Alba Longa

Alba Longa – według tradycji rzymskiej najważniejsza osada Lacjum, stolica Związku Latyńskiego położona w okolicach jeziora Albano lub na zboczu Monte Cavo w Górach Albańskich[1][2] (identyfikacja jest sporna). Została założona przez mitycznego Askaniusza, syna Eneasza[3], miało to nastąpić 30 lat po zbudowaniu Lawinium[4][5]. Podobno z osady pochodzili Romulus i Remus[1]. Potęga miasta zmniejszyła się pod naciskiem rzymskim w VII wieku p.n.e. Prymat Alby w Lacjum wzmacniało jej położenie blisko świątyni Jowisza Latyńskiego (Iuppiter Latiaris)[3][6].

Legenda głosi, że osadę zburzyły wojska króla Rzymu Tullusa Hostiliusza, na jego polecenie z całego miasta miały ocaleć jedynie świątynie. Mieszkańców Alby przesiedlono do Rzymu[7]. Według Tytusa Liwiusza od założenia miasta do jego zburzenia minęło 400 lat[8]. W rzeczywistości kres Albie położyli Etruskowie, którzy w 650 r. p.n.e. zajęli tereny Lacjum.

Według legendy trzej Horacjusze (przedstawiciele patrycjuszów rzymskich) mieli walczyć z trzema Kuriacjuszami (przedstawicielami Alba Longa) o honor, chwałę i prestiż na Półwyspie Apenińskim – zgodnie z umową miasto pokonanych miało bez walki poddać się miastu zwycięzców. W pierwszej fazie pojedynku zginęło dwóch Horacjuszy, tylko najmłodszy wyszedł bez draśnięcia i zastosował podstęp. Upozorował ucieczkę i ranni w walce Kuriacjusze w rozproszeniu byli łatwym celem dla ocalałego. Jego siostra Horacja, która przyglądała się potyczce, zaczęła płakać, gdy zabijał kolejnego Kuriacjusza, jej narzeczonego. Po walce brat podszedł do niej i zadając śmiertelne pchnięcie powiedział: „Niech tak zginie każda Rzymianka, która opłakuje śmierć wroga[9]”.

Mityczni królowie miasta

Według Liwiusza, Dionizjusza z Halikarnasu i Owidiusza miastem rządzili następujący władcy[10][5][11]:

  • Askaniusz – założyciel miasta, syn Eneasza, rządził 38 lat;
  • Sylwiusz – syn Askaniusza lub jego brat, rządził 29 lat, od jego imienia wziął się przydomek kolejnych władców;
  • Eneasz Sylwiusz – syn Sylwiusza, rządził 31 lat;
  • Latynus Sylwiusz – syn Eneasza, rządził 51 lat;
  • Alba Sylwiusz – syn Latynusa, rządził 39 lat;
  • Atys Sylwiusz – syn Alby, rządził 26 lat;
  • Kapys Sylwiusz – syn Atysa, rządził 28 lat;
  • Kapetus Sylwiusz – syn Kapysa, rządził 13 lat;
  • Tyberynus Sylwiusz – syn Kapeta, rządził 8 lat, podobno od jego imienia wzięła się nazwa rzeki Tyber;
  • Agryppa Sylwiusz – syn Tyberynusa, rządził 41 lat;
  • Romulus Sylwiusz – syn Agryppy rządził 19 lat;
  • Awentyn Sylwiusz – syn Romulusa, rządził 37 lat, od jego imienia miała pochodzić nazwa wzgórza awentyńskiego;
  • Proka Sylwiusz – syn, Awentyna, rządził 23;
  • Numitor Sylwiusz – syn Proka, starszy brat Amuliusza, ojciec Laususa i Rei Sylwii, dziad Romulusa i Remusa;
  • Amuliusz Sylwiusz – syn Proka, młodszy brat Numitora, uzurpator, który obalił Numitora, rządził 42 lata;
  • Numitor Sylwiusz – po raz drugi, powrócił na tron dzięki pomocy wnuków, podobno nastąpiło to 431 lat od zburzenia Troi.

Przypisy

  1. ↑ a b Encyklopedia Powszechna PWN. T. 1. A-F. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974, s. 46.
  2. ↑ Liwiusz ↓, przypis redaktorski, s. 11.
  3. ↑ a b Alba Longa, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-04-30].
  4. ↑ Liwiusz ↓, przypis redaktorski, s. 11 i n..
  5. ↑ a b Dionizjusz ↓, 71.
  6. ↑ Ziółkowski, i 2009 ↓, s. 454.
  7. ↑ Liwiusz ↓, s. 53 i n..
  8. ↑ Liwiusz ↓, s. 54.
  9. ↑ Liwiusz ↓, s. 46.
  10. ↑ Liwiusz ↓, s. 12.
  11. ↑ Owidiusz, Metamorfozy, t. pierwszy [dostęp 2021-05-01] (łac.).

Bibliografia

  • Tytus Liwiusz: Dzieje od założenia miasta Rzymu. Wyd. 2. Wrocław: Zakład im. Ossolińskich, 1955.
  • Dionizjusz z Halikarnasu: Księga I. [w:] Starożytność rzymska [on-line]. [dostęp 2021-05-01]. (ang.).
  • Adam Ziółkowski: Starożytność. Warszawa: PWN, 2009, seria: Historia Powszechna. ISBN 978-83-01-16401-0.