Albert (wójt)

Albert
Data urodzenia

przed 1290

Data i miejsce śmierci

po 1317
Praga

Zawód, zajęcie

wójt Krakowa

Albert (zm. po 1317 w Pradze) – dziedziczny wójt Krakowa na przełomie XIII i XIV wieku, przywódca buntu mieszczan krakowskich w 1311 roku.

Życiorys

Albert był synem wójta krakowskiego Henryka. W 1290 roku po raz pierwszy pojawia się w źródłach jako wójt, jego imieniu towarzyszy zaś tytuł komesa. Wraz z nim wójtostwo sprawowali jego brat Henryk (miał też brata Jana, który może być identyczny z kolejnym wójtem noszącym to imię). W 1306 roku Albert, wobec śmierci Wacława III poddał miasto Władysławowi Łokietkowi. Za jego rządów wzmiankowany jest jako kasztelan sądecki (1309), jest odnotowany także jako żupnik krakowski.

W 1311 roku stanął na czele buntu mieszczan krakowskich przeciwko księciu Władysławowi Łokietkowi, otrzymując poparcie m.in. od biskupa krakowskiego Jana Muskaty i mieszczan innych miast małopolskich. Sprowadzony do Krakowa książę opolski Bolesław I nie zdołał jednak zdobyć Wawelu i w 1312 roku poddał miasto Władysławowi Łokietkowi; wywiózł wówczas Alberta do Opola, gdzie więził go do 1317 roku. Najpewniej wykupiony przez rodzinę, udał się do Pragi.

Albert posiadał dom (prawdopodobnie jeden z pierwszych świeckich budynków murowanych w Krakowie), który po stłumieniu buntu został przejęty przez księcia i rozbudowany w siedzibę starosty grodowego (tzw. Gródek)[1]. Klęska buntu wójta Alberta zaowocowała także zmianami ustrojowymi w Krakowie – m.in. zlikwidowane zostało dziedziczne wójtostwo, a władzę objęła rada miejska i burmistrz, mocno uzależnieni od księcia.

Wkrótce po jego śmierci powstała Pieśń o wójcie Albercie[2].

Przypisy

  1. ↑ Stefan Świszczowski: Krakowski Gródek. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1977, s. 49–67.
  2. ↑ Pieśń o wójcie krakowskim Albercie

Bibliografia

  • Bogdan Kasprzyk: Albert. W: Poczet sołtysów, wójtów, burmistrzów i prezydentów miasta Krakowa (1228–2010). Bogdan Kasprzyk (red.). Kraków: Urząd Miasta Krakowa, 2010, s. 112. ISBN 978-83-925336-9-6.
  • Albert, Albrecht. W: Encyklopedia Krakowa. Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 12. ISBN 978-83-01-13325-2.
  • Jerzy Wyrozumski: Dzieje Krakowa. T. 1: Dzieje Krakowa. Kraków do schyłku wieków średnich. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1992, s. 192, 199–211, 215. ISBN 83-08-02057-7.