Akiyuki Nosaka

Akiyuki Nosaka
野坂 昭如
Yukio Aki
Data i miejsce urodzenia10 października 1930
Kamakura
Data i miejsce śmierci9 grudnia 2015
Tokio
Narodowośćjapońska
Językjapoński
Alma MaterUniwersytet Waseda
Dziedzina sztukipowieść, nowela, opowiadanie
Ważne dzieła
  • Erogotoshi-tachi (jap. エロ事師たち) (1963)
  • Hotaru no haka (jap. 火垂るの墓) (1967)
  • Amerika hijiki (jap. アメリカひじき) (1967)
Strona internetowa

Akiyuki Nosaka (jap. 野坂 昭如 Nosaka Akiyuki; ur. 10 października 1930 w Kamakurze, zm. 9 grudnia 2015 w Tokio) – japoński pisarz, piosenkarz, autor tekstów i członek Izby Radców japońskiego Zgromadzenia Narodowego w latach 1983–1984.

Używał pseudonimów Yukio Aki (jap. 阿木 由紀夫 Aki Yukio), pisząc dla prasy, i Claude Nosaka (jap. クロード 野坂 Kurōdo Nosaka) jako piosenkarz.

Życiorys

Jego ojciec był zastępcą gubernatora prefektury Niigata[1]. Matka Akiyukiego zmarła wkrótce po porodzie i chłopiec wychowywał się u ciotki, która go zaadoptowała, w Kobe. Podczas nalotów na Kobe w czasie II wojny światowej stracił przybranego ojca i siostrę. Ciotka (którą uważał za matkę) została ciężko ranna. Jako sierota w zniszczonym mieście żył z kradzieży, wskutek czego trafił do sierocińca-ośrodka dla młodocianych przestępców (skąd ostatecznie wydobył go biologiczny ojciec)[2]. Studiował romanistykę na Uniwersytecie Waseda, ale nie ukończył studiów[3].

Zajął się pisaniem tekstów piosenek[3], opowiadań i tekstów dla telewizji. W późniejszych latach często w niej występował jako komentator, a nawet piosenkarz[2].

W 1963 napisał pierwszą książkę Erogotoshi-tachi (Mistrzowie pornografii, 1966)[3], osadzoną w Kobe i wykorzystującą tamtejszy dialekt. Przyniosła mu ona uznanie (w 1966 Shōhei Imamura nakręcił na jej podstawie film)[2]. Tematyka erotyczna była częstym wątkiem jego dzieł[3]. W 1972 został ukarany grzywną za opublikowanie w magazynie Omoshiro-hanbun (dosł.: dla żartu, pół żartem)[4], którego był redaktorem, opowiadania pt. Yojōhan fusuma no shitabari, autorstwa Kafū Nagai (1879–1959). Mimo odwołań i zeznań świadków na korzyść Nosaki, japoński Sąd Najwyższy podtrzymał wyrok[1].

Innym motywem w jego twórczości był chaos, jaki panował po wojnie w Japonii, i wątki autobiograficzne z trudnego dzieciństwa. Oba są widoczne w nowelach Hotaru no haka (Grobowiec świetlików) i Amerika hijiki (Amerykańskie algi), za które w 1967 otrzymał literacką Nagrodę Naokiego (Naoki-shō)[3]. Pierwsza z noweli, bezpośrednio związana ze wspomnieniem śmierci siostry, która zmarła z głodu w sierpniu 1945[2], została sfilmowana w 1988 przez Isao Takahatę ze Studia Ghibli. W drugiej, narratora prześladuje pamięć o życiu z sutenerstwa dla amerykańskich żołnierzy armii okupacyjnej i zbierania po śmietnikach. Tytułowe hijiki to jadalny wodorost, który jednakże okazuje się być czarną herbatą z zapasów wspomnianych żołnierzy. Usiłując zatrzeć po latach pamięć upokorzeń, które powodują psychiczną i fizyczną impotencję bohatera, zabiera on amerykańskiego turystę (byłego żołnierza) na sex-show. Ta próba symbolicznego udowodnienia japońskiej "męskości" spala jednak na panewce, bo obecność Amerykanina pozbawia występujących jurności[5][6]. Jest to wynikiem podwójnej wrogości do niego: jako przedstawiciela narodu do niedawna okupującego Japonię i białego cudzoziemca. W latach 60. XX w. pamięć o tych pierwszych oraz niechęć do nieznanych jeszcze szeroko i niemile widzianych gaijinów mocno były osadzone w mentalności Japończyków.

W 1983 Nosaka został wybrany do Izby Radców, wyższej izby japońskiego parlamentu, ale rok później zrezygnował, by kandydować do niższej izby – przegrał jednak z byłym premierem Kakuei Tanaką[1]. Był żonaty, miał dwie córki[2].

Przypisy

  1. ↑ a b c Chalmers Johnson: Japan, Who Governs?:The Rise of the Developmental State. New York: Norton, 1995, s. 200-201.
  2. ↑ a b c d e Roger Macy: Akiyuki Nosaka: Author who recalled the fire-bombing of Japanese cities in his best-known work, Grave of the Fireflies (ang.). W: The Independent [on-line]. Independent Digital News & Media, 2011-02-11. [dostęp 2016-08-27].
  3. ↑ a b c d e Nosaka Akiyuki. W: Ballada o Narayamie: opowieści niesamowite z prozy japońskiej. Blanka Yonekawa (tłum. i red.). Warszawa: Państ. Instytut Wydawniczy, 1986, s. 380. ISBN 83-06-01334-4.
  4. ↑ Kenkyusha's New Japanese English Dictionary. Tokyo: Kenkyusha Limited, 1991, s. 1301. ISBN 4-7674-2015-6.
  5. ↑ Mark Morris: Japan. W: The Oxford Guide to Contemporary Writing. John Sturrock (red.). Oxford: Oxford University Press, 1996, s. 280.
  6. ↑ Douglas N. Slaymaker: The Body in Postwar Japanese Fiction. New York: RoutledgeCurzon, 2004, s. 135.