Akcent przeciągły

Ââ
Ĉĉ
Ð̂ð̂
Êê
Ĝĝ
Ĥĥ
Îî
Ĵĵ
Ôô
Ŝŝ
ẞ̂ß̂
Ʃ̂ʃ̂
Þ̂þ̂
Ûû
Ʒ̂ʒ̂

Akcent przeciągły (cyrkumfleks, łac. circumflexus, gr. περισπωμένος / perispomenos), często nazywany daszkiem, to znak diakrytyczny używany w językach: esperanto, francuskim, greckim, rumuńskim, słowackim, portugalskim, kaszubskim i innych. Jest też używany w statystyce, gdzie na ogół oznacza wynik estymacji.

Użycie

  • afrykanerski – oznaczenie samogłoski o nieregularnej, niesprecyzowanej wymowie
  • transliteracja bułgarska – oznaczenie szwy, odpowiednikiem w cyrylicy jest ъ
  • cziczewa – ŵ oznacza spółgłoskę szczelinową dwuwargową dźwięczną [β]
  • esperanto – akcent zmienia brzmienie spółgłoski. Litery ĉ, ĝ, ĥ, ĵ i ŝ są, podobnie jak polskie znaki, integralną częścią alfabetu
  • francuski – może występować nad wszystkimi samogłoskami oprócz y, najczęściej oznacza zanik spółgłoski s lub samogłoski e, także służy do odróżniania znaczenia homonimów, wtedy oznacza samogłoskę długą
  • friulski, jèrriais, walijski – akcent przeciągły używany jest nad â, ê, î, ô i û, i oznacza długą samogłoskę.
  • grecki – w grece klasycznej akcent przeciągły oznacza akcentowaną samogłoskę długą, wymawianą w tonie wznosząco-opadającym. Język nowogrecki nie jest już językiem tonalnym, jednak z użycia akcentu przeciągłego w ortografii zrezygnowano dopiero w 1982 roku. Obecnie do oznaczania samogłosek akcentowanych używa się wyłącznie akcentów ostrych.
  • portugalski, wietnamski – akcent przeciągły nad literą zmienia jej wartość fonetyczną – dana samogłoska wymawiana jest wyżej
  • rumuński – obecnie daszek występuje tylko nad â i î, dawniej także nad ô i û. Służy on do oznaczenia samogłoski /ɨ/. Użycie â i î regulowane jest przez odpowiednie zasady ortograficzne.
  • słowacki – daszek (vokáň) zmienia literę „o” w dyftong /o/.
  • śląski – nad samogłoską ô oznacza nagłos (uo) występujący w niektórych wschodnich dialektach (np. Ôstŏw te ôkno ôtwarte. Ôblykej sie.).

W języku prasłowiańskim intonacją cyrkumfleksalną nazywa się intonację opadającą.

W Unikodzie cyrkumfleks występuje w wersjach:

ZnakUnicodeKod HTMLNazwa unikodowaNazwa polska
^U+005Eˆ lub ^ lub ^CIRCUMFLEX ACCENTcyrkumfleks
ˆU+02C6ˆ lub ˆMODIFIER LETTER CIRCUMFLEX ACCENTcyrkumfleks modyfikujący
̂U+0302̂ lub ̂COMBINING CIRCUMFLEX ACCENTcyrkumfleks dostawny

Zobacz też