Aglomeracja kielecka

Aglomeracja kielecka – aglomeracja w środkowej części województwa świętokrzyskiego, którego miasto centralne stanowią Kielce. Pozostałymi miastami aglomeracji są Chęciny, Daleszyce, Morawica i Nowa Słupia.

Według projektu ESPON obszar funkcjonalny Kielc (FUA, ang. Functional Urban Area) w 2002 r. zamieszkiwało 319 tys. osób[1].

W 2005 r. Paweł Swianiewicz oraz Urszula Klimska wyznaczyli obszar aglomeracji kieleckiej obejmujący Kielce oraz 12 gmin z powiatu kieleckiego. Obszar ten w 2002 r. zamieszkiwało 348 tys. osób. Przy wyznaczaniu aglomeracji przeprowadzono delimitację obszarów przyległych, uwzględniając saldo migracji w latach 1998–2002, gęstość zaludnienia (w 2002 r.), współczynnik zatrudnienia związany z natężeniem dojazdów[2].

Gminy aglomeracji kieleckiej według P. Swianiewicza i U. Klimskiej[2]
GminaLiczba ludności
(2020-06-30)[3] [osób]		Powierzchnia
(2010-01-01)[4] [km²]		Gęstość zaludnienia [osób/km²]
Kielce194 218109,651 771,25
Bieliny (gmina)10 27888,22116,50
Chęciny (gmina)15 066127,39118,27
Daleszyce (gmina)15 884222,3971,42
Górno (gmina)14 59383,16175,48
Masłów (gmina)11 08785,55129,60
Miedziana Góra (gmina)11 65471,14163,82
Morawica (gmina)16 827140,38119,88
Nowa Słupia (gmina)9 43985,76110,06
Piekoszów (gmina)16 477102,97159,73
Nowiny (gmina)7 91945,61173,62
Strawczyn (gmina)10 95085,86127,53
Zagnańsk (gmina)12 952124,87103,72
Razem (aglomeracja)347 3441372,95252,99

Aglomeracja staropolska

W 2002 r. Świętokrzyskie Biuro Rozwoju Regionalnego przedstawiło kształtowanie się policentrycznej aglomeracji staropolskiej, wskazując koncentrację dużych miast w północnej części woj. świętokrzyskiego połączonych z miejskim obszarem funkcjonalnym Kielc, tj. tereny położone w pasie Końskie — Ożarów oraz Kielce — Skarżysko-Kamienna. Część takiej aglomeracji miałoby tworzyć równoleżnikowe pasmo od Końskich do Ożarowa, poprzez Stąporków, Skarżysko-Kamienna, Wąchock, Starachowice, Kunów, Ostrowiec Świętokrzyski i Ćmielów. Układ ten poprzez Suchedniów oraz zurbanizowane wsie: Ostojów, Łączną, Kajetanów i Wiśniówkę miałby łączyć się z Kielcami i obszarem ośrodka wojewódzkiego, tworząc na terenie woj. świętokrzyskiego układ aglomeracyjny w kształcie litery „T”, stanowiący kształtującą się aglomerację staropolską[5].

Koncepcja aglomeracji staropolskiej wywodzi się z lat 60. XX wieku z opracowania dotyczącego aglomeracji świętokrzyskiej (Zagłębie Staropolskie), która uzyskała wówczas kształt krzyża i obejmowała pas terenów od Radomia do Kielc. W latach 70. w wyniku podziału województwa kieleckiego rozważano tylko koncepcję aglomeracji staropolskiej, która w ówczesnym Planie Krajowym obejmowała obszar 1076 km² (12% obszaru województwa kieleckiego). W 1975 r. w strefie węzłowej, zurbanizowanej zamieszkiwało 450 tys. osób, z tego w miastach 329 tys. osób[6].

Kielecki Obszar Metropolitalny

26 sierpnia 2005 r. prezydent Kielc oraz władze 10 sąsiadujących gmin podpisały „Deklarację współpracy na rzecz Kieleckiego Obszaru Metropolitalnego”[7]. W grudniu 2007 r. deklarację podpisał także wójt gminy Kije, a 24 maja 2011 wójtowie gmin: Mniów i Chmielnik[8][9].

Sygnatariusze deklaracji: Kielce oraz gminy: Chęciny, Chmielnik, Daleszyce, Górno, Kije, Masłów, Miedziana Góra, Mniów, Morawica, Piekoszów, Nowiny, Strawczyn, Zagnańsk[10].

