Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej

Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej

University of Bielsko-Biala

Data założenia	1 października 2001
Typ	publiczna
Państwo	Polska
Adres	ul. Willowa 2 43-309 Bielsko-Biała
Liczba pracowników	600
Liczba studentów	6700[1]
Rektor	prof. dr hab. Jacek Nowakowski od 1.09.2020
Członkostwo	Socrates-Erasmus, EUA
Położenie na mapie Bielska-Białej ATH
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de ATH
Położenie na mapie województwa śląskiego ATH
49°47′00″N 19°03′29″E/49,783333 19,058056
Strona internetowa

Akademia Techniczno-Humanistyczna (ATH) – publiczna szkoła wyższa z siedzibą w Bielsku-Białej, powstała 1 października 2001 roku z przekształcenia istniejącej od 1969 filii Politechniki Łódzkiej, na mocy Ustawy z dnia 19 lipca 2001 r. o utworzeniu Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej (Dz.U. z 2001 r. nr 101, poz. 1088). Kształci 7282 studentów na kierunkach technicznych i humanistycznych.

Uczelnia posiada pełne prawa akademickie. Od 1989 roku ma prawo do nadawania tytułu doktora, a od 1999 roku doktora habilitowanego nauk technicznych w dyscyplinie Budowa i Eksploatacja Maszyn. Może również występować z wnioskami o nadanie tytułu naukowego profesora.

Według webometrycznego rankingu uniwersytetów świata ze stycznia 2015, pokazującego zaangażowanie instytucji akademickich w Internecie, uczelnia zajmuje 21. miejsce w Polsce wśród uczelni technicznych, a na świecie 3772. pośród wszystkich typów uczelni^[2].

Historia

Zanim powstała Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej

Myśl o utworzeniu samodzielnej uczelni na bazie filii Politechniki Łódzkiej pojawiła się w bielskim środowisku akademickim już we wczesnych latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku. Z czasem pomysł zaczął nabierać realnych kształtów, a w 1995 podjęto inicjatywę Stowarzyszenia Rozwoju Ośrodka Politechnicznego w Bielsku-Białej. Organizacja skupiła nauczycieli akademickich, samorządowców, lokalnych polityków, przedsiębiorców oraz inne osoby, którym na sercu leżało dobro uczelni. Powstałe Stowarzyszenie zamierzało m.in. promować i wspierać inicjatywy naukowe w zakresie wiedzy i dorobku naukowego, a także wspomagać rozwój bielskiego ośrodka politechnicznego. Pierwszym prezesem został wybrany prof. Marek Trombski, członkami zarządu zostali: Jan Wałach, Henryk Zaporowski, Maciej Sobieszczański, Małgorzata Handzlik, Józef Cegielski, Zbigniew Leraczyk. Członkowie organizacji przedstawili władzom Filii Politechniki Łódzkiej pomysł powołania Rady Społecznej, wspierającej inicjatywę powołania Uniwersytetu Bielskiego. W 1997 r. nowy prezes Stowarzyszenia dr Jan Wałach stwierdził, że jeżeli pomysł ma zostać urzeczywistniony, to musi on uzyskać szerokie poparcie wielu środowisk.

Początkowo ścierały się różne pomysły na temat formalnego kształtu przyszłej samodzielnej uczelni. Rozważano możliwości, jakie niesie uniwersytet, politechnika czy akademia. Mocno artykułowano pomysł, że najlepszym kierunkiem dalszego rozwoju będzie kontynuowanie tradycji technicznych i powołanie politechniki. Mimo tych różnic, co do kształtu, powszechne było przekonanie, że nadarza się niepowtarzalna okazja utworzenia w Bielsku- Białej samodzielnej uczelni państwowej. Idea uzyskała wsparcie licznych środowisk, co zostało wyrażone w licznych uchwałach, postanowieniach i listach poparcia. Pismo do rektora Politechniki Łódzkiej wystosował m.in. biskup bielsko-żywiecki ks. Tadeusz Rakoczy, który przekonywał: „Jestem gotowy wesprzeć działania osobiście, a przede wszystkim umożliwić i doprowadzić do współpracy Instytutu Teologicznego im. Św. Jana Kantego w Bielsku-Białej, afiliowanego do Wydziału Teologicznego Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, z tworzonym Wydziałem Humanistycznym. Proponuję udział Instytutu Teologicznego w tworzeniu programu oraz w zasileniu kadry naukowej. Skłaniam się jednocześnie do udostępnienia dla Wydziału Humanistycznego sal wykładowych z zapleczem”. Choć ostatecznie nie doszło do formalnego połączenia Instytutu z bielską Filią, to do dzisiaj obie jednostki, a zwłaszcza Wydział Humanistyczno-Społeczny ze strony ATH, bardzo ściśle ze sobą współpracują.

