Alain Delon

Alain Delon
Ilustracja
Alain Delon (1959)
Imię i nazwisko

Alain Fabien Maurice Marcel Delon

Data i miejsce urodzenia

8 listopada 1935
Sceaux

Zawód

aktor, reżyser, scenarzysta, producent filmowy

Współmałżonek

Nathalie Delon
(1964–1968; rozwód)
Rosalie van Breemen
(1987–2002; rozwód)

Lata aktywności

1957–2012

Odznaczenia
Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Oficer Orderu Narodowego Zasługi (Francja)
podpis

Alain Fabien Maurice Marcel Delon[1] (ur. 8 listopada 1935[2] w Sceaux[3]) – francuski aktor, producent, scenarzysta i reżyser filmowy. Jedna z największych gwiazd kina europejskiego lat 60. i 70. XX wieku, twarz francuskiej Nowej Fali oraz symbol męskiego seksapilu[4].

W trakcie całej swojej kariery święcił sukcesy zarówno komercyjne, jak i artystyczne[5]. Współpracował z takimi uznanymi twórcami kina autorskiego, jak Luchino Visconti, Michelangelo Antonioni, Louis Malle, Jean-Pierre Melville, René Clément, czy Jean-Luc Godard. Jako aktor wykreował specyficzny charakter samotnych i małomównych gangsterów lub policjantów[6]. Do jego najsłynniejszych kreacji zalicza się te w filmach Rocco i jego bracia (1960), W pełnym słońcu (1960), Zaćmienie (1962), Lampart (1963), Samuraj (1967), Basen (1969), czy W kręgu zła (1970).

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się w rodzinie rzymskokatolickiej Édith i Fabiena Delonów. Kiedy miał cztery lata, jego rodzice rozwiedli się. Został przy matce, która ponownie wyszła za mąż. Jego ojczym Paul Boulogne był rzeźnikiem. Jako dziecko był sześciokrotnie wyrzucany z różnych szkół[7]. Uczęszczał do szkoły katolickiej, z której został wyrzucony w wieku piętnastu lat. W latach 1952–1956 służył w marynarce wojennej, w 1953 roku walczył podczas I wojny indochińskiej. Zamieszkał potem w Marsylii, gdzie poznał aktora Jeana-Claude’a Brialy i za jego namową w 1957 roku pojechał na festiwal filmowy do Cannes.

Kariera

W Cannes przyjął pierwszą propozycję zagrania drugoplanowej roli zabójcy Jo w dramacie Yves’a Allégreta Kiedy kobieta jest w coś zamieszana (Quand la femme s’en mêle, 1957). Rok później na planie komedii Bądź piękna i milcz (Sois belle et tais-toi, 1958) w roli Loulou poznał Jeana-Paula Belmondo, z którym zagrał jeszcze w następnych czterech innych obrazach – Sławne miłości (Amours célèbres, 1961), Czy Paryż płonie? (Paris brûle-t-il?, 1966), Borsalino (1970) i Dziewczyna dla dwóch (Une chance sur deux, 1998).

W melodramacie Christine (1958) jego ekranową partnerką była Romy Schneider. Filmowy romans przekształcił się w autentyczne uczucie. Schneider zerwała z rodziną i wyjechała z Delonem do Paryża, gdzie publiczność przyjęła gorąco ich występ na scenie w spektaklu Szkoda, że jest dziwką w reżyserii Luchino Viscontiego. Widzowie z zainteresowaniem oglądali ponowne spotkanie pary kochanków w dramacie kryminalnym Basen (La Piscine, 1969), gdzie zagrał niespełnionego pisarza, który szuka spokoju i stabilizacji w pracy.

Do jednych z jego najlepszych ról należy kreacja biseksualnego mordercy Toma Ripleya, prowadzącego podstępną grę oszustw i kłamstw, nie cofając się nawet przed morderstwem, zabija syna milionera, przyjmuje jego tożsamość i rozpoczyna życie bogatego playboya w thrillerze W pełnym słońcu (Plein soleil, 1960) oraz występ w dwóch produkcjach Luchino Viscontiego: jako idealista Rocco Parondi, jeden z czterech synów rodziny sycylijskiej, który zostaje zawodowym bokserem w dramacie kryminalnym Rocco i jego bracia (Rocco e i suoi fratelli, 1960)[8] oraz w roli cynicznego siostrzeńca księcia Saliny w dramacie historycznym Lampart (Il Gattopardo, 1963)[9] z Burtem Lancasterem i Claudią Cardinale.