Sygnatariusze uznają konieczność współpracy na rzecz jego rozwoju, w szczególności w zakresie wspólnych przedsięwzięć infrastrukturalnych oraz wskazują na konieczność zapisywania takich przedsięwzięć w strategiach gminnych[7].

Według publikacji zamieszczonej na stronach Głównego Urzędu Statystycznego, dotyczącej Kieleckiego Obszaru Metropolitalnego, w 2009 roku obszar ten obejmował 1299 km2 i był zamieszkany przez 332 756 osób. W szkołach wyższych na obszarze KOM studiowało ponad 50 tysięcy studentów w roku akademickim 2008/9[11].

Według programu ESPON – Kielce stanowią duże miasto[1] o znaczeniu krajowym lub międzynarodowym (ang. Transnational/National Functional Urban Area)[12], ale nie zostały wymienione na liście obszarów metropolitalnych o znaczeniu ogólnoeuropejskim MEGA (ang. Metropolitan European Growth Areas)[12].

Według przyjętej "Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030" z 2011 r. Kielce były przedstawione jako ośrodek wojewódzki o znaczeniu krajowym, w którym następuje systematyczna koncentracja funkcji metropolitalnych. Kielce w tej koncepcji nie są wymieniane jako ośrodek metropolitalny[13].

W 2009 r. miasto Kielce otrzymało dofinansowanie 85% projektu "Rozwój systemu komunikacji publicznej w Kieleckim Obszarze Metropolitalnym" o kwocie 303,3 mln zł jako projekt kluczowy dla Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej. Projekt w latach 2007–2013 objął m.in. budowę 4 pętli (2 z dworcami), 14 zatok autobusowych, kupno 40 autobusów dla Kielc[14][15].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b ESPON project 1.4.3 Study on Urban Functions (Final Report). Luxembourg: ESPON, 2007-03, s. 94. ISBN 2-9600467-2-2.
  2. ↑ a b Paweł Swianiewicz, Urszula Klimska: Społeczne i polityczne zróżnicowanie aglomeracji w Polsce – waniliowe centrum, mozaika przedmieść. Warszawa: Prace i Studia Geograficzne, 2005, s. 51, 53-56.
  3. ↑ GUS, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 30.06.2020), stat.gov.pl [dostęp 2021-04-25] (pol.).
  4. ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-07-26. ISSN 1505-5507.
  5. ↑ Plan zagospodarowania przestrzennego Województwa Świętokrzyskiego. Kielce: Świętokrzyskie Biuro Rozwoju Regionalnego, 2002-04, s. 53, 90 (Załącznik nr 1 do Uchwały NR XXIX/399/02 Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego z dnia 26 kwietnia 2002 r.)
  6. ↑ Koncepcja zagospodarowania przestrzennego obszaru funkcjonalnego Kielc w aspekcie rozwoju metropolizacji (projekt). Kielce: Świętokrzyskie Biuro Rozwoju Regionalnego. 2007-04, s. 23-24
  7. ↑ a b Archiwum aktualności - maj 2011. Urząd Miasta Kielce. [dostęp 2011-06-16].
  8. ↑ Powiększa się nasza metropolia. kielce.gazeta.pl/, 2011-05-24. [dostęp 2011-06-10].
  9. ↑ Kielecki Obszar Metropolitalny powiększył się o dwie gminy. Media Regionalne sp. z o.o., 2011-05-25. [dostęp 2011-06-16].
  10. ↑ Gminy KOM. Urząd Miasta Kielce. [dostęp 2011-06-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-11-10)].
  11. ↑ Kielecki Obszar Metropolitalny.
  12. ↑ a b Interim Territorial Cohesion Report. Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities, 2004, s. 18-19, 98-101. ISSN 92-894-0000-0.
  13. ↑ Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030. Warszawa: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, 2012, s. 41, 192. ISBN 978-83-7610-359-4.
  14. ↑ Rozwój systemu komunikacji publicznej w Kieleckim Obszarze Metropolitalnym. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości. [dostęp 2011-06-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-18)].
  15. ↑ Informacje o projekcie. W: Rozwój Systemu Komunikacji Publicznej [on-line]. Urząd Miasta Kielce. [dostęp 2011-06-16].