Aklina

Linie izokliniczne w roku 2010 – aklina jest jasnozielona

Aklina lub inaczej równik magnetyczny – jedna z izoklin, czyli umownych linii na powierzchni Ziemi lub na mapie specjalnej-geofizycznej, łączących punkty o jednakowej inklinacji magnetycznej (o jednakowym nachyleniu magnetycznym); nazwa „aklina” odnosi się do izokliny, dla której inklinacja jest równa 0°.

Z teoretycznego punktu widzenia punkt powierzchni Ziemi należy do akliny, jeśli wektor natężenia pola magnetycznego Ziemi jest styczny do geoidy.

Aklina przebiega w okolicy równika, ale jest od niego nieco odchylona. Wygląd akliny jest zmienny w czasie, zależny od różnych czynników, kształtujących magnetosferę – wewnętrznych (na przykład związanych z procesami w jądrze Ziemi lub z konwekcją w jej płaszczu) i zewnętrznych (na przykład związanych ze zmiennym oddziaływaniem heliosfery). W okolicy Afryki i Oceanu Indyjskiego znajduje się na północ od równika, a w okolicy Ameryki i Wschodniego Oceanu Spokojnego – na południe od równika^[1].

Bezpośrednią obserwację zjawiska nachylenia magnetycznego umożliwiają proste eksperymenty z użyciem igły magnetycznej zawieszonej na nitce, zamocowanej w środku ciężkości igły. Jeśli znajdziemy się w punkcie aklinicznym, to igła ułoży się poziomo, prostopadle do siły przyciągania grawitacyjnego. Jeśli takie prowizoryczne urządzenie pomiarowe wyposażymy w podziałkę, na przykład kątomierz, to otrzymamy najprostszy inklinometr.

Równik magnetyczny, czyli aklina, jest zbiorem punktów, w których igła magnetyczna ustawia się poziomo (rysunek z lewej strony u góry)

Objaśnienia:
Ziemskie pole magnetyczne (rysunek po prawej), czyli magnetosfera Ziemi (zob. magnetyzm w skali makroskopowej), jest polem wektorowym. W każdym punkcie ziemskiej magnetosfery można określić kierunek wektora, obserwując zachowanie igły magnetycznej. Powinna być tak zawieszona lub podparta w środku ciężkości, aby był możliwy jej swobodny obrót w poziomie i w pionie. Dzięki obrotom w poziomie określamy położenie biegunów geomagnetycznych (zob. kompas magnetyczny, konieczne jest uwzględnienie deklinacji, występującej wskutek anomalii magnetycznych). Odchylenie igły od poziomu (na rysunku dolnym z lewej strony - odchylenie na terenie Polski) (inklinacja magnetyczna) pokazuje stopień wygięcia linii strumienia magnetycznego w kierunku powierzchni Ziemi (na rysunku po prawej – łuki z różnym zwrotem wektora na półkuli północnej i południowej). Na biegunach geomagnetycznych igła ustawia się pionowo^[2][3].

Zobacz też

• deklinacja magnetyczna
• geofizyka
• geomagnetyzm
• Ziemskie pole magnetyczne
• Inklinacja magnetyczna

Przypisy