Alain Delon, 1966

Karierę kontynuował przede wszystkim w filmach policyjnych i gangsterskich, m.in. Klan Sycylijczyków (Le Clan des Siciliens, 1969), ale także melodramatach np. Zaćmienie (L’Eclisse, 1962). W melodramacie wojennym Teheran 43 (Tegeran-43, 1981) pojawił się jako inspektor Foche. Za rolę zdesperowanego alkoholika w surrealistycznej komedii Nasza historia (Notre histoire, 1984) otrzymał nagrodę Césara[10].

Swoim wizerunkiem wypracował sobie własną markę produkującą meble, odzież, perfumy oraz papierosy. Był na okładkach magazynów takich jak „Elle”, „Paris Match”, „Bravo”, „L’Officiel Hommes” i „Film[11].

Jako gwiazda gali Telekamery 1999 odebrał nagrodę specjalną, przyznawaną przez redakcję „Tele Tygodnia” dla najpopularniejszej gwiazdy zagranicznej.

Madonna zadedykowała mu piosenkę „Beautiful Killer” (2012) z albumu MDNA[12].

W 2019 r. otrzymał honorową Złotą Palmę za całokształt na 72. Festiwalu w Cannes[13].

Życie prywatne

13 sierpnia 1964 r. poślubił aktorkę Nathalie Canovas-Delon, z którą ma syna Anthony’ego (ur. 30 września 1964). 25 sierpnia 1968 doszło do rozwodu. W latach 1987–2002 był związany z Rosalie van Breemen, z którą ma syna Alaina-Fabiena (ur. 18 marca 1994) i córkę Anouchkę (ur. 1990). Związany był także z Romy Schneider (1959–1964) i Brigitte Bardot (1961).

Ze związku z piosenkarką Nico (1961–1962) ma nieuznanego przez siebie syna Christiana Aarona Boulogne (ur. 11 sierpnia 1962). Zerwał relacje z matką po tym, jak uparła się zaopiekować jego synem Ari, efektem związku z Nico. Rozmawiali ponownie, gdy jego ojczym zmarł w 1988 r., w tym samym roku, w którym zmarła Nico.

Romansował z austriacką aktorką Marisą Mell (1962), Laną Wood (1965), Mireille Darc (1969–1984) i Anne Parillaud (1981–1983)[14].

