Agema

Agema (stgr. ἄγημα ágēma) – w starożytnej Grecji doborowy oddział wojska.

W Sparcie (jako hoplici w liczbie 300) oddziały te pełniły rolę straży przybocznej króla.

W wojsku macedońskim stanowili osobistą gwardię królewską, liczącą od 150 do 1000 ludzi, w większości złożoną z jeźdźców. Według W. Tarna mieli powstać przez wydzielenie najliczniejszego (300 konnych) spośród 8 szwadronów (ila) hetajrów[1] N.G.L. Hammond przedstawia natomiast pogląd, że przez Aleksandra Wielkiego zostali wyodrębnieni z korpusu hypaspistów[2].

Jednostki takie istniały również w późniejszych armiach hellenistycznych (przede wszystkim Lagidów i Seleukidów). Strzegąca bezpieczeństwa władcy na polu bitwy agema w wojskach ptolemejskich była zarówno konna, jak i piesza; wiadomo, że podczas czwartej wojny syryjskiej pierwsza liczyła 700 jeźdźców, druga – nawet do 3 tysięcy żołnierzy[3].

Przypisy

  1. ↑ Edward Dąbrowa: Gaugamela 331 p.n.e. Warszawa: MON, 1988, s. 75.
  2. ↑ Dzieje Grecji, Warszawa: PIW, 1994, s. 693; ale pod Gaugamelą Aleksander z pewnością dowodził agemą jako konną gwardią przyboczną (tamże, s. 715).
  3. ↑ Sławomir Jędraszek: Armia Lagidów. Organizacja i struktura. Zabrze: Inforteditions, 2010, s. 12-14, 16.

Bibliografia

  • Mała encyklopedia kultury antycznej A–Z. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983. ISBN 83-01-03529-3.