Ahmed I

Ahmed I
Ilustracja
Wizerunek herbu
Tugra Ahmeda I
podpis
Sułtan Imperium Osmańskiego
Okresod 1603
do 22 listopada 1617
PoprzednikMehmed III
NastępcaMustafa I
Dane biograficzne
DynastiaOsmanowie
Data i miejsce urodzenia18 kwietnia 1590
Manisa
Data i miejsce śmierci22 listopada 1617
Stambuł
Przyczyna śmierciTyfus
OjciecMehmed III
MatkaHandan Sultan
RodzeństwoMustafa I
ŻonaMahfiruz Hatice[1]
Kösem
Fatma[1]
DzieciOsman II,
Murad IV,
Ibrahim I,
Mehmed,
Ayşe,
Fatma,
Gevherhan,
Hanzade[1],
Bayezid[1],
Kasım,
Burnaz Atike,
Sulejman,
Abide[1]
Sułtan Ahmed

Ahmed I (ur. 18 kwietnia 1590, zm. 22 listopada 1617[1]) – sułtan z dynastii Osmanów, panujący od 1603 do 1617 roku. Syn Mehmeda III, brat Mustafy I Szalonego, ojciec Osmana II, Murada IV i Ibrahima I[1].

Kontynuował wojny z Habsburgami na Węgrzech, zakończone rozejmem w Zsitvatorok (1606) i potwierdzonym przez traktaty wiedeńskie (1615, 1616); na mocy tego rozejmu Osmanowie utrzymali zwierzchność nad węgierskimi twierdzami Eger, Gran i Kaniżą, ale byli zmuszeni wypłacić cesarzowi jednorazowe odszkodowanie wojenne. Toczył walki z Safawidami, zakończone niepomyślnie dla państwa Osmanów, które zostało zmuszone do cesji Gruzji i Azerbejdżanu na rzecz przeciwnika.

W okresie jego panowania wzrosła korupcja w administracji państwowej, nastąpiło rozprężenie dyscypliny w armii, przybrały na sile bunty ludowe (tzw. celali, 1603–1606) i ruchy odśrodkowe (np. powstanie księcia Druzów, Fahreddina).

Anulował wieloletnią tradycję, w której nowy sułtan kazał zabić swoich braci. Wprowadził typową w innych monarchiach zasadę senioratu (zgodnie z którą najstarszy mężczyzna rodu zostawał sułtanem). By umniejszyć prawdopodobieństwo utraty tronu, jego synów i braci skazywano na luksusowy areszt domowy (służyła do tego tzw. "Klatka"; mieszcząca się na terenie haremu). Ochrona w Klatce kończyła się z chwilą narodzin męskiego potomka panującego sułtana. Efektem wspomnianej zasady była czasami niekompetencja lub choroby umysłowe przyszłych władców, wynikające nierzadko z ogłupiającego, klatkowego trybu życia. Ahmed I opanował kilka języków obcych; był fundatorem Błękitnego Meczetu w Stambule. W okresie jego panowania w imperium osmańskim zaczęto używać tytoniu.

Zmarł na tyfus[1].

W kulturze

Ahmed I jest jedną z głównych postaci w tureckim serialu Wspaniałe stulecie: Sułtanka Kösem. W jego rolę wciela się Ekin Koç.

Bibliografia

  • Słownik Władców Świata. Małgorzata Hertmanowicz-Brzoza, Kamil Stepan. Wyd. Zielona Sowa – 2005 r.

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h Christopher Buyers, Turkey5, 2 maja 2006 [dostęp 2016-07-16] [zarchiwizowane z adresu 2006-05-02].
Sułtani Imperium Osmańskiego

Proporzec sułtana Imperium Osmańskiego

Media użyte na tej stronie

Osmanli-nisani.svg
Every sultan of the Ottoman Empire had his own monogram, called the tughra, which served as a royal symbol. A coat of arms in the European heraldic sense was created in the late 19th century. Hampton Court requested from the Ottoman Empire a coat of arms to be included in their collection. As the coat of arms had not been previously used in the Ottoman Empire, it was designed after this request, and the final design was adopted by Sultan Abdul Hamid II on 17 April 1882.
Tughra of Ahmed I.JPG
Tughra (i.e., seal or signature) of Ahmed I, Sultan of the Ottoman Empire (1603-1617). An explanation of the different elements composing the tughra can be found here.
Imperial standard of the Ottoman Sultan.svg
Autor: Buho07, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ottoman Imperial Standard, Late 19th and early 20th Century. Each Sultan had his own Tughra.
Sultan Ahmed I.jpg
Sultan Ahmed I