenzura PRL, posłowie Zbigniew Żmigrodzki, Wrocław 2002, s. 8.
  2. a b c d Gressor i Cook 2005 ↓, s. 135.
  3. Wspominając wielkich: Agatha Christie – pierwsza dama kryminału, Niestatystyczny.pl, 24 marca 2017 [dostęp 2020-08-23] (pol.).
  4. Jacek Szczerba, Królowa kryminału Agatha Christie urodziła się 125 lat temu. Czemu pewnego dnia zniknęła?, [w:] Wyborcza.pl [online], Agora SA, 15 września 2015 [dostęp 2020-08-24].
  5. a b Gressor i Cook 2005 ↓, s. 136.
  6. a b Gressor i Cook 2005 ↓, s. 137.
  7. Archie Christie, poirot.us [dostęp 2017-11-21].
  8. Gressor i Cook 2005 ↓, s. 134, 137.
  9. a b Gressor i Cook 2005 ↓, s. 138.
  10. Kawiarenka Kryminalna – Królowa jest tylko jedna – Agata Christie, kawiarenkakryminalna.pl [dostęp 2017-11-21] (pol.).
  11. Portal Kryminalny – O tym, jak Agatha Christie... (cz. I), Gaja Grzegorzewska, portalkryminalny.pl [dostęp 2017-11-21].
  12. Agatha Christie (14083) – Lubimyczytać.pl, lubimyczytac.pl [dostęp 2017-11-21] (pol.).
  13. Agatha Christie, Małe szare komórki. Poirot w cytatach, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2015, ISBN 978-83-271-5390-6, OCLC 924915126.
  14. Inicjały zbrodni, Księgarnia Znak [dostęp 2022-05-17].

Bibliografia

  • Megan Gressor, Kerry Cook: Największe romanse wszech czasów. Bożenna Stokłosa (tłum.). Klub Dla Ciebie, 2005. ISBN 83-7404-194-3.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Agatha Christie Memorial (cropped).jpg
Denkmal für Agatha Christie Great Newport Street Ecke Cranbourn Street, London West End of London
Agatha Christie as a child No 1.jpg
Childhood photo of English author Agatha Christie promoting the 1977 book An Autobiography, by Agatha Christie.
Agatha christie's grave.jpg
Autor: Me, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Agatha Christie's grave and that of her husband, archaeologist Max Mallowan. Epitaph: "Sleep after toil, port after stormy seas, Ease after War, death after life does greatly please" from The Faerie Queen by Edmund Spenser see the pre-existing cultural references at the subject's book Dead Man's Folly and a De Morgan painting of 1905 Port after Stormy Seas. A heavy inset monogram 'A' 'M' is above the inscriptions and commonplace contemporary facing cherub faces with winged ruffs.
Agatha Christie statue in Torquay (geograph 4258840).jpg
(c) Jaggery, CC BY-SA 2.0
Agatha Christie statue in Torquay