Wniosek Senatu Politechniki Łódzkiej

20 maja 1997 r. Rada Miejska w Bielsku-Białej podjęła uchwałę w sprawie utworzenia Uniwersytetu, deklarując pomoc, zaś specjalna delegacja poinformowała 3 grudnia 1998 r. Ministra Edukacji Narodowej Mirosława Handke o prowadzonych pracach nad usamodzielnieniem bielskiej Filii. Z biegiem czasu uświadamiano sobie, że uruchomienie bielskiej szkoły o randze uniwersytetu raczej nie zostanie szybko zrealizowane.

Wielkim wyzwaniem okazała się konieczność reorganizacji wydziałów oraz utworzenie nowego wydziału humanistycznego, o który zabiegały w szczególności środowiska pozauczelniane, m.in. Bielskie Stowarzyszenie Kultury i Sztuki, co znalazło swoje odbicie również we wniosku o utworzenie Akademii. Plany te poparli wykładowcy Uniwersytetów Jagiellońskiego i Śląskiego, deklarując chęć podjęcia pracy w bielskiej uczelni. Pojawiały się jednak także głosy przeciwne, aby zawęzić przyszłą samodzielną uczelnię jedynie do kierunków politechnicznych. Do takiego zawężenia idei samodzielnej uczelni na Podbeskidziu nie chciał dopuścić prof. Marek Trombski, założyciel bielskiego oddziału łódzkiej uczelni pod koniec lat 60., przez wiele lat jej profesor, dziekan, w końcu prorektor Politechniki Łódzkiej ds. bielskiej Filii, a więc jej faktyczny kierownik. Prof. Trombski właśnie niedawno zakończył swoją pracę na stanowisku wojewody bielskiego i po tej naukowej przerwie wracał na uczelnię. – W polskim kształceniu akademickim faktycznie istnieje mocno zakorzeniona tradycja kształcenia kierunkowego, bez możliwości większych odstępstw od tej zasady. Zwracałem jednak w trakcie wielu rozmów uwagę na zachodnie uczelnie, gdzie powszechnym staje się system kształcenia wielokierunkowego. Największe uczelnie angielskie czy niemieckie chętnie doprowadzają do łączenia szkół akademickich o dotychczas różnych kierunkach kształcenia i żadnym novum nie jest połączenie uczelni humanistycznej z techniczną. Takie połączenie daje większe możliwości studentom, kształcenie staje się wielokierunkowe i nie ma większego problemu z przeniesieniem się studenta z kierunku humanistycznego na techniczny – wyjaśnia prof. Trombski. Ostatecznie 31 maja 2000 r. na uroczystym posiedzenie Senatu Politechniki Łódzkiej w Sali Sesyjnej ratusza w Bielsku-Białej jednogłośne przyjęto wniosek o usamodzielnienie się Filii.

