Akaki Czchenkeli

Akaki Czchenkeli
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1874
Choni

Data i miejsce śmierci

1959
Paryż

minister spraw zagranicznych Gruzji
Okres

od kwiecień 1918
do listopad 1918

Przynależność polityczna

Mienszewicy

Poprzednik

-

Następca

Ewgeni Gegeczkori

podpis

Akaki Czchenkeli (ur. 1874 w Choni, zm. 1959 w Paryżu) – gruziński polityk i dyplomata, minister spraw zagranicznych Demokratycznej Republiki Gruzji.

Życiorys

Urodził się w rodzinie szlacheckiej. Studiował prawo i literaturę na uniwersytetach w Kijowie, Berlinie i Londynie[1]. W 1898 przystąpił do marksistowskiej organizacji działającej w Gruzji pod panowaniem rosyjskim – Mesame dasi[2]. W 1903, kiedy w organizacji doszło do rozłamu będącego konsekwencją podziału na bolszewików i mienszewików na II Zjeździe Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji, Czchenkeli poparł mienszewików[1]. W kolejnych latach był czołowym działaczem w gruzińskich strukturach mienszewików[2]. Brał udział w rewolucji 1905 r. na Zakaukaziu i po jej stłumieniu został aresztowany, krótko przebywał w więzieniu[1]. Był posłem do IV Dumy Państwowej[3].

Po rewolucji lutowej w 1917 wszedł w skład Komitetu Specjalnego ds. Zakaukazia[2], w którym był komisarzem spraw wewnętrznych[1]. Komitet Specjalny miał być przedstawicielstwem Rządu Tymczasowego na Zakaukaziu, z możliwością działania w jego imieniu, jednak w praktyce jego znaczenie szybko stało się drugorzędne w stosunku do szybko powstających rad robotniczych i żołnierskich[4]. Czchenkeli brał udział w I Wszechrosyjskim Zjeździe Rad Robotniczych i Żołnierskich i został na nim wybrany do Wszechrosyjskiego Centralnego Komitetu Wykonawczego[1].

22 kwietnia 1918 Sejm Zakaukaski ogłosił powstanie Zakaukaskiej Demokratycznej Republiki Federacyjnej (co Czchenkeli poparł[1]) i jej tymczasowego rządu z Czchenkelim na czele[5]. 26 maja 1918 Gruzja wystąpiła z federacji i proklamowała niepodległość, a Czchenkeli został ministrem spraw zagranicznych w rządzie Noe Ramiszwilego[6]. Na stanowisku ministra pozostał do listopada 1918[1]. Zasiadał w Zgromadzeniu Konstytucyjnym Gruzji[1].

Emigrował do Paryża po upadku Demokratycznej Republiki Gruzji i aneksji Gruzji do Rosji Radzieckiej[1]. Był ministrem spraw zagranicznych w rządzie gruzińskim na emigracji[7]. Pozostawał aktywny w kołach emigracyjnych do śmierci w 1959[1].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j A. Mikaberidze, Historical..., s. 225-226.
  2. ↑ a b c W. Materski, Gruzja, s. 456.
  3. ↑ W. Materski, Gruzja, s. 46.
  4. ↑ W. Materski, Gruzja, s. 61.
  5. ↑ W. Materski, Gruzja, s. 70.
  6. ↑ W. Materski, Gruzja, s. 72-74.
  7. ↑ W. Materski, Gruzja, s. 135.

Bibliografia

  • W. Materski: Gruzja. Warszawa: TRIO, 2010. ISBN 978-83-7436-219-1.
  • Mikaberidze A., Historical Dictionary of Georgia, Rowman & Littlefield, Blue Ridge Summit 2015, ISBN 978-1-4422-4146-6.
Ministrowie Spraw Zagranicznych Gruzji

Godło Gruzji

Media użyte na tej stronie