Agrypina Młodsza

Agrypina Młodsza
Ilustracja
(c) Luis García, CC-BY-SA-3.0
cesarzowa rzymska
Okres

od 49 n.e.
do 54 n.e.

Jako żona

Klaudiusza

Poprzedniczka

Valeria Messalina

Następczyni

Oktawia

Dane biograficzne
Dynastia

julijsko-klaudyjska

Data urodzenia

6 listopada 15

Data śmierci

marzec 59

Ojciec

Germanik

Matka

Agrypina Starsza

Mąż

Gnejusz Domicjusz Ahenobarbus

Mąż

Gajusz Salustiusz Kryspus Pasjen

Mąż

Klaudiusz

Dzieci

Neron

Agrypina Młodsza, Iulia Agrippina Minor (ur. 6 listopada 15 n.e., zm. w marcu 59 r. n.e.) – cesarzowa rzymska, córka Germanika i Agrypiny Starszej.

Młodość

Urodziła się w kwaterze wojsk swojego ojca nad Renem w mieście germańskich Ubiów (Oppidum Ubiorum), nazwanym później na jej cześć Colonia Claudia Ara Agrippinensium (współczesna Kolonia). W wieku 13 lat, w 28 roku n.e. wyszła za mąż za Gnejusza Domicjusza Ahenobarbusa, z którym miała syna, przyszłego cesarza, Nerona. Od lutego 37 roku, gdy cesarzem został jej rodzony brat Kaligula, Agrypina i jej młodsze siostry Julia Liwilla i Julia Druzylla zajęły zaszczytną pozycję w państwie, a jednocześnie brylowały na dekadenckim dworze Kaliguli. Były oskarżane o kazirodcze stosunki z bratem Kaligulą oraz o współżycie z Markiem Emiliuszem Lepidusem, mężem Julii Druzylii.

Wygnanie

W 39 roku wykryto spisek na życie Kaliguli, na czele którego miał stać właśnie Emiliusz Lepidus. Agrypina została skazana na wygnanie w wyniku oskarżenia o udział w tym spisku i cudzołożenie z Emiliuszem. Przebywała na małej wyspie u wybrzeży Italii, gdzie zajmowała się poławianiem pereł. Po śmierci Kaliguli odwołana z wygnania przez cesarza Klaudiusza. W 41 roku poślubiła Pasjenusa Kryspusa, wcześniej męża jej szwagierki Domicji. Była oskarżana o spowodowanie przedwczesnej śmierci drugiego męża. Po wykryciu spisku i skazaniu na śmierć Messaliny, dotychczasowej żony cesarza, w 49 roku została niespodziewanie czwartą żoną własnego stryja Klaudiusza.

Żona i matka cesarza

Po ślubie z Klaudiuszem otrzymała tytuł augusty i zdobyła znaczny wpływ na rządy, skazując na śmierć lub wygnanie niewygodne dla niej osoby. Już w dniu ślubu zmusiła do samobójstwa młodego senatora, Juniusza Sylanusa, który był zaręczony z córką Klaudiusza, Oktawią. Agrypina planowała bowiem ślub swego syna z pasierbicą, który znacznie wzmocniłby jego pozycję polityczną. Wkrótce też doprowadziła do adopcji przez Klaudiusza swojego syna, zwanego odtąd Neronem, co osłabiało pozycję rodzonego syna Klaudiusza – Brytanika – w kolejce do tronu. Gdy jednak Klaudiusz zaczął planować uznanie młodego Brytanika za dorosłego, zagroziło to planom Agrypiny. Przypisuje się jej otrucie męża w październiku 54 roku potrawą z grzybów, za pomocą trucicielki Locusty. Nowym cesarzem został jej syn – Neron; w pierwszym okresie jego panowania to ona sprawowała faktyczną władzę przy współpracy wyzwoleńca Pallasa i przy cichej rywalizacji o władzę z prefektem pretorianów Burrusem oraz Seneką.

Odsunięcie od władzy i śmierć

Neron nad ciałem Agrypiny (mal. Arturo Montero Calvo, 1887)

Wkrótce jednak jej relacje z synem zaczęły się pogarszać na tle jego pozamałżeńskich przygód miłosnych. Lekceważona Agrypina posunęła się więc do gróźb względem Nerona – zagroziła mu, że pozbawi go władzy na rzecz prawowitego następcy Klaudiusza, Brytanika. Tym samym jednak skazała chłopca na śmierć. Neron rozkazał go otruć na dzień przed jego 14. urodzinami – tj. gdy miał zostać oficjalnie uznany za dorosłego. Sama Agrypina natomiast została usunięta z pałacu cesarskiego i miała odtąd mieszkać jako osoba prywatna. Nigdy jednak nie wyrzekła się swych ambicji, a Neron i jego doradcy swego lęku przed jej wpływami. Gdy młody cesarz za swą kochankę wziął równie ambitną, co okrutną Poppeę Sabinę, sprzeciw Agrypiny stał się tym bardziej niewygodny. Młoda ulubienica cesarza chciała zostać jego prawowitą żoną i Augustą. Namówiła go więc do dwóch kolejnych zbrodni: matkobójstwa i żonobójstwa. Pierwszą ofiarą przyszłej cesarzowej została Agrypina. W marcu 59 roku Neron zaaranżował wypadek na okręcie, a gdy matka zdołała jednak dopłynąć do brzegu, wydał rozkaz jej zabicia. Na wieść o śmierci Agrypiny zarówno senatorowie, jak i lud posłał Neronowi gratulacje, gdyż ten kazał rozgłosić, że matka chciała go zamordować, a on cudem został ocalony[1].

Genealogia

4. Druzus Starszy   
  2. Germanik
5. Antonia Młodsza    
   1. Agrypina Młodsza
6. Marek Agrypa  
  3. Agrypina Starsza  
7. Julia Starsza   
 

Małżeństwa i dzieci

Zobacz też

Przypisy

  1. Aleksander Krawczuk, Poczet cesarzy rzymskich, Warszawa: Wydawnictwo ISKRY, 2001, s. 71-75, ISBN 83-207-1489-3, OCLC 749593191.

Bibliografia

  • Jean-Claude Fredouille, Guy Racher: Cywilizacje śródziemnomorskie leksykon. Katowice: Wydawnictwo Książnica, 2007, s. 58. ISBN 978-83-245-7566-4.
  • Julia Agrippina, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2018-09-14] (ang.).

Media użyte na tej stronie

Agripina Minor (M.A.N. Madrid) 01.jpg
(c) Luis García, CC-BY-SA-3.0
Przedstawiona osoba: Agrippina the Younger (15–59 AD).
Nerón ante el cadáver de su madre, Agripina la Menor (Museo del Prado).jpg
La obra representa el momento en que el emperador Nerón, que fue el último emperador de la dinastía Julia-Claudia, contempla, junto con otros personajes, el cadáver de su madre, Agripina la Menor, que fue asesinada por orden de su propio hijo en el año 59 después de Cristo.