Sejm uchwalił

Decyzja Senatu PŁ wraz z wnioskiem z bielskiego oddziału tej uczelni trafiła do Ministerstwa Edukacji Narodowej, które w tamtym czasie odpowiedzialne było także za szkolnictwo wyższe. Jednocześnie wniosek o utworzenie akademii władze filii przesłały do Rady Szkolnictwa Wyższego, niezależnej instytucji złożonej z profesorów polskich uczelni. W tym czasie organizowano Wydział Humanistyczno-Społeczny, powołany specjalnie na potrzeby usamodzielnienia filii jeszcze przez Politechnikę Łódzką. To czwarty wydział, jaki miała mieć nowa państwowa uczelnia w Bielsku-Białej: obok istniejących od dawna Wydziału Budowy Maszyn (z prawem doktoryzowania i habilitacji), Wydziału Włókienniczego (z prawem doktoryzowania) oraz Oddziału Zarządzania Politechniki Łódzkiej, przekształcanego wtedy w samodzielny wydział bielskiej filii. W ciągu kilku miesięcy kadra naukowa powiększyła się z 24 do 40 samodzielnych pracowników (profesorów i doktorów habilitowanych), co obok praw doktoryzowania było warunkiem utworzenia uczelni typu akademickiego. Ministerstwo odezwało się dopiero w marcu 2001 r., dodatkowo Rada Szkolnictwa Wyższego nie zgadzała się na utworzenie akademii. W Bielsku mogła powstać tylko wyższa szkoła zawodowa z kierunkami technicznymi i ekonomicznymi. Humanistyka – zdaniem Rady Szkolnictwa Wyższego – była niepotrzebna. Toteż urzeczywistnienie idei samodzielności na poziomie akademickim wymagało podjęcia innych bardzo energicznych kroków, aby dopełnić formalności przed końcem kadencji władz centralnych.

Wiosną doszło do spotkania władz bielskiej filii Politechniki Łódzkiej z parlamentarzystami z tego regionu. Stanisław Szwed, poseł AWS, podjął się poprowadzić przez Sejm projekt ustawy o utworzeniu Akademii Techniczno- Humanistycznej, choć przy zachowaniu normalnego trybu prac i właściwych mu terminów, nie byłoby to możliwe przed końcem kadencji Sejmu. Po zebraniu podpisów bielska poseł Grażyna Staniszewska, przewodnicząca Sejmowej Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży, przyspieszyła prace i przedstawiła Sejmowi projekt ustawy.

19 lipca przy poparciu wszystkich klubów 390 głosami Sejm uchwalił powstanie Akademii Techniczno-Humanistycznej. Ustawa szybko przeszła przez Senat, gdzie uchwalenia 10 sierpnia dopilnował wicemarszałek Senatu Marcin Tyrna, senator AWS z Bielska. 11 września 2001 r. ustawę podpisał prezydent Aleksander Kwaśniewski

Uroczysta inauguracja

23 października 2001 podczas uroczystej inauguracji roku akademickiego, po raz pierwszy dokonano immatrykulacji studentów Akademii Techniczno- Humanistycznej. Wśród wielu gratulacji, jakie z tej okazji napływały na ręce władz nowej uczelni, był list od papieża Jan Paweł II. „Przyjąłem tę wiadomość z uznaniem i radością, gdyż wiem, jak wielkie znaczenie dla miasta i regionu, który pragnie się wszechstronnie rozwijać, ma szkoła akademicka z jej profesorami, studentami i całym środowiskiem naukowym” – pisał papież. Nowa Akademia oprócz konieczności dynamicznego rozwoju dydaktyczno- naukowego miała również przed sobą wyzwania organizacyjne, związane ze stworzeniem nowego modelu zarządzania uczelnią. Do 2001 r. ośrodek akademicki działający jako Filia Politechniki Łódzkiej w dużej mierze opierał swoją organizację administracyjną na strukturach macierzystej uczelni w Łodzi. Nowa uczelnia potrzebowała nowych struktur, które nadałyby jej tożsamość samodzielnej uczelni. To wyzwanie zostało podjęte przez ówczesnego początkowo dyrektora administracyjnego, a od 2005 r. kanclerza ATH mgr Józefa Cegielskiego. Stworzony model zarządzania uczelnią pozwolił Akademii w początkowych latach funkcjonowania na dynamiczny rozwój oferty dydaktycznej. W chwili narodzin Akademii funkcjonowały cztery wydziały: Wydział Budowy Maszyn przemianowany na Wydział Budowy Maszyn i Informatyki, Wydział Inżynierii Włókienniczej i Ochrony Środowiska, Wydział Organizacji i Zarządzania, który otrzymuje nową nazwę Wydział Zarządzania i Transportu oraz nowy Wydział Humanistyczno-Społeczny. W 2005 utworzono Wydział Nauk o Zdrowiu. Rozpoczęto ważną dla uczelni inwestycję w kampusie na Błoniach – budowę nowoczesnego budynku dydaktycznego, obecnie reprezentacyjnego gmachu Akademii. W 2010 rozpoczyna się budowa budynku C na potrzeby Wydziału Nauk o Materiałach i Środowisku (przekształconego z Wydziału Inżynierii Włókienniczej i Ochrony Środowiska). W 2013 roku zarówno Wydziału Nauk o Materiałach i Środowisku, obecnie Wydział Inżynierii Materiałów, Budownictwa i Środowiska jak i Wydział Nauk o Zdrowiu przenoszą się do budynków na kampusie akademickim. Od tej pory wszystkie wydziały uczelni oraz Rektorat mieszczą się przy ul. Willowej.

