Ahmad Tejan Kabbah

Ahmed Tejan Kabbah

Data i miejsce urodzenia	16 lutego 1932 Pendembu (Dystrykt Kailahun), Sierra Leone
Data i miejsce śmierci	13 marca 2014 Freetown
Prezydent Sierra Leone
Okres	od 29 marca 1996 do 25 maja 1997
Przynależność polityczna	Ludowa Partia Sierra Leone (SLPP)
Poprzednik	Julius Maada Bio
Następca	Johnny Paul Koroma
Prezydent Sierra Leone
Okres	od 10 marca 1998 do 17 września 2007
Przynależność polityczna	Ludowa Partia Sierra Leone
Poprzednik	Johnny Paul Koroma
Następca	Ernest Bai Koroma

Ahmad Tejan Kabbah (ur. 16 lutego 1932 w Pendembu, zm. 13 marca 2014 we Freetown) – prezydent Sierra Leone w latach 1996–1997 i 1998–2007. Wcześniej pracował w Programie Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP). Do Sierra Leone powrócił w 1992. W 1996 został wybrany prezydentem. Przez większość kadencji zmagał się z wojną domową. W okresie od marca 1997 do maja 1998 był odsunięty od władzy. Powrócił do niej po interwencji państw ECOWAS.

Młodość i edukacja

Kabbah urodził się w Pendembu, w dystrykcie Kailahun we wschodniej części Sierra Leone. Naukę rozpoczął w szkole katolickiej. Poślubił również katoliczkę, Patricię Tucker. W 1959 ukończył ekonomię na Uniwersytecie w Aberystwyth w Walii. Później rozpoczął studia prawnicze, zakończone w 1969. Został członkiem elitarnego stowarzyszenia Gray’s Inn w Londynie.

Kariera międzynarodowa

Kabbah przez całą zawodową karierę był urzędnikiem. Był komisarzem okręgów w Bombali i Kambia (Prowincja Północna) oraz Moyamba i Bo (Prowincja Południowa). Później został sekretarzem w kilku ministerstwach.

Narody Zjednoczone

Przez prawie dwie dekady był urzędnikiem cywilnym. Pełnił funkcję wicedyrektora Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju dla Zachodniej Afryki. W 1973 został szefem operacji UNDP w Lesotho, a następnie w Tanzanii, Ugandzie i Zimbabwe.

Po przeprowadzeniu oenzetowskich programów w Afryce powrócił do Nowego Jorku. Wspierał powstawanie i działalność Organizacji Jedności Afrykańskiej.

Kariera polityczna w Sierra Leone

W 1992 po opuszczeniu struktur ONZ i militarnych przewrocie w Sierra Leone został przewodniczącym Narodowej Rady Doradczej, organu powołanego do ustanowienia rządów demokratycznych w kraju, m.in. opracowania konstytucji.

Prezydent

W marcu 1996 Kabbah, lider Ludowej Partii Sierra Leone, został wybrany prezydentem w pierwszych wolnych wyborach. Swój pierwszy gabinet oparł na szerokim zapleczu wszystkich partii będących w parlamencie.

Dążył również do zakończenia trwającej od czterech lat wojny domowej. Dlatego w listopadzie 1996 w Abidżanie w Wybrzeżu Kości Słoniowej podpisał porozumienie pokojowe z Fodayem Sankohem, przywódcą Zjednoczonego Frontu Rewolucyjnego (RUF).

Zamach stanu

Pierwszą, nieudaną próbę zamachu stanu przeprowadzili w 1996 w Sierra Leone młodsi rangą oficerowie wojskowi. Choć nie powiodła się, kontrola Kabahha nad wojskiem i rządem została znacznie osłabiona.

W maju 1997 Johnny Paul Koroma, przywódca Zjednoczonego Frontu Rewolucyjnego przeprowadził tym razem już udany zamach stanu i Kabbah zmuszony był uciekać do Gwinei. Powrócił do Sierra Leone dopiero po 11 miesiącach, dzięki operacji wojskowej państw ECOWAS.

Powrót do Sierra Leone

Po powrocie z Gwinei prezydent rozpoczął rozmowy mające doprowadzić do ostatecznego przerwania walk. Porozumienie pokojowe z ruchem rewolucyjnym zostało podpisane 7 lipca 1999 w Lomé. 18 stycznia 2002 podpisano porozumienie o demobilizacji wojsk rewolucyjnych pod auspicjami misji ONZ (misja UNAMSIL, 1999-2005).

W wyborach prezydenckich z 14 maja 2002, Kabbah uzyskał 70% głosów. Kabbah nie mógł ubiegać się o powtórną reelekcję w wyborach prezydenckich w sierpniu 2007. 17 września 2007 na stanowisku prezydenta został zastąpiony przez Ernesta Bai Koromę, który wygrał wybory.

Bibliografia

• KayeK. Whiteman KayeK., Ahmad Tejan Kabbah obituary, theguardian.com, 3 kwietnia 2014 [dostęp 2014-04-03]  (ang.).
• Ahmad Tejan Kabbah, Who Guided Sierra Leone to Peace, Dies at 82 (ang.). W: Agence France Presse [on-line]. nytimes.com, 2014-03-14. [dostęp 2014-04-03].
• Ahmad Tejan Kabbah - obituary (ang.). W: The Daily Telegraph [on-line]. telegraph.co.uk, 2014-03-20. [dostęp 2014-04-03].
• New Sierra Leone leader sworn in (ang.). W: BBC [on-line]. news.bbc.co.uk, 2007-09-17. [dostęp 2014-04-03].