Ajania

Ajania
Ilustracja
Ajania pacifica
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządastropodobne
Rządastrowce
Rodzinaastrowate
Rodzajajania
Nazwa systematyczna
Ajania P. P. Poljakov
Bot. Mater. Gerb. Bot. Inst. Komarova Akad. Nauk SSSR 17: 419. 1955[3]
Typ nomenklatoryczny

A. pallasiana (F. E. L. Fischer ex W. G. Besser) P. P. Poljakov[3]

Synonimy
  • Cryanthemum Kamelin
  • Phaeostigma Muldashev[4]
Ajania rupestris

Ajania (Ajania) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych (Asteraceae). Obejmuje ok. 34[5] do 43[4] gatunków występujących w Azji środkowej i wschodniej[6], z centrum zróżnicowania w Chinach, gdzie rośnie 35 gatunków, w tym 23 endemity[5]. Ajania pacyficzna Ajania pacifica jest popularnie uprawianą rośliną ozdobną[7].

Morfologia

Pokrój
Rośliny zielne (byliny), rzadziej niskie półkrzewy[5].
Liście
Skrętoległe, pierzasto lub dłoniasto podzielone, piłkowane, rzadko całobrzegie[5].
Kwiaty
Zebrane w koszyczki, rzadko pojedyncze, zwykle tworzące złożony kwiatostan w formie baldachogrona z koszyczkami stojącymi w jednej płaszczyźnie. Okrywy koszyczków są dzwonkowate lub walcowate, tworzone przez zielone listki o błoniastych (białych lub brązowych) brzegach zebrane w 4–5 szeregach. Dno koszyczka wypukłe do stożkowatego, bez łuszczynek. Kwiaty brzeżne w koszyczku żeńskie, żółte lub rzadziej fioletowe, z rurkowatą koroną, na szczycie z 2–3 ząbkami. Kwiaty wewnątrz koszyczka obupłciowe, z koroną rurkowatą, na szczycie z 5 ząbkami. Pręciki na szczycie z lancetowatym przydatkiem. Nitka słupka nitkowata, na szczycie ucięta[5].
Owoce
Jajowate niełupki z 4–6 żebrami lub paskami[5].

Systematyka

Pozycja systematyczna

Rodzaj z plemienia Anthemideae z podrodziny Asteroideae z rodziny astrowatych (Asteraceae)[2]. W obrębie plemienia zaliczany jest do podplemienia Artemisiinae, a w jego obrębie do tzw. grupy Chrysanthemum[8]. W niektórych ujęciach systematycznych rodzaj włączany jako sekcja do rodzaju złocień Chrysanthemum[9], a w każdym razie jest blisko z nim spokrewniony (oraz z Arctanthemum) i granice między tymi rodzajami są niejasne[8].

Wykaz gatunków[4]
  • Ajania abolinii Kovalevsk.
  • Ajania achilleoides Poljakov ex Grubov
  • Ajania adenanthum (Diels) Y.Ling & C.Shih
  • Ajania alabasica H.C.Fu
  • Ajania amphiseriacea (Hand.-Mazz.) C.Shih
  • Ajania brachyantha C.Shih
  • Ajania breviloba (Franch. ex Hand.-Mazz.) Y.Ling & C.Shih
  • Ajania elegantula (W.W.Sm.) C.Shih
  • Ajania fastigiata (C.Winkl.) Poljakov
  • Ajania fruticulosa (Ledeb.) Poljakov
  • Ajania gracilis (Hook.f. & Thomson) Poljakov ex Tzvelev
  • Ajania grubovii Muldashev
  • Ajania hypoleuca Ling ex C.Shih
  • Ajania junnanica Poljakov
  • Ajania khartensis (Dunn) C.Shih
  • Ajania korovinii Kovalevsk.
  • Ajania latifolia C.Shih
  • Ajania myriantha (Franch.) Ling ex C.Shih
  • Ajania nematoloba (Hand.-Mazz.) Y.Ling & C.Shih
  • Ajania nitida C.Shih
  • Ajania nubigena (Wall. ex DC.) Muldashev
  • Ajania pacifica (Nakai) K.Bremer & Humphries – ajania pacyficzna[10]
  • Ajania pallasiana (Fisch. ex Besser) Poljakov
  • Ajania parviflora (Grun.) Ling
  • Ajania potaninii (Krasch.) Poljakov
  • Ajania przewalskii Poljakov
  • Ajania purpurea C.Shih
  • Ajania quercifolia (W.W.Sm.) Y.Ling & C.Shih
  • Ajania ramosa (C.C.Chang) C.Shih
  • Ajania remotipinna (Hand.-Mazz.) Y.Ling & C.Shih
  • Ajania rupestris (Matsum. & Koidz.) Muldashev
  • Ajania salicifolia (Mattf.) Poljakov
  • Ajania scharnhorstii (Regel & Schmalh.) Tzvelev
  • Ajania semnanensis Sonboli
  • Ajania sericea C.Shih
  • Ajania shiwogiku (Kitam.) K.Bremer & Humphries
  • Ajania tenuifolia (Jacquem. ex Besser) Tzvelev
  • Ajania tibetica (Hook.f. & Thomson ex C.B.Clarke) Tzvelev
  • Ajania trifida (Turcz.) Muldashev
  • Ajania trilobata Poljakov
  • Ajania tripinnatisecta Y.Ling & C.Shih
  • Ajania truncata (Hand.-Mazz.) Ling ex C.Shih
  • Ajania variifolia (C.C.Chang) Tzvelev

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2014-02-25] (ang.).
  3. ↑ a b Ajania. W: Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2014-02-25].
  4. ↑ a b c Ajania Poljakov. W: Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-02-21].
  5. ↑ a b c d e f Zhu Shi, Christopher J. Humphries, Michael G. Gilbert: Ajania Poljakov. W: Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-02-21].
  6. ↑ David J. Mabberley: The Plant-book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants. Cambridge University Press, 1997, s. 20. ISBN 0-521-41421-0.
  7. ↑ Maarten J.M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World. Richmond UK, Chicago USA: Kew Publishing, Royal Botanic Gardens, The University of Chicago Press, 2017, s. 613. ISBN 978-1-842466346.
  8. ↑ a b Hong-Bo Zhao, Fa-Di Chen, Su-Mei Chen, Guo-Sheng Wu & Wei-Ming Guo: Molecular phylogeny of Chrysanthemum, Ajania and its allies (Anthemideae, Asteraceae) as inferred from nuclear ribosomal ITS and chloroplast trnL-F IGS sequences. W: Plant Systematics and Evolution volume 284 [on-line]. 2010. s. 153–169. [dostęp 2021-02-21].
  9. ↑ Ajania (ang.). W: Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2014-02-25].
  10. ↑ Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych łacińsko-polski. Kraków: Officina Botanica, 2008, s. 18. ISBN 978-83-925110-5-2.

Media użyte na tej stronie

Chrysanthemum rupestre (flower).jpg
Autor: Alpsdake, Licencja: CC BY-SA 4.0
Chrysanthemum rupestre in Mount Hijiri, Iida city, Nagano prefecture, Japan.