Lokalizacja

Kampus główny – budynek L mieszczący m.in. rektorat

Kampus główny – budynki A i B

Dom Studencki przy ulicy Spółdzielców

Do Akademii Techniczno-Humanistycznej należy kilka obiektów na terenie Bielska-Białej:

• Kampus Główny – położony jest przy ul. Willowej 2 w dzielnicy Mikuszowice. Na jego terenie znajdują się:
  • Wydział Budowy Maszyn i Informatyki
  • Wydział Inżynierii Materiałów, Budownictwa i Środowiska
  • Wydział Zarządzania i Transportu
  • Wydział Humanistyczno-Społeczny
  • Wydział Nauk o Zdrowiu
  • Rektorat
  • Biblioteka Główna
  • Akademickie Centrum Informatyki
• Dom Studencki:
  • nr 1 – przy ul. Spółdzielców 11 (Osiedle Kopernika).

Rektorat mieścił się w zabytkowej Willi Sixta przy ul. Adama Mickiewicza 24 na Dolnym Przedmieściu do 2012 roku, kiedy to władze Uczelni zadecydowały się przenieść siedzibę rektora do kampusu głównego. Od tamtej pory willa pełni jedynie funkcje reprezentacyjne^[3].

Wydział Inżynierii Materiałów, Budownictwa i Środowiska do października 2012 mieścił się przy Placu Fabrycznym 5 na Dolnym Przedmieściu, a w okresie od października 2012 do czerwca 2013 trwała przeprowadzka do Kampusu Głównego.

Wydział Nauk o Zdrowiu do lipca 2013 znajdował się przy ul. M. Konopnickiej 6 na Górnym Przedmieściu.

Władze

• Rektor: dr hab. inż. Jacek Nowakowski, prof. ATH
• Prorektor ds. Nauki i Współpracy Zewnętrznej: dr hab. inż. Krzysztof Brzozowski, prof. ATH
• Prorektor ds. Studenckich i Kształcenia: dr hab. inż. Tomasz Knefel, prof. ATH
• Kanclerz: mgr Łukasz Siekliński
• Kwestor: mgr Dariusz Bochen
• Rada Uczelni
• Senat Akademii Techniczno-Humanistycznej
  • Komisja ds. Finansów
  • Komisja ds. Kadry, Nagród i Odznaczeń
  • Komisja ds. Spraw Studenckich i Kształcenia
  • Komisja ds. Nauki

Poczet rektorów

Władze Filii Politechniki Łódzkiej w Bielsku-Białej^[4]:

• prof. dr hab. Grzegorz Urbańczyk (Kierownik Filii Politechniki Łódzkiej – 1969-1970)
• prof. dr hab. inż. Przemysław Wasilewski (Kierownik Filii Politechniki Łódzkiej – 1970-1972, Prorektor PŁ ds. Filii w Bielsku-Białej – 1972-1978, Prorektor PŁ ds. Filii w Bielsku-Białej – 1981-1987)
• prof. dr hab. inż. Jan Szadkowski (Prorektor PŁ ds. Filii w Bielsku-Białej – 1978-1981)
• Prof. dr hab. inż. Marek Trombski (Prorektor PŁ ds. Filii w Bielsku-Białej – 1987-1993, Prorektor PŁ ds. Filii w Bielsku-Białej – 1999-2001)
• prof. zw. dr hab. inż. Andrzej Włochowicz (Prorektor PŁ ds. Filii w Bielsku-Białej – 1993-1999)

