Akcelerator liniowy

Akcelerator liniowy w synchrotronie SOLARIS
Powielacz napięcia z akceleratora Cockkrofta-Waltona (1937). Obecnie eksponowany w Muzeum Nauki w Londynie

Akcelerator liniowy (liniak) – rodzaj akceleratora, w którym przyspieszane polem elektrycznym cząstki poruszają się po torach w przybliżeniu prostoliniowych.

Ważniejsze typy akceleratorów liniowych[1]:

Jednym z najbardziej znanych jest akcelerator liniowy Uniwersytetu Stanforda - SLAC.

Zastosowania

Akcelerator liniowy jest stosowany do przyspieszania ciężkich jonów. Rozpędzanie masywnych cząstek w cyklotronie wymagałoby użycia bardzo silnych elektromagnesów do zakrzywienia ich toru. Z drugiej strony akceleratory liniowe stosuje się również do przyspieszania lekkich cząstek (np. elektronów) do prędkości relatywistycznych. W cyklotronie cząstki te tracą znaczną ilość energii na promieniowanie synchrotronowe.

Liniaki używane są m.in. w diagnostyce medycznej, leczeniu, i sterylizacji, w chemii - do przeprowadzania reakcji radiacyjnych, oraz w badaniach fizyki wysokich energii i w fizyce jądrowej[2].

Przypisy

  1. Praca zbiorowa: Encyklopedia Fizyki. T. I. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1972, s. 47-48.
  2. E.A. Knapp, Applications of linear accelerators, IAEA (ang.).

Bibliografia

  • Ryszard Szepke: 1000 słów o atomie i technice jądrowej. Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1982. ISBN 83-11-06723-6. (pol.).

Media użyte na tej stronie

Solaris-WG-2019-11-083.jpg
Autor: Borys Kozielski, Licencja: CC BY 4.0
Widok na akcelerator liniowy, który znajduje się 8 metrów pod ziemią w budynku synchrotronu SOLARIS. Zdjęcie wykonane podczas wyłączenia synchrotronu w kwietniu 2019 roku
Cockcroft–Walton generator.jpg
Autor: geni, Licencja: CC BY-SA 3.0
Photo of a Cockcroft–Walton generator in the london science museum