Akt prawny

Akt prawny – działanie mające doniosłość prawną i rodzące skutki prawne. Mogą zostać podzielone na indywidualne (adresowane do konkretnie określonych podmiotów[1]) oraz generalne (adresowane do pewnej kategorii adresatów[1]).

Akty prawne wydawane przez kompetentne organy prawodawcze, mocą których ustanawiane są przepisy prawa nazywane są aktami normatywnymi, aczkolwiek pod tym pojęciem można także rozumieć wszystkie teksty zawierające normy postępowania[2].

Podział aktów prawnych

Spośród aktów prawnych można wyróżnić akty indywidualne oraz generalne (normatywne).

Na indywidualne akty prawne składają się:

  1. akty stosowania prawa w postaci rodzących skutki prawne decyzji wydawanych w indywidualnych sprawach przez organy państwowe (np. orzeczeń sądowych, decyzji administracyjnych);
  2. czynności prawne[2].

Spośród generalnych aktów prawnych w Polsce w Konstytucji RP wyróżniono:

  • akty prawa o mocy powszechnie obowiązującej, w tym:
    • ratyfikowane umowy międzynarodowe
    • ustawy
    • rozporządzenia
    • akty prawa miejscowego
  • akty prawa o charakterze wewnętrznym
    • uchwały Rady Ministrów
    • zarządzenia Prezesa Rady Ministrów[3].

Generalnymi aktami prawnymi mogą być tylko te akty, które zostały ogłoszone w sposób przewidziany przez prawo[2]. W Polsce generalne akty prawne publikowane są wyłącznie w następujących dziennikach urzędowych:

Budowa aktu prawnego

Generalne akty prawne w Polsce zbudowane są co do zasady w następujący sposób (przewidziany także przez zasady techniki prawodawczej[4])

  • tytuł aktu,
  • przepisy merytoryczne ogólne i szczegółowe;
  • przepisy o zmianie przepisów obowiązujących (przepisy nowelizujące);
  • przepisy epizodyczne;
  • przepisy przejściowe i dostosowujące;
  • przepisy końcowe (przepisy uchylające, o wejściu w życie oraz przepisy o wygaśnięciu mocy obowiązującej aktu)[1].

Przypisy

  1. ↑ a b c d Chauvin i inni, Wstęp do prawoznawstwa, Wydawnictwo C. H. Beck, 2021, ISBN 978-83-8235-632-8, OCLC 1262599616.
  2. ↑ a b c Józef Nowacki i inni, Wstęp do prawoznawstwa, wyd. 6, Warszawa: Wolters Kluwer, 2020, s. 116-123, ISBN 978-83-8223-384-1, OCLC 1225235454 [dostęp 2021-12-24].
  3. ↑ Art. 87-93 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 1997 r. nr 78, poz. 473 ze zm.)
  4. ↑ § 13-14 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (Dz.U. z 2016 r. poz. 283).