Rektorzy Akademii Techniczno-Humanistycznej:

1. prof. dr hab. inż. Marek Trombski (2001-2002; 2002-2005; 2005-2008)
2. prof. dr hab. inż. Ryszard Barcik (2008-2012; 2012-2016)
3. prof. dr hab. Jarosław Janicki (2016-2020)
4. prof.dr hab. Jacek Nowakowski( 2020-2024)

Wydziały i kierunki

Obecnie uczelnia daje możliwość podjęcia nauki na 17 kierunkach ścisłych i humanistycznych I i II stopnia prowadzonych w ramach pięciu wydziałów:

• Wydział Budowy Maszyn i Informatyki
  • Mechanika i budowa maszyn
  • Zarządzanie i inżynieria produkcji
  • Automatyka i robotyka
  • Informatyka
  • Mechatronika
• Wydział Inżynierii Materiałów, Budownictwa i Środowiska
  • Inżynieria środowiska
  • Ochrona środowiska
  • Budownictwo
  • Inżynieria materiałowa
• Wydział Zarządzania i Transportu
  • Analityka i komunikacja w biznesie
  • Zarządzanie
  • Socjologia
  • Transport
• Wydział Humanistyczno-Społeczny
  • Filologia
    • angielska
    • hiszpańska
    • polska
  • Pedagogika
  • Pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna
• Wydział Nauk o Zdrowiu
  • Pielęgniarstwo
  • Ratownictwo medyczne
  • Zdrowie publiczne

Wydziały systematycznie aktualizują programy studiów, dostosowując je do zmian gospodarczych, oczekiwań w regionie oraz przemyśle. W ten sposób studenci mają zapewniony proces dydaktyczny ze współczesnymi tendencjami rozwoju nauki, techniki i gospodarki. Akademia Techniczno-Humanistyczna kształci studentów na studiach magisterskich, studiach zawodowych, studiach podyplomowych oraz studiach i kursach specjalistycznych. Studenci mogą uzyskać w ramach programów studiów na kierunkach i specjalnościach wykształcenie licencjackie, inżynierskie i magisterskie.

Widok ogólny kampusu w Mikuszowicach z głównym budynkiem L

Jednostki międzywydziałowe

Hala sportowa na kampusie użytkowana przez Studium Wychowania Fizycznego i Sportu

• Akademickie Centrum Informatyki, w ramach którego działają także Cisco Networking Academy oraz Instytut Przedsiębiorczości Cisco.
• Biblioteka Główna ATH – rozpoczęła działalność w 1970 r., jako Biblioteka Filii Politechniki Łódzkiej. Od 2001 r. działa w ramach Akademii Techniczno-Humanistycznej, jako ogólnodostępna biblioteka naukowa, dysponująca niezbędną literaturą polską i zagraniczną z zakresu dziedzin będących przedmiotem badań i nauczania w ATH.
• Biuro Karier – zostało powołane w lutym 2004 r. Jego działania koncentrują się na pomocy studentom i absolwentom w przejściu z okresu nauki do etapu poszukiwania pracy oraz nawiązywaniu kontaktów z pracodawcami i upowszechnianiu informacji dotyczących funkcjonowania rynku pracy.
• Studium Języków Obcych
• Studium Wychowania Fizycznego i Sportu
• Archiwum – Od 2001 r. gromadzi, przechowuje i udostępnia dokumentację Uczelni. W swoich zbiorach posiada zespół Filii Politechniki Łódzkiej w Bielsku-Białej (1969-2001) oraz m.in. zespół protoplasty Filii – Punktu Konsultacyjnego Studium Stacjonarno-Zaocznego w Bielsku-Białej Politechniki Łódzkiej (1965-1969).

