Albert Carsten

Albert Carsten
Data i miejsce urodzenia

1 listopada 1859
Berlin

Data i miejsce śmierci

3 września 1943
Theresienstadt

Narodowość

żydowska

Dziedzina sztuki

architektura

Ważne dzieła

budynki kampusu Politechniki Gdańskiej

Albert Carsten, właśc. Albert Cohn (ur. 1 listopada 1859 w Berlinie, zm. 3 września 1943 Terezinie, Czechy[1][2]) – architekt, projektant niemiecki pochodzenia żydowskiego.

Życiorys

Urodził się 1 listopada 1859 w Berlinie, w 1878 rozpoczął studia w zakresie historii sztuki i matematyki na uniwersytecie berlińskim, w latach 1878 - 1883 studiował architekturę na tamtejszej Akademii Budowlanej. W 1890 zatrudnił się w Ministerstwie Robót Publicznych, w 1899 wytypowany przez cesarza do zaprojektowania Technische Hochschule Danzig (THD), do Gdańska przybył w marcu 1900, zmieniwszy uprzednio - ze względu na panujące w mieście silne nastroje antysemickie - nazwisko na Carsten.

Główny projektant budynków kampusu Politechniki Gdańskiej, zbudowanych w latach 1900-1904, zaprojektowanych w historyzującym stylu neorenesansu gdańskiego z wnętrzami w stylu secesyjnym oraz art déco. Pierwotny projekt obejmował Gmach Główny oraz gmachy instytutów: chemicznego, elektrotechniki, laboratorium maszynowego z kominem i wieżą ciśnień oraz innych mniejszych obiektów kampusu. W 1903 został radcą budowlanym. Po rozpoczęciu działalności Politechniki był profesorem Wydziale Architektury i w latach 1904-33 kierował Katedrą Architektury, dziekanem Wydziału Inżynierii Lądowej[3] (w kadencjach 1927-1928, 1931-1932). Na jego zajęcia uczęszczała m.in. Miriam Braude[4]. Był pierwszym prorektorem uczelni aż do 1 maja 1933, kiedy to na kilka tygodni przed dojściem w Gdańsku do władzy NSDAP został zmuszony do złożenia dymisji ze względu na pochodzenie narodowe[5].

Następnie zamieszkał u syna Hansa, który był niemieckim weteranem I wojny światowej (jego drugi syn Georg, student architektury poległ w wieku 24 lat jako niemiecki żołnierz 24 marca 1918). Został deportowany 17 czerwca 1943 do obozu Theresienstadt wraz z Transportem I/96. Tam też w tym samym roku zginął[6].

Inne projekty Carstena to m.in.[7]:

  • gmach Gdańskiego Towarzystwa Ubezpieczeń Od Ognia (Danziger Feuersozietät) z ok. 1915, przy obecnych Wałach Jagiellońskich, w okresie międzywojennym siedziba m.in. konsulatów Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii, po wojnie - KW PZPR, obecnie - organów prokuratorskich
  • osiedla Posadowskyweg i Barenweg - obecnie ul. Kochanowskiego i ul. Mickiewicza (Gdańsk Wrzeszcz)
  • willa przy obecnej ul. Sobótki 18
  • Auditorium Maximum Politechniki Gdańskiej[8]
  • Akademicki Klub Żeglarski (zbud. przed 1933) przy obecnej al. Zwycięstwa 23, późniejsza siedziba konsulatów generalnych - NRD (1962-1990) i Niemiec (1990-)
  • budynek przy ul. Batorego 10 (1909), w którym architekt zamieszkał

Członek Towarzystwa Sztuk i Rzemiosła Artystycznego oraz Stowarzyszenia na rzecz Zachowania Zabytków Budownictwa i Sztuki Gdańska.


Przypisy

  1. ↑ CARSTEN ALBERT – Encyklopedia Gdańska, gedanopedia.pl [dostęp 2017-11-15] (pol.).
  2. ↑ Andrzej Januszajtis "Gdańskie historie. Tragiczne losy profesora Carstena" Gazeta Wyborcza Trójmiasto 24 marca 2012. [dostęp 2016-02-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (6 lutego 2018)].
  3. ↑ Wydział Budownictwa - lata 1904-1945. wilis.pg.edu.pl. [dostęp 2015-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
  4. ↑ O pannie Mirjam – Żydówce ze Lwowa, która studiowała 80 lat temu na politechnice w Gdańsku - Aktualności, pg.edu.pl [dostęp 2021-09-19] (pol.).
  5. ↑ Dein Magazin - gdansk2016.eu, www.gdansk2016.eu [dostęp 2017-11-21] [zarchiwizowane z adresu 2011-01-14] (ang.).
  6. ↑ CARSTEN ALBERT. [dostęp 2018-10-26].
  7. ↑ Żydzi gdańscy » Archive » Albert Carsten. [dostęp 2011-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-24)].
  8. ↑ Das Auditorium maximum Unserer Hochschule. „Danziger Neueste Nachrichten”. 1929, Nr 166 (18.07.1929). Danzig.