Akcja polonizacyjno-rewindykacyjna 1938 roku

Pomnik upamiętniający zburzenie cerkwi św. Anny w Międzylesiu w ramach akcji, 14 lipca 1938

Akcja polonizacyjno-rewindykacyjna 1938 roku – akcja pacyfikacyjna skierowana przeciw prawosławnej ludności ukraińskiej i białoruskiej[1], przeprowadzona przez władze II Rzeczypospolitej od połowy maja do połowy lipca 1938 na południowym Podlasiu i Chełmszczyźnie[1], mająca na celu „ograniczanie wpływów prawosławia”[2].

Jej skutkiem było zburzenie między innymi od 91[3] do 107[1] czy 127[4] cerkwi prawosławnych oraz represje wobec duchownych prawosławnych[1]. W co najmniej kilkunastu przypadkach wystąpiło również bezczeszczenie świątyń i niszczenie elementów ich wyposażenia[5]. Zmuszano wiernych do zmiany wyznania na rzymskokatolickie.

W 2008, w 70. rocznicę akcji, poseł SLD Eugeniusz Czykwin złożył wniosek do Sejmu o podjęcie uchwały potępiającej tę akcję. Pod projektem uchwały podpisało się 34 parlamentarzystów[6]. Projekt uchwały utknął w Komisji Kultury Sejmu.


Zobacz też

Przypisy

  1. a b c d Antoni Mironowicz: Kościół prawosławny na ziemiach polskich w XIX i XX wieku. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2011, s. 135-137. ISBN 83-7431-046-4.
  2. Andrzej Chojnowski, Jan J. Bruski "Ukraina" Wydawnictwo Trio, Warszawa 2006
  3. Andrzej Chojnowski, Jan J. Bruski "Ukraina" Wydawnictwo Trio, Warszawa 2006 s. 131
  4. "Cerkwie. Część 2", De Agostini Warszawa 2012. Rozbieżności częściowo tłumaczy sprawozdanie wojewody lubelskiego z 16 lipca 1938, w którym podano, że zniszczonych zostało 91 cerkwi, 26 domów modlitewnych oraz 10 kaplic.
  5. Antoni Mironowicz: Kościół prawosławny na ziemiach polskich w XIX i XX wieku. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2011, s. 140. ISBN 83-7431-046-4.
  6. E. Czykwin, Wyciągajmy wnioski z historii, Przegląd Prawosławny nr 7 (277), lipiec 2008, s.48

Bibliografia

  • Mirosława Papierzyńska-Turek: Między tradycją a rzeczywistością. Państwo wobec prawosławia 1918–1939. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1989.
  • Robert Potocki: Polityka państwa polskiego wobec zagadnienia ukraińskiego w latach 1930-1939. Lublin: Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, 2003. ISBN 83-917615-4-1.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Międzyleś pomnik zburzonej cerkwi.jpg
Autor: Loraine, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pomnik upamiętniający zniszczenie w 1938 r. cerkwi św. Anny w Międzylesiu, w sąsiedztwie nowej świątyni