Galeria Akademicka ATH

Galeria Akademicka ATH powstała w styczniu 2012 z inicjatywy JM Rektora Akademii Techniczno-Humanistycznej prof. dra hab. inż. Ryszarda Barcika. Mieści się na terenie uczelnianego kampusu, w nowoczesnym budynku L. Przestrzeń wystawiennicza podzielona jest na dwie części, jedną zamkniętą, przeszkloną z przeznaczeniem na Galerię Mistrzów, a drugą mieszczącą się w otwartej przestrzeni holu. Swoją działalność galeria zainaugurowała wernisażem wystawy malarstwa Jarosława Modzelewskiego. Do tej pory w galerii odbyło się ponad 30 wystaw. Prezentowano prace m.in. : Stanisława Rodzińskiego, Michała Klisia, Jacka Dyrzyńskiego, Eugeniusza Delekty czy artystów związanych z nurtem malarstwa geometrycznego. Funkcję kuratora obecnej Galerii Akademickiej pełni prof. ATH dr hab. Ernest Zawada – artysta malarz, performer, od lat związany z bielską ATH. Ważnym aspektem działalności Galerii Akademickiej ATH jest także edukacja artystyczna. Program edukacyjny realizowany jest poprzez wykłady, spotkania z artystami, pokazy filmów, wydawnictwa i warsztaty artystyczne.

Uniwersytet Trzeciego Wieku

Uniwersytet Trzeciego Wieku powstał w 1996 r. przy Filii Politechniki Łódzkiej w Bielsku-Białej, w 2001 r. przekształconej w Akademię Techniczno-Humanistyczną. Od 2005 r. UTW funkcjonuje w strukturach ATH. Inicjatorką jego założenia i organizatorką była dr Halina Moszyńska, która od początku do chwili obecnej nim kieruje, będąc pełnomocnikiem Rektora Akademii Techniczno-Humanistycznej ds. Uniwersytetu Trzeciego Wieku.

Podstawowym zadaniem Uniwersytetu Trzeciego Wieku jest włączenie osób starszych do systemu kształcenia ustawicznego, którego celem jest systematyczne pogłębianie wiedzy oraz poszerzanie zainteresowań. Zasadniczą formą kształcenia są wykłady i seminaria, które odbywają się raz w tygodniu. Obejmują one różne dziedziny nauki takie jak: medycyna, historia, historia sztuki, ekonomia, literatura, psychologia i inne. Wykładowcami są profesorowie i doktoranci uczelni wyższych.

Wydawnictwo Naukowe ATH

Wydawnictwo istnieje, od kiedy powstała Filia Politechniki Łódzkiej w Bielsku-Białej. W 2001 r., gdy powstała Akademia Techniczno-Humanistyczna, przybrało formę instytucjonalną. Celem wydawnictwa jest, przede wszystkim, edycja prac naukowych i zaspokajanie potrzeb naukowych uczelni, a także zaspokajanie potrzeb studentów w dziedzinie skryptów. Wydawnictwo wydaje monografie profesorskie, prace habilitacyjne, skrypty dla studentów. Wydawnictwo Naukowe ATH jest również obecne poza granicami kraju. Dominująca większość autorów to osoby z Akademii Techniczno-Humanistycznej. Sporadycznie zdarza się autor z zewnątrz, musi on jednak spełniać wszystkie wymogi, takie jak recenzja książki czy opis możliwości finansowania i zbytu.

Beskidzki Festiwal Nauki i Sztuki

Odbywa się od 2000 roku. Na przełomie maja i czerwca każdego roku, Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej– główny organizator festiwalu, zaprasza do współpracy liczne instytucje kulturalne i oświatowe z regionu Podbeskidzia.  Do wygłoszenia wykładu inaugurującego festiwal, uczelnia zaprasza wybitnych specjalistów z dziedziny sztuki, bądź nauki. Ostatni XV Beskidzki Festiwal Nauki i Sztuki otwierał wykład prof. Jerzego Bralczyka. Założeniem festiwalu jest szerzenie nauki, kultury i sztuki poprzez liczne wykłady, spotkania, laboratoria, konferencje, wystawy, prezentacje multimedialne oraz koncerty.

Zobacz też

• Uczelnie techniczne w Polsce
• Uczelnie w Polsce
• Chór Akademii Techniczno-Humanistycznej

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Strona główna Akademii Techniczno-Humanistycznej