Filmografia

RokTytułRolaReżyserObsada
1957Kiedy kobieta jest w coś zamieszana (Quand la femme s’en mêle)JoYves AllégretEdwige Feuillere, Jean Servais, Bernard Biler, Pascale Roberts, Jean Debucourt, Yves Deniaud, Jean Lefebre, Bruno Cremer
1958Bądź piękna i milcz (Sois belle et tais-toi)LoulouMarc AllégretMylene Demongeot, Henri Vidal, Beatrice Altariba, Darry Cowl, Roger Henin, Rene Lefvere, Jean-Paul Belomondo, Robert Dalban
ChristineFranz LobheinerPierre Gaspard-HuitRomy Schneider, Jean-Claude Brialy
1959Słaba płeć (Faibles femmes)Julien FenalMichel BoisrondMylène Demongeot, Pascale Petit, Jacqueline Sassard, Simone Renant, Monique Melinand
Droga młodości (Le chemin des écoliers)Antoine MichaudMichel BoisrondBourvil, Lino Ventura
1960Rocco i jego bracia (Rocco e i suoi fratelli)Rocco ParondiLuchino ViscontiAnnie Girardot, Renato Salvatori, Claudia Cardinale
W pełnym słońcu (Plein soleil)Tom RipleyRené ClémentMaurice Ronet, Marie Laforêt
1961Co za radość żyć (Che gioia vivere)Ulysse CecconatoRené ClémentBarbara Kwiatkowska-Lass, Gino Cervi, Rina Morelli, Paolo Stopa, Ugo Tognazzi, Didi Perego, Gastone Moschin
Sławne miłości (Les Amours célèbres)Książę AlbertMichel BoisrondBrigitte Bardot, Pierre Brasseur, Suzanne Flon, Jean-Claude Brialy, Michel Etcheverry, Jacques Dumesnil, Pierre Massimi, Hubert Noel
1962L’Amour à la merGwiazdor filmowyGuy GillesRomy Schneider, Jean-Claude Brialy, Sophie Daumier, Jean-Pierre Léaud, Lili Bontemps, Bernard Verley
Zaćmienie (L’Eclisse)PieroMichelangelo AntonioniMonica Vitti, Francisco Rabal, Louis Seigner
Karambole (Carambolages)Pan LambertMarcel BluwalJean-Claude Brialy, Louis de Funès, Michel Serrault, Sophie Daumier
Diabelskie sztuczki (Le Diable et les Dix Commandements)Pierre MessagerJulien DuvivierDanielle Darieux, Madeline Robinson, Georges Wilson, Hubert Noël
1963Koty (Les Félins)MarcRené ClémentJane Fonda
Skok na kasyno (Mélodie en sous-sol)Francis VerlotHenri VerneuilJean Gabin
Lampart (Il Gattopardo, 1963)TancrediLuchino ViscontiBurt Lancaster, Claudia Cardinale
Czarny tulipan (La Tulipe noire)Guillaume/Julian de Saint PreuxChristian-JaqueDwn Adams, Virna Lisi, Francis Blanche, Robert Manuel, Akim Tamiroff, Georges Rigaud, Adolfo Marschillach
1964Zemsta OASThomas VlassenrootAlain CavalierLea Massari
1965Był sobie złodziej (The Yellow Rolls-Royce)StefanoAnthony AsquithAn Margert, Van Heflin, Jack Palance, John Davis Chandler, Jeff Corey
Był sobie złodziej (Once a Thief)Eddie PedakRalph NelsonAnn-Margret, Van Heflin, Jack Palance
Czy Paryż płonie? (Paris brûle-t-il?)Jacques Chaban-DelmasRené Clément wg Gore Vidal i Francisa Forda CoppoliJean-Paul Belmondo, Cherley Boyer, Leslie Caron, Jean-Pierre Cassesm, Bruno Cremer, Kirk Douglas, Pierre Dux, Glenn Ford, Daniel Gélinm, Yves Montand, Sacha Pitoeff, Michel Piccoli, Claude Rich, Jean_Louis Trintignant, Orson Welles
1966Teksas po drugiej stronie rzeki (Texas Across the River)Don BaldazarMichael GordonDean Martin
Wojna w Algierze (Lost Command)Kapitan Philippe EsclavierMark RobsonAnthony Quinn, George Segal, Michèle Morgan, Claudia Cardinale
1967Łowcy przygód (Les Aventuriers)ManúRobert EnricoLino Ventura, Joanna Shimkus
Diabolicznie twój (Diaboliquement vôtre)PierreJulien DuvivierSenta Berger
Samuraj (Le Samouraï)Jef CostelloJean-Pierre MelvilleNathalie Delon
1968Historie niesamowite (Histoires extraordinaires)William WilsonLouis MalleBrigitte Bardot, Umberto d’Orsi, Katia Cristina
Żegnaj przyjacielu (Adieu l’ami)Dino BarranJean HermanCharles Bronson, Brigitte Fossey
Dziewczyna na motocyklu (La Motocyclette)DanielJack CardiffMarianne Faithfull
1969JeffLaurentJean HermanMireille Darc
Klan Sycylijczyków (Le Clan des Siciliens)Roger SartetHenri VerneuilLino Ventura, Jean Gabin
Basen (La Piscine)Jean-PaulJacques DerayRomy Schneider, Jane Birkin
1970MadlyJulien DandieuRoger KahaneMireille Darc
Doucement les bassesSimonJacques DerayNathalie Delon
BorsalinoRoch SiffrediJacques DerayJean-Paul Belmondo
W kręgu zła (Le Cercle rouge)CoreyJean-Pierre MelvilleBourvil, Gian Maria Volonté, Yves Montand
1971Zabójstwo Trockiego (The Assassination of Trotsky)Frank JacksonJoseph LoseyRichard Burton
Fantasia chez les ploucsPasażer – cameoGérard PirèsMrelle Darc, Lino Ventura, Jean Yanne
Samuraj i kowboje (Soleil Rouge)GaucheTerence YoungCharles Bronson, Toshiro Mifune, Ursula Andress
Wdowa Couderc (La Veuve Couderc)Jean LavignePierre Granier-DeferreSimone Signoret
