Aktor społeczny

Aktor społeczny – w socjologii i antropologii jest to jednostka, grupa społeczna lub instytucja w rozumieniu podmiotu społecznego, wchodząca z innymi podmiotami w interakcje[1], odgrywająca w danej sytuacji społecznej określoną rolę i oddziałująca na innych.

W perspektywie dramaturgicznej aktor społeczny ujmowany jest jako jednostka manipulująca wrażeniami innych uczestników interakcji[2], narzucająca im własną definicję sytuacji[3], przez co może kontrolować proces interakcji[4], przekonywać innych do swoich racji i wymuszać odpowiednie dla siebie zachowania, a wręcz konstruować wizje rzeczywistości. Przestrzeń, w jakiej interakcja się odbywa, określana jest mianem sceny lub kulis. Aktorzy społeczni, którzy odgrywają swoje role wspólnie w mniejszych grupach, tworzą zespoły[5].

W ujęciu Talcotta Parsonsa w interakcjach aktorzy kierują się nie tylko własnym interesem, ale także sytuacją, której częścią są inne podmioty społeczne[6]. Traktowani są przez niego jako pojedyncze osoby w działaniu woluntarystycznym, a na to działanie składają się również poza jednostkami:

  1. cel, do którego zrealizowania dąży aktor społeczny;
  2. środki, pozwalające osiągnąć cel;
  3. system aksjonormatywny aktora, wpływający na jego zachowanie;
  4. warunki sytuacyjne[7].

W teorii wymiany aktor społeczny jest jednostką dążącą do maksymalizowania korzyści, poprzez motywowanie się zdobywaniem nagród. Natomiast w teorii gier jest ujmowany jako jednostka, która oddziałując na innych i podejmując decyzje, współzawodniczy bądź współpracuje z partnerami interakcji[8].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Szacka 2003 ↓, s. 122.
  2. ↑ Goffman 2000 ↓, s. 235-262.
  3. ↑ Szacka 2003 ↓, s. 129.
  4. ↑ Goffman 2000 ↓, s. 122-127.
  5. ↑ Goffman 2000 ↓, s. 107-167.
  6. ↑ Szacki 2002 ↓, s. 818-819.
  7. ↑ Turner 2004 ↓, s. 34.
  8. ↑ Szacka 2003 ↓, s. 125.

Bibliografia