Alain Resnais

Alain Resnais

Alain Resnais z Juliette Binoche (1998)
Data i miejsce urodzenia	3 czerwca 1922 Vannes
Data i miejsce śmierci	1 marca 2014 Paryż
Zawód	reżyser, scenarzysta
Współmałżonek	1. Florence Malraux (rozwód) 2. Sabine Azéma (1998-2014; jego śmierć)
Lata aktywności	1946-2013

Alain Resnais (ur. 3 czerwca 1922 w Vannes, zm. 1 marca 2014 w Paryżu) – francuski reżyser i scenarzysta filmowy. Jeden z najważniejszych reżyserów tzw. francuskiej nowej fali. Do jego najbardziej znanych filmów należą: Hiroszima, moja miłość (1959) i Zeszłego roku w Marienbadzie (1961).

Życiorys

Karierę rozpoczął od filmów krótkometrażowych. Nakręcony w 1948 dwudziestominutowy Van Gogh otrzymał Oscara w 1950. W 1952 otrzymał specjalną nagrodę Złotego Globu. W 1955 nakręcił głośny dokumentalny film Noc i mgła poświęcony wyzwoleniu niemieckich obozów koncentracyjnych. Jego pełnometrażowy debiut Hiroszima, moja miłość przyniósł nominację do Oscara za najlepszy scenariusz oryginalny dla Marguerite Duras w 1961, w atmosferze skandalu został wycofany z Festiwalu w Cannes (temat wojny atomowej uznano za zbyt drażliwy, nie chciano także prowokować protestów amerykańskich) i jest uważany za początek tzw. nowej fali.

W 1961 Resnais został nagrodzony Złotym Lwem na 22. MFF w Wenecji za swój drugi film pełnometrażowy, Zeszłego roku w Marienbadzie, a scenariusz Alaina Robbe-Grilleta został nominowany do Oscara za najlepszy scenariusz oryginalny. Trzeci film pełnometrażowy, Muriel (1963) przyniósł Puchar Volpiego dla najlepszej aktorki na 24. MFF w Wenecji dla Delphine Seyrig; czwarty - Wojna się skończyła (1966) - nominację do Oscara za najlepszy scenariusz oryginalny dla Jorge Semprúna i nagrodę Nowojorskiego Stowarzyszenia Krytyków Filmowych dla najlepszego filmu zagranicznego w 1966. Na 27. MFF w Cannes w 1974 Charles Boyer otrzymał nagrodę specjalną za swoją rolę w filmie Stavisky.

W 1977 Resnais nakręcił swój pierwszy film po angielsku - Opatrzność i w tym samym roku otrzymał nagrodę Cezara za najlepszą reżyserię, a sam film zdobył jeszcze sześć Cezarów (jako najlepszy film, za montaż (Albert Jurgenson), muzykę (Miklós Rózsa), scenografię (Jacques Saulnier), dźwięk (René Magnol i Jacques Maumont) i scenariusz (David Mercer)).

W 1980 Resnais otrzymał Grand Prix oraz Nagrodę FIPRESCI na 33. MFF w Cannes za film Wujaszek z Ameryki, a scenarzyści tego filmu Jean Gruault i Henri Laborit byli nominowani do Oscara. W 1993 został uhonorowany nagrodą Cezara za najlepszą reżyserię w filmie Palić/Nie palić (sam film otrzymał ponadto Cezara jako najlepszy film oraz za najlepszą rolę męską (Pierre Arditi), scenografię (Jacques Saulnier) i scenariusz (Jean-Pierre Bacri i Agnès Jaoui)). Za ten sam film został także nagrodzony Srebrnym Niedźwiedziem za wybitne osiągnięcie artystyczne na 44. MFF w Berlinie w 1994. Rok później otrzymał natomiast Honorowego Złotego Lwa na 52. MFF w Wenecji.

W 1998 otrzymał kolejnego Srebrnego Niedźwiedzia za film Znamy tę piosenkę (film ten otrzymał także siedem Cezarów - jako najlepszy film, za najlepszy scenariusz oryginalny (Jean-Pierre Bacri i Agnès Jaoui), najlepszą rolę męską (André Dussollier), najlepsze drugoplanowe role męską (Jean-Pierre Bacri) i żeńską (Agnès Jaoui), montaż (Hervé de Luze) i dźwięk (Pierre Lenoir, Jean-Pierre Laforce i Michel Klochendler)), w 2006 Srebrnego Lwa, a w 2007 nagrodę Prix FIPRESCI za reżyserię filmu Prywatne lęki w miejscach publicznych (grająca w filmie Laura Morante otrzymała na festiwalu w Wenecji nagrodę Pasinettiego). Ponadto otrzymał Nagrodę Specjalną na 62. MFF w Cannes w 2009 oraz Nagrodę im. Alfreda Bauera za innowacyjność na 64. MFF w Berlinie w 2014. Na tym ostatnim festiwalu premierę miał jego ostatni film Życie Rileya.

Wybrana filmografia

• Noc i mgła (1955)
• Hiroszima, moja miłość (1959)
• Zeszłego roku w Marienbadzie (1961)
• Muriel (1963)
• Wojna się skończyła (1966)
• Kocham Cię, kocham Cię (1968)
• Stavisky (1974)
• Opatrzność (1977)
• Wujaszek z Ameryki (1980)
• Życie jest powieścią (1983)
• Miłość aż po śmierć (1984)
• Melodramat (1986)
• Chcę wracać do domu (1989)
• Palić/Nie palić (1993)
• Znamy tę piosenkę (1997)
• Tylko nie w usta (2003)
• Prywatne lęki w miejscach publicznych (2006)
• Szalone trawy (2009)
• Jeszcze nic nie widzieliście (2012)
• Aimer, boire et chanter (2013)

Bibliografia

• BarbaraB. Hollender BarbaraB., Alain Resnais nie żyje, rp.pl, 2 marca 2014 [dostęp 2014-03-02]  (pol.).
• BrianB. Baxter BrianB., Alain Resnais obituary, theguardian.com, 2 marca 2014 [dostęp 2014-03-02]  (ang.).
• DaveD. Kefr DaveD., Alain Resnais, Acclaimed French Filmmaker, Is Dead at 91, nytimes.com, 2 marca 2014 [dostęp 2014-03-03]  (ang.).
• Tim Page / The WashingtonT.P./ T.W. Post Tim Page / The WashingtonT.P./ T.W., Alain Resnais: Film director best known for the stylised complexities of 'Hiroshima Mon Amour' and 'Last Year at Marienbad', independent.co.uk, 4 marca 2014 [dostęp 2014-03-04]  (ang.).

Linki zewnętrzne

• Alain Resnais w bazie IMDb (ang.)
• Alain Resnais w bazie Filmweb