Glina (Un flic)Edouard ColemanJean-Pierre MelvilleCatherine Deneuve
1972Pierwsza spokojna noc (La prima notte di quiete)Daniele DominiciValerio ZurliniGiancarlo Giannini, Lea Massari, Alida Valli
1973Terapia szokowa (Traitement de choc)Dr DevilersAlain JessuaAnnie Girardot
Tony ArzentaTony ArzentaDuccio TessariRichard Conte, Carla Gravina, Umberto Orsini, Marc Porel, Roger Hanin, Guido Alberti Ettore Manni
Scorpion (Scorpio)Jean LaurierMichael WinnerBurt Lancaster, Gayle Hunnicutt
Spalone stodoły (Les Granges brûlées)Sędzia LarcherJean ChapotSimone Signoret, Miou-Miou
La Race des seigneursJulien DandieuPierre Granier-DeferreJeanne Moreau
Dwaj ludzie z miasta (Deux hommes dans la ville)Gino StrabliggiJosé GiovanniJean Gabin, Gérard Depardieu
1974Borsalino i spółka (Borsalino & Co.)Roch SiffrediJacques DerayRiccardi Cucciolla, Catherine Rouvel Daniel Ivernel, André Falcon, Lionel Vitrant
Lodowate serce (Les Seins de glace)Marc RilsonGeorges LautnerClaude Brasseur, Mireille Darc
1975ZorroZorro / DiegoDuccio TessariStanley Baker, Ottavia Piccolo
Cygan (Le Gitan)Hugo Sennart (także producent)José GiovanniAnnie Girardot, Paul Meurisse, Marcel Bozzuffi, Renato Salvatori, Maurice Barrier, Bernard Giraudeau, Maurice Biraud
Policyjna opowieść (Flic Story)Roger BornicheJacques DerayJean-Louis Trintignant, Claudine Auger
1976Bumerang (Comme un boomerang)Jacques Batkin (także scenariusz)José GiovanniCarla Gravina, Charles Vanel, Louis Julien, Dora Doll, Laurent Malet, Pierre Malet, Moniqur Chaumette, Suzanne Flon, Pierre Maguelon
Armaguedon (Quel giorno il mondo tremerà)Doktor Michel AmbroiseAlain JessuaJen Yanne, Renato Salvatori, Michel Duchaussoy, Michel Creton
Pan Klein (Monsieur Klein)Robert Klein (César dla najlepszego filmu)Joseph LoseyJeanne Moreau
1977Człowiek pod presją (L’Homme pressé)Pierre NioxÉdouard MolinaroMireille Darc
Śmierć człowieka skorumpowanego (Mort d’un pourri)Xavier MaréchalGeorges LautnerOrnella Muti, Stéphane Audran, Mireille Darc
Gang (Le Gang)Robert (także producent)Jacques DerayMauricce Barrier, Roland Bertin, Laura Betti, Taymond Bussière, Nicole Calfan, Catherine Lachens, André Falcon, Dominique Davray
1978Uwaga, dzieci patrzą (Attention, les enfants regardent)MężczyznaSerge LeroyRchard Constsntin, Tiphaine Lepoux, Sophie Renoir, Thierry Tuchet. Henri Vilbert, Françoise Brion
1979Port lotniczy ’79 (The Concorde ... Airport '79)Paul MetrandDavid Lowell RichRobert Wagner, Susan Blakely, Sylvia Kristel
Lekarz (Le Toubib)Jean-Marie DesprèsJean FreustiéVéronique Jeannot, Michel Auclair, Bernard Ciraudeau, Catherine Lachens, Bernard Lecoq, Francine Bergé
1980Trzech ludzi do zabicia (Trois hommes à abattre)Michel Gerfaut (także scenariusz)Jacques Deray
1981Teheran 43 (Tegeran-43)FocheAleksandr Ałow i Władimir Naumow
Za skórę gliny (Pour la peau d’un flic)ChoucasAlain Delon (także scenariusz)
1982Szok (Le choc)Martin TerrierRobin DavisCatherine Deneuve
1983Uderzenie (Le Battant)Jacques DarnayAlain DelonAnne Parillaud
1984Nasza historia (Notre histoire)Robert AvranchesBertrand BlierNathalie Baye
Miłość Swanna (Un amour de Swann)Baron de CharlusVolker SchlöndorffJeremy Irons, Ornella Muti
1985Słowo Gliny (Parole de flic)Daniel PrattJosé Pinheiro
1986Pasażer (Le Passage)Jean DiazRené Manzor
1988Nie budzi się gliniarza, który śpi (Ne réveillez pas un flic qui dort)Komisarz Eugène GrindelJosé Pinheiro
1990Dancing MachineAlan WolfGilles BéhatClaude Brasseur, Patrick Dupond
Nowa fala (Nouvelle Vague)LennoxJean-Luc Godard
1992Powrót Casanovy (Le Retour de Casanova)CasanovaÉdouard Niermans
Kryminał (Un crime)Charles DurandJacques Deray
1994L’Ours en pelucheJean RivièreJacques DerayFrancesca Dellera
1995Sto i jedna noc (Les cent et une nuits de Simon Cinéma)w roli samego siebie – cameoAgnès Varda
1997Dzień i noc (Le Jour et la Nuit)AlexandreBernard-Henri LévyArielle Dombasle, Lauren Bacall
Dziewczyna dla dwóch (Une chance sur deux)Julien VignalPatrice LeconteJean-Paul Belmondo, Vanessa Paradis
1999Aktorzy (Les Acteurs)w roli samego siebieBertrand BlierGérard Depardieu, Michel Piccoli, Jean-Paul Belmondo
2003Frank Riva (serial MHZ Worldwide Television)Frank Riva
2008Asterix na olimpiadzie (Astérix aux Jeux Olympiques)Juliusz CezarFrédéric Forestier / Thomas LangmannGérard Depardieu, Clovis Cornillac, Benoît Poelvoorde
2012Szczęśliwego Nowego Roku, matki! (С новым годом, мамы!)w roli samego siebie

