Akcja „X-2”

Akcja „X-2” – operacja wysiedlenia zakonnic i likwidacji domów zakonnych, dokonana w 1954 przez władze PRL.

Decyzję o przeprowadzeniu akcji podjął premier Józef Cyrankiewicz. Uzasadniano ją koniecznością likwidowania niemieckich wpływów w środowiskach zakonnych. Akcji nadano kryptonim „X-2”. Brały w niej udział UB, milicja, Rady Narodowe i tzw. czynnik społeczny. Przygotowano środki transportu i miejsca odosobnienia. 3 sierpnia 1954 w nocy milicja wtargnęła do domów zakonnych. Zakonnicom pozwolono zabrać tylko najpotrzebniejsze rzeczy i wywieziono je do obozów pracy w całej Polsce. Wysiedlono w ten sposób ponad 1500 sióstr zakonnych z klasztorów na terenie województw: opolskiego, wrocławskiego i stalinogrodzkiego.

Represje objęły dziesięć zgromadzeń (m.in. sióstr elżbietanek i sióstr św. Jadwigi).

W latach 1956-1958 zakonnice odzyskały wolność - nie miały jednak do czego wracać. Państwo przejęło od sióstr 323 obiekty, w tym szpitale, domy opieki, przedszkola, sierocińce oraz grunty i budynki klasztorne.

W 2002 Instytut Pamięci Narodowej w Katowicach rozpoczął śledztwo w sprawie operacji X-2, jednak zostało ono umorzone ze względu na śmierć sprawców i niewykrycie części winnych.

Bibliografia

  • Aleksandra Syrek. Akcja „X-2” - wypędzić zakonnice. „Rzeczpospolita”, 14 sierpnia 2007. ISSN 0208-9130. 
  • Edward Kebasz. Świadectwo Prawdy. „Gość Niedzielny”, 22 lutego 2009. ISSN 0137-7604.