Przypisy

  1. Alain Delon. Listal. [dostęp 2016-03-28]. (ang.).
  2. Alain Delon. AlloCiné. [dostęp 2016-03-28]. (fr.).
  3. Alain Delon. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-03-28]. (ang.).
  4. Kate Hakala, Daniel Addice: The 50 Greatest Male Sex Symbols in Film History. s. Nerve. [dostęp 2017-07-30]. (ang.).
  5. Jacek Szczerba: Alain Delon: samotny tygrys w dżungli. Kobiety spały pod jego drzwiami, by go zobaczyć. 10 marca 2017. s. „Gazeta Wyborcza”. [dostęp 2017-07-30]. (pol.).
  6. Alain Delon jakiego nie znamy. s. Planete+. [dostęp 2017-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-30)]. (pol.).
  7. Alain Delon Trivia. FamousFix. [dostęp 2022-03-20]. (ang.).
  8. Alain Delon, persönlich. ARTE. [dostęp 2016-03-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-09)]. (niem.).
  9. Alain Delon. MYmovies. [dostęp 2016-03-28]. (wł.).
  10. Alain Delon Awards. FamousFix. [dostęp 2022-03-20]. (ang.).
  11. Alain Delon Magazines. FamousFix. [dostęp 2022-05-04]. (ang.).
  12. Madonna craque complètement pour… Alain Delon!. Voici. [dostęp 2016-03-28]. (fr.).
  13. French screen legend Alain Delon suffers a stroke at the age of 83, his son reveals. „Daily Mail”. [dostęp 2020-03-28]. (ang.).
  14. Alain Delon Relationships. FamousFix. [dostęp 2022-03-20]. (ang.).

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Signature d'Alain Delon - Archives nationales (France).png
Autor: Alain Delon, Licencja: CC0
Signature d'Alain Delon. Archives nationales, 19910852/8.
Alain Delon 1959 Rome.jpg
L'acteur français Alain Delon à la table d'un café sur la Via Veneto à Rome, le 5 octobre 1959.
Ordre national du Merite Officier ribbon.svg
Autor: Boroduntalk, Licencja: CC BY 3.0
Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape .
Alain Delon in Lost Command.jpg
Screenshot of Alain Delon from the trailer